Η διαχείριση των ΑΣΑ (αστικά απορρίμματα) ιδιαίτερα σε μια ευνομούμενη πολιτισμένη κοινωνία βασίζεται σε κανόνες κι αυτοί οι κανόνες ενσωματώνονται σε νόμους.
Η στρατηγική στη διαχείριση αποτυπώνεται στον ΕΣΔΑ (Εθνικός Σχεδιασμός). Η εφαρμογή του εξειδικεύεται στον ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακός Σχεδιασμός) και στα Τοπικά Σχέδια του κάθε δήμου.
Ας δούμε λίγο την κατάσταση στο νομό από τον προηγούμενο ΠΕΣΔΑ και μετά:
Το 2005 εγκρίθηκε ο ΠΕΣΔΑ για την Ηλεία, ο οποίος προέβλεπε 1 ΧΥΤΑ (χώρος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων) και 2 ΣΜΑ (σταθμοί μεταφόρτωσης). Όπως όλοι γνωρίζουμε ουδέποτε υλοποιήθηκαν, αν εξαιρέσουμε τον ΣΜΑ ανακυκλώσιμων στον Κόροιβο, ο οποίος έχει κλείσει εδώ και πολλά χρόνια.
Με δεδομένο ότι οι δήμοι Πύργου και Ήλιδας αποτελούν τα 2/3 των κατοίκων του νομού, έχουν και την κύρια ευθύνη για την διαχείριση των ΑΣΑ του νομού.
Το 2005 ποιοί ήταν δήμαρχοι Πύργου και Ηλιδας; Οι κ. Λιατσής και Λυμπέρης.
Αυτοί λοιπόν που ουσιαστικά δημιούργησαν αυτό το χάλι στο νομό (προφανώς παρά το νόμο) έρχονται τώρα να μας λύσουν το πρόβλημα. Όσο τους αφήνουμε θα συντηρούν το πρόβλημα.
Στη συνέχεια οι δήμοι (εκτός του Πύργου) πετούσαν τα σκουπίδια σε ανεξέλεγκτους ΧΑΔΑ, εντελώς παράνομα, αφού οι ΧΑΔΑ (θεωρητικά) έπαυσαν να υπάρχουν από το 2010.
Ο δήμος Πύργου το 2007 επέλεξε τη δεματοποίηση. Η λύση αυτή προχώρησε με την ανοχή της πολιτείας, σε αντίθεση με τον ΠΕΣΔΑ, υποτίθεται σαν προσωρινή αποθήκευση. Αυτή η μέθοδος είναι επίσης παράνομη αφού προβλέπεται μόνο σαν μέθοδος συμπίεσης των ΑΣΑ για την μεταφορά τους. Η παραμονή των δεμάτων τόσα χρόνια στο Ποτόκι αποδεικνύει περίτρανα την τήρηση των νόμων σ’ αυτόν τον τόπο…
«…όταν ακούς εργοστάσιο,
να βγαίνεις στους δρόμους!»
– Αυτά μεθοδεύτηκαν γιατί κάποιοι αποφάσισαν ότι η λύση στο πρόβλημα είναι ένα εργοστάσιο ΣΔΙΤ (σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιώτη). Την υλοποίηση του προγράμματος ανέλαβε (τυχαία;) ο δήμος Ήλιδας και όχι ο ΦΟΔΣΑ (φορέας διαχείρισης του νομού) και αποφάσισαν σαν βάση τους 100.000 τόνους σύμμεικτων ΑΣΑ το χρόνο. Αυτοί οι τόνοι προέκυψαν από τον ΠΕΣΔΑ του 2005.
Για να δούμε λίγο τις ποσότητες. Στην οδηγία 2008/99/ΕΚ και στο νόμο 4042/12 επιβάλλεται η μείωση των ΑΣΑ κατά 50% μέχρι το 2020. Στην ΚΥΑ 29407/3508/16-12-2002 υπάρχει η πρόβλεψη για μείωση σταδιακά μέχρι και 60% των οργανικών μέσω της κομποστοποίησης. Να σημειώσουμε ότι τα οργανικά είναι περίπου τα μισά σκουπίδια που πετάμε.
ΑΦΕΛΗΣ ΑΠΟΡΙΑ: Γιατί παράβλεψαν τη νομοθεσία υπολογίζοντας ένα εργοστάσιο πολύ μεγαλύτερο, προφανώς και ακριβότερο από αυτό που χρειαζόμαστε; Για το καλό μας; Χλωμό το βλέπουμε…
Όπως όλοι γνωρίζουμε ο ΧΥΤΥ (ταφή υπολειμμάτων) στην Τριανταφυλλιά είναι έτοιμος. Έγινε εξ ολοκλήρου με δημόσιο χρήμα. Λένε περίπου 10 εκ. € και ότι έχουν δεσμευτεί άλλα 17 εκ. ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ για το εργοστάσιο.
Επίσης στην προκήρυξη της σύμβασης προτείνεται στον ιδιώτη να ζητήσει χρήματα από το πρόγραμμα Jessica. Η χρηματοδότηση από το δημόσιο προβλέπεται στο 60% και αν τα συνυπολογίσουμε, μαζί με τις υπερτιμολογήσεις και το μικρότερο μέγεθος (πχ. 60.000 τόνοι), ο ιδιώτης δεν θα βάλει πάνω από 5 εκ. ευρώ, θα παίρνει όμως ΟΛΑ τα κέρδη για τα επόμενα 27 χρόνια. Προφανέστατα για το …καλό μας!!!
Βεβαίως για να βγουν οι εγγυημένες ποσότητες αναγκαστικά θα περιλαμβάνονται ΚΑΙ ανακυκλώσιμα. Εξάλλου αυτό προβλέπεται και στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του 2014 με υπογραφή Μανιάτη.
Τελικά χρειαζόμαστε εργοστάσιο;
Εδώ προκύπτουν 2 ερωτήματα:
– Πρώτο, γιατί να πληρώνουμε για τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων στο εργοστάσιο, αφού ο νόμος μας δίνει το δικαίωμα να τα πουλάμε εμείς και να έχουμε έσοδα;
– Δεύτερο, γιατί να πληρώνουμε για τα ανακυκλώσιμα, αφού ήδη πληρώνουμε μέσα από το ειδικό τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα συσκευασίας, όταν τα αγοράζουμε στα καταστήματα;
Από τα παραπάνω προκύπτει ένα εύλογο ερώτημα:
Χρειαζόμαστε ένα εργοστάσιο της τάξης των 60.000 τόνων; Κι αν όχι, με ποιο τρόπο θα διαχειριζόμαστε τα απόβλητά μας;
Στο πρώτο σκέλος απάντησε (μάλλον άθελά του) ο κ. Λυμπέρης. Σε άρθρο της «patrisnews» απευθυνόμενος στον κ. Τσιρώνη φέρεται να είπε:
“…δεν μας είπε όμως ο κ.Υπουργός ότι στο νέο νόμο που έφτιαξε προβλέπεται το 60% των απορριμμάτων να γίνεται διαλογή στα σπίτια, άρα οι 60.000 τόνοι θα γίνουν 35.000 τόνοι και όταν ο Υπουργός θα πάει να διαπραγματευτεί με τον εργολάβο, θα του πούνε ότι δεν μπορούν να κάνουν την εγκατάσταση”.
(Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Λυμπέρης σαν δήμαρχος Ήλιδας είχε αναλάβει το πρόγραμμα ΣΔΙΤ.)
Μίλησε για νέο νόμο του κ. Τσιρώνη, αλλά ψεύδεται ασύστολα. Ο νόμος είναι ο 4042 του 2012 και φέρει την υπογραφή του κ. Μανιάτη. Βασίζεται δε σε οδηγία της ΕΕ – από το 2008 – για μείωση των ΑΣΑ.
Είναι πολύ λυπηρό αλλά ο κ. Λυμπέρης (πιθανά και άλλοι δήμαρχοι) παραδέχεται ότι δεν προχώρησε την ανακύκλωση – κομποστοποίηση (παρανομώντας) για να μη μειωθούν τα σκουπίδια και δεν κερδίζει ο εργολάβος.
Τι λογικό συμπέρασμα εξάγεται;…
Τι να κάνουμε;
Ας δούμε λίγο και τι μπορούμε να κάνουμε.
Το βασικό βεβαίως είναι να ακολουθήσουμε τον ΕΣΔΑ που είναι πλέον νόμος του κράτους. Στο προοίμιο διαβάζουμε: Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020:
τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ.
Συνεπώς ο ΠΕΣΔΑ και τα Τοπικά Σχέδια πρέπει να απαιτήσουμε να ακολουθούν τη συγκεκριμένη λογική ασχέτως αν «βλάπτουν» κάποιους. Σίγουρα όμως ωφελούν τους δημότες.
Έτσι το συγκεκριμένο εργοστάσιο ΣΔΙΤ ΔΕΝ είναι προτεραιότητα, συνεπώς ΔΕΝ πρέπει να το αφήσουμε να γίνει.
Αντί αυτού προτείνουμε :
ΑΜΕΣΗ εφαρμογή του νόμου 4042/12 που ορίζει την ύπαρξη 4 τουλάχιστον ρευμάτων στα ανακυκλώσιμα, από το 2015. Λόγω έλλειψης χρημάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι υπάρχοντες μπλε κάδοι αφού διαμορφωθούν κατάλληλα (σήμανση και μικρές οπές).
ΑΜΕΣΗ έναρξη της συνοικιακής κομποστοποίησης για μείωση των οργανικών. Κατασκευάζουμε κομποστοποιητές από παλέτες (κόστος 20€) και τους τοποθετούμε στους ακάλυπτους χώρους πολυκατοικιών, σε κοινόχρηστους χώρους του δήμου, σε εγκαταλειμμένα οικόπεδα. Την ευθύνη της λειτουργίας τους θα την έχει εξειδικευμένο άτομο.
Επίσης λειτουργία κομποστοπλατειών μέσω δήμου.
Το κόμποστ (φουσκί) που παράγεται και είναι άριστης ποιότητας (αυτό που αγοράζουμε 5€ το σακί), θα μοιράζεται στους δημότες.
Εφαρμογή της διαλογής στην πηγή (ΔσΠ). Μοιράζουμε – σε όλους όσους θέλουν να μπουν στο πρόγραμμα – κάδους από πλέγματα και χρωματιστές σακούλες. Αυτά τοποθετούνται σε ιδιωτικούς χώρους και όχι σε δημόσιους. Συλλέγονται σε συνεργασία με το δήμο, ζυγίζονται και πιστώνονται στον κωδικό κάθε δικαιούχου (άτομο, οικογένεια, ομάδα).
Αν σε χρονικό διάστημα που θα οριστεί (πχ. 6 μήνες) έχει φτάσει την ανακύκλωση – κομποστοποίηση (άρα μείωση των ΑΣΑ) στο πχ. 40% τότε θα έχει ευεργετήματα.
Όσοι δεν θέλουν να συμμετάσχουν θα υποστούν αύξηση στα τέλη καθαριότητας. Τα ανακυκλώσιμα θα πωλούνται και από τα έσοδα θα πληρώνονται οι εργαζόμενοι. Τα κέρδη θα ενισχύουν το πρόγραμμα.
Ακούγονται διάφοροι που λένε ότι ο κόσμος δεν θα πειθαρχήσει.
Θεωρούμε απαράδεκτο να μιλάει κάποιος για λογαριασμό όλων, ούτε δεχόμαστε να βγάζουν προκαταβολικά αρνητικά συμπεράσματα για κάτι που ουδέποτε εφαρμόστηκε στην πόλη μας.
Εμείς σκεπτόμαστε θετικά για τους συμπολίτες μας! Αν υπάρξουν κίνητρα και αντικίνητρα, η πλειοψηφία των δημοτών θα συμμετάσχει.
Πιθανά κάποιοι θα πουν ότι το εργοστάσιο θα μας στοιχίζει λίγα και θα γλυτώσουμε τον κόπο της ΔσΠ. Αντικρούομε λέγοντας ότι:
α) το κόστος θα είναι σημαντικό και
β) σε πάρα πολλά κράτη σε όλες τις ηπείρους ξεδιαλέγουν και πουλάνε τα απορρίμματά τους. Όλοι αυτοί είναι ανόητοι;
Τέλος η μηχανική διαλογή μπορεί να δώσει την προσωρινή λύση για να έχουμε χρόνο να εφαρμόσουμε αυτά που λέει ο ΕΣΔΑ.
Αρκούν τα 3 μέτρα που προτείνουμε; Ασφαλώς όχι.
Όμως μειώνουν τα προς διαχείριση απόβλητα στους 25.000 τόνους περίπου. Γι αυτούς μπορεί να γίνει μια μονάδα στην Τριανταφυλλιά, με τεχνολογία σύγχρονη που θα αποφασιστεί σε συνεργασία με τεχνικούς φορείς (πχ. πανεπιστήμια κλπ), με πολύ λιγότερα χρήματα από το εργοστάσιο και την οποία μονάδα θα διαχειρίζεται ο ΦΟΔΣΑ και όχι κάποιος ιδιώτης.
Ανοιχτή Συμπολιτεία στο Δήμο Πύργου
