Ορεινή Κορινθία
Καστανιά, μέσα στα έλατα
■ Πού βρίσκεται: Στα ορεινά του Νομού Κορινθίας ανάμεσα στις λίμνες Στυμφαλία και Δόξα, στις ελατοσκέπαστες παρυφές του Γερόντιου Ορους και σε ύψος 900 μέτρων συναντάμε το αρχοντοχώρι της Καστανιάς, ένα από τα πιο παλιά και ιστορικά χωριά του νομού.
■ Πώς θα πάτε: Από Αθήνα για Καστανιά θα χρειαστεί να διανύσετε -μέσω Κιάτου- περίπου 155 χιλιόμετρα που θα καλύψετε σχεδόν σε δύο ώρες. Ερχόμενοι από Πάτρα ή δυτική Ελλάδα, το Κιάτο απέχει από το Ρίο 100 χλμ. Από το Κιάτο έως την Καστανιά θα χρειαστεί να διανύσετε 50 χιλιόμετρα σε δρόμο με αρκετές στροφές, αλλά σε καλή κατάσταση.
■ Τι θα δείτε: Το χωριό πήρε το όνομά του από ένα πυκνό και ομοιογενές δάσος καστανιάς που απλωνόταν γύρω του.
Η εκμετάλλευση του περίφημου αυτού καστανιώνα έδινε σημαντικό εισόδημα στους κατοίκους και χάρη σε αυτό η Καστανιά ήταν από τα πιο πλούσια χωριά της περιοχής. Το δάσος αυτό κάηκε την εποχή που ο Ιμπραήμ εισέβαλε στον Μοριά και τη θέση του πήρε σιγά σιγά το ελατόδασος. Ετσι η Καστανιά σήμερα φημίζεται για το υγιές και πυκνό ελατόδασος που την περιβάλλει.
Το χωριό διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την αρχιτεκτονική του προσωπικότητα, καθώς διασώζονται αρκετά από τα παλιά, γεροδεμένα πέτρινα κτίσματα. Από την Καστανιά η θέα στα γύρω μεγάλα βουνά είναι πραγματικά επιβλητική. Με αφετηρία το χωριό μπορούν να πραγματοποιηθούν μια πλειάδα σύντομων εκδρομών.
Τέσσερα χιλιόμετρα μετά το χωριό, ακολουθώντας τον επαρχιακό ασφάλτινο δρόμο θα βγείτε στο διάσελο της Καστανιάς με την καταπληκτική θέα στην κοιλάδα του Φενεού και τα γραφικά χωριά της. Από εδώ εύκολα θα κατηφορίσετε ώς τη λίμνη της Δόξας, που θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή ορεινά θέρετρα της Βόρειας Πελοποννήσου.
Σε ίση περίπου απόσταση, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση, βρίσκεται η περιοχή της Στυμφαλίας λίμνης, με το θαυμάσιο οικοσύστημά της, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μεσαιωνικά μοναστήρια και φυσικά το πολύ ενδιαφέρον Μουσείο Περιβάλλοντος.
Η Καστανιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αφετηρία για πεζοπορικές εξορμήσεις στη Ζήρια και στον Ολίγυρτο, τα δύο δασοσκέπαστα γειτονικά βουνά.
■ Πού θα μείνετε: «Astra Hotel», ένα μικρό, γλυκό, ορεινό ξενοδοχείο, τηλ. 27470-61202
Πάρνωνας
Καστάνιτσα, κρυμμένη στα βουνά
■ Πού βρίσκεται: Στις πυκνοδασωμένες παρυφές του Πάρνωνα στα νοτιοανατολικά του Νομού Αρκαδίας και σε ύψος 850 μέτρων συναντάμε τον εντυπωσιακό παραδοσιακό οικισμό της Καστάνιτσας.
■ Πώς θα πάτε: Αν και η περιοχή προσεγγίζεται μέσω Αργους και Παράλιου Αστρους, μάλλον είναι πιο εύκολη, λόγω του κλειστού αυτοκινητόδρομου, η διαδρομή μέσω Τρίπολης. Από Αθήνα μέχρι Τρίπολη θα χρειαστεί να διανύσετε μόλις 160 χιλιόμετρα. Στη συνέχεια από την πρωτεύουσα της Αρκαδίας θα κατευθυνθείτε προς τον Αγιο Πέτρο (35 χιλιόμετρα σε δρόμο με αρκετές στροφές). Από τον Αγιο Πέτρο η Καστάνιτσα απέχει 28 χιλιόμετρα ορεινής διαδρομής. Συνολικά να υπολογίζετε από την πρωτεύουσα ένα ταξίδι διάρκειας 3 ½ ωρών.
■ Τι θα δείτε: Η Καστάνιτσα δημιουργήθηκε από Τσάκωνες αγρότες στα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα, πιθανόν τον 11ο αι., όταν οι Φράγκοι είχαν καταλάβει και νέμονταν όλες τις πλούσιες και εύφορες περιοχές του Μοριά. Το χωριό περιτριγυρίζεται από ένα πυκνό δάσος αιωνόβιων καστανιών η εκμετάλλευση του οποίου έδινε για πολλές γενιές πολύτιμο εισόδημα στους ντόπιους. Η άλλη ασχολία των κατοίκων ήταν η παραγωγή ασβέστη. Εξ ου και τα ασβεστωμένα σοκάκια που θυμίζουν έντονα νησιωτικό οικισμό και όχι κάποιο χωριό χτισμένο μέσα στα βουνά.
Από διάφορα σημεία του οικισμού θα ατενίσετε την υπέροχη θέα στα γύρω δασωμένα υψώματα, αλλά και στον Αργολικό Κόλπο που ποζάρει στο βάθος του ανατολικού ορίζοντα. Φυσικά δεν θα χάσετε με τίποτα την ευκαιρία να περιπλανηθείτε στον πυκνό καστανιώνα που αυτήν την εποχή έχει φορέσει την κοκκινοκίτρινη φορεσιά του και μοιάζει να λαμποκοπά στο φως το φθινοπωρινού ήλιου.
Αν έχετε χρόνο επιβάλλεται μια σύντομη εκδρομή στο άλλο αρχοντοχώρι του Πάρνωνα, τον Πραστό (13 χλμ. άσφαλτος). Αν σας αρέσουν οι εξερευνήσεις ζητήστε να σας δείξουν τον δασικό δρόμο για τη Μονή Κοντολινάς.
■ Πού θα μείνετε: Ξενώνας «Αντωνίου», στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο πέτρινο πυργόσπιτο, τηλ. 27550-52255.
Ηλεία
Ανδρίτσαινα, το κεφαλοχώρι
■ Πού βρίσκεται: Στα ορεινά του Νομού Ηλείας, στα όρια με αυτόν της Αρκαδίας, εκεί που γεννιούνται τα σημαντικότερα ποτάμια του Μοριά, πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης – Μεγαλόπολης – Ολυμπίας βρίσκεται η Ανδρίτσαινα, μία από τις πιο αξιόλογες ορεινές αρχοντικές πολιτείες της Πελοποννήσου.
■ Πώς θα πάτε: Η Ανδρίτσαινα απέχει από τον Πύργο 65 χλμ. και από την Τρίπολη 80 χλμ. Από Αθήνα θα πάρετε τον δρόμο για Τρίπολη, μετά τα διόδια θα στρίψετε στον κόμβο της Νεστάνης, όπως δείχνουν οι πινακίδες για Λεβίδι και Βυτίνα και θα συνεχίσετε για Δημητσάνα, Στεμνίστα, Ελληνικό, Καρύταινα. Σύνολο διαδρομής 235 χλμ. που θα καλύψετε σε 3 ώρες.
■ Τι θα δείτε: Το χωριό από μακριά δείχνει τις αρχοντικές του καταβολές με τα ευμεγέθη πέτρινα σπίτια του, τις εντυπωσιακές του εκκλησιές και τα παλιά παρηκμασμένα μαγαζιά της αγοράς του. Σημείο αναφοράς η Τρανή Βρύση που δεσπόζει στη μικρή πλατεία του Αγίου Νικολάου και θεωρείται η παλαιότερη χρονολογημένη βρύση του Μοριά – έργο του 1724. Αξίζει να αναζητήσει κανείς τις παλιές εκκλησίες του Αγ. Αθανασίου, της Αγ. Βαρβάρας, αλλά και του Αγ. Θεράποντος.
Στη γειτονιά Σανηλέικα, κοντά στην πλατεία, διασώζονται ακόμη λίγα κτίσματα όπου διακρίνεται η λεπτή δουλειά των Ιταλών μαστόρων. Η περίφημη βιβλιοθήκη περιλαμβάνει πάνω από 20.000 βιβλία και χειρόγραφα από την εποχή των Φράγκων, των Ενετών και των οπλαρχηγών του ’21. Αξιο λόγου είναι το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται σε αρχοντικό της οικογένειας Κανελλόπουλου.
Αξίζει να κάνετε μια εκδρομή ώς τον αρχαιολογικό χώρο στις Βάσσες, όπου δεσπόζει ο φημισμένος ναός του Επικούριου Απόλλωνα (14 χλμ. από την Ανδρίτσαινα). Εύκολα θα προσεγγίσετε το καστροχώρι της Καρύταινας και την κοίτη των ποταμών Αλφειού και Λούσιου όπου γίνονται διάφορες υπαίθριες δραστηριότητες (ράφτινγκ και καγιάκ).
■ Πού θα μείνετε: «Αρχοντικό Ανδρίτσαινας», τηλ. 26260-22401
Αχαΐα
Δήμητρα, το μυστικό της Γορτυνίας
■ Πού βρίσκεται: Στο βορειοδυτικό άκρο του Νομού Αρκαδίας, στα όρια με τους Νομούς Αχαΐας και Ηλείας, στις παρυφές του Αφροδίσιου Ορους και πολύ κοντά στην κοίτη του ποταμού Λάδωνα σε υψόμετρο 600 μέτρων συναντάμε το χωριό Δήμητρα.
■ Πώς θα πάτε: Θα χρησιμοποιήσετε τον εθνικό δρόμο Κορίνθου-Τρίπολης, θα περάσετε τη σήραγγα του Αρτεμισίου και στον κόμβο της Νεστάνης θα στρίψετε προς Λεβίδι – διασταύρωση της Βλαχέρνας. Από τον κόμβο της Βλαχέρνας θα ακολουθήσετε τον παλιό δρόμο Τριπόλεως – Πατρών και μετά την Κλειτορία θα στρίψετε αριστερά προς Δάφνη – Φράγμα Λάδωνα, για να καταλήξετε στη Δήμητρα. Συνολικά από Αθήνα θα χρειαστεί να διανύσετε 230 χιλιόμετρα σε 3 ώρες περίπου.
■ Τι θα δείτε: Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Διβρίτσα που στα αρβανίτικα σημαίνει «τόπος με πολλά νερά». Το σημερινό της όνομα οφείλεται στο αρχαίο ιερό της Ελευσίνιας Δήμητρας, υπολείμματα του οποίου έχουν ανιχνευτεί στην περιοχή. Το χωριό διατηρεί ανέπαφη την αρχιτεκτονική δομή του καθώς διασώζονται πολλά από τα παλιά χαρακτηριστικά πέτρινα σπίτια. Στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου βρίσκονται τα παλιά μαγαζιά και καφενεία, ενώ το σκηνικό συμπληρώνει εδώ o θεόρατος πλάτανος.
Σε δέκα λεπτά με τα πόδια από την πλατεία της Δήμητρας θα έρθετε στην τοποθεσία Παλαιόπολη με τα ερείπια αρχαίου κτίσματος και μια θεόρατη λαξευμένη πέτρα που αποκαλείται «Αγία Τράπεζα». Η πιο όμορφη πεζοπορική διαδρομή σε ήπιο μονοπάτι, με διάρκεια όχι πάνω από 40 λεπτά, πραγματοποιείται προς το φαράγγι του Λάδωνα μέχρι το μεγάλο τοξωτό γεφύρι.
Εύκολα από τη Δήμητρα θα προσεγγίσετε το φράγμα του Λάδωνα και θα περιηγηθείτε στα γύρω παραλίμνια χωριά.
■ Πού θα μείνετε: Παραδοσιακός ξενώνας «Το σπίτι της Θεώνης», σε αναπαλαιωμένο αρχοντικό του 1850, τηλ. 27970-24000 & 697 302 8265
📌 Κείμενο – φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com