Γράφει
Ο Παναγιώτης Σκούρας
Οικονομολόγος
τ. Γενικός Διευθυντής Περιφέρειας Δυτ.Ελλάδας
Τα στοιχεία που ακολουθούν, αποτελούν μια πρώτη προσέγγιση και ανάλυση των αποτελεσμάτων της απογραφής του πληθυσμού του 2011 για το Νομό Ηλείας και δείχνουν μια μεγάλη πληθυσμιακή καθίζηση του Νομού και όλων των Δήμων (πλην Πηνειού) σε σχέση με τα στοιχεία της αντίστοιχης απογραφής του έτους 2001.
Παρότι η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) χαρακτηρίζει τα αποτελέσματα προσωρινά, η οριστικοποίησή τους, δεν αναμένεται να μεταβάλλει ουσιαστικά αυτά.
Η πρώτη λοιπόν εκτίμηση από τα αποτελέσματα αυτά, είναι ότι η μακροχρόνια αναπτυξιακή υστέρηση του Νομού και η έλλειψη ουσιαστικών έργων υποδομής και παρεμβάσεων, άρχισε να εμφανίζεται ανάγλυφα στα πληθυσμιακά μεγέθη, καταγράφοντας έντονα τον κίνδυνο αποδιάρθρωσης του κοινωνικοοικονομικού ιστού του Νομού.
Εξετάζοντας τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 σε επίπεδο περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία:
Νομοί Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος | ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2001 | ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2011 | ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗ | ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗΣ |
Αιτωλ/νία | 224.429 | 209.500 | -14.929 | -6,7% |
Αχαΐα | 322.789 | 310.580 | -12.209 | -3,8% |
Ηλεία | 193.288 | 160.110 | -33.178 | -17,2% |
Σύνολο Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος | 740.506 | 680.190 | -60.316 | -8,2% |
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία αυτά, σε σχέση με τα αποτελέσματα του 2001, ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας παρουσιάζει μείωση 6,7%, ο Νομός Αχαΐας μείωση 3,8% και ο Νομός Ηλείας μείωση 17,2%.
Η Περιφέρεια παρουσιάζει συνολική μείωση της τάξης του 8,2%, που διαμορφώνεται κυρίως από την μεγάλη μείωση του Νομού Ηλείας.
Σημειώνεται ότι κατά τις δεκαετίες 1981-1991 και 1991-2001 ο Νομός είχε παρουσιάσει σημαντική πληθυσμιακή ανάκαμψη (1981: 160.305 κάτοικοι, 1991: 179.429 κάτοικοι, 2001: 193.288 κάτοικοι).
Όσον αφορά τους Δήμους του Νομού τα στοιχεία που ακολουθούν είναι αποκαλυπτικά:
ΔΗΜΟΣ
| ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2001 | ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2011 | ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗ | ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗΣ |
Πύργου | 51.777 | 48.370 | -3.407 | -6,6% |
Ήλιδος | 37.750 | 32.130 | -5.620 | -14,9% |
Ανδραβίδας – Κυλλήνης | 26.333 | 21.640 | -4.693 | -17,8% |
Ανδρίτσαινας -Κρεστένων | 21.912 | 14.190 | -7.722 | -35,2% |
Αρχαίας Ολυμπίας | 19.875 | 13.410 | -6.465 | -32,5% |
Ζαχάρως | 15.409 | 8.950 | -6.459 | -41,9% |
Πηνειού | 20.232 | 21.420 | +1.188 | +5,9% |
Σύνολο Νομού | 193.288 | 160.110 | -33.178 | -17,2% |
Μια πρώτη σημαντική παρατήρηση είναι ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφονται στους Δήμους που επλήγησαν σε μεγαλύτερη ένταση και έκταση από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2007 (Ζαχάρω -41,9%, Ανδρίτσαινα-Κρέστενα -35,2%, Αρχαία Ολυμπία 32,5% κλπ).
Οι περιοχές αυτές δέχτηκαν τεράστιο πλήγμα και είχαν ως άμεσο τραγικό αποτέλεσμα την απώλεια δεκάδων ανθρώπινων ζωών και την πλήρη καταστροφή μεγάλου μέρους του φυσικού και τεχνικού, παραγωγικού, ιδιωτικού και δημόσιου κεφαλαίου.
Το γεγονός αυτό, πέραν των σημαντικών χρηματοοικονομικών ζημιών, δημιούργησε κινδύνους αποδιάρθρωσης του οικονομικού και κοινωνικού ιστού των περιοχών, με την ταυτόχρονη εγκατάλειψη των πυρόπληκτων περιοχών από τους μόνιμους κατοίκους τους.
Η διαμορφωθείσα κατάσταση μετά τις πυρκαγιές και προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι αποδιάρθρωσης του κοινωνικοοικονομικού ιστού, και πάντα προς την κατεύθυνση της μακροπρόθεσμης προοπτικής, απαιτεί την στήριξη της παραγωγικής βάσης και την ουσιαστική αναπτυξιακή διάσταση, χωρίς να υπεισέρχονται λογικές και μεθοδεύσεις που στοχεύουν στον εντυπωσιασμό και σε όποια πρόσκαιρα οφέλη.
Η παραμονή των κατοίκων των ευρύτερων περιοχών στον τόπο τους και ειδικότερα η δημιουργία προϋποθέσεων παραμονής των νέων που κατάγονται από εκεί ή και νέου πληθυσμού, που θέλει να συμμετέχει σε μια αναπτυξιακή προσπάθεια, πρέπει να προωθηθούν με την υλοποίηση πολιτικών και δράσεων, που μπορούν να δημιουργήσουν νέες, καινοτόμες προοπτικές ανάπτυξης και ποιότητας ζωής.
Κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα δεν έγινε.
Η δημογραφική στρέβλωση που προκαλείται, ως συνέπεια των καταστροφικών πυρκαγιών, αλλά και οι προηγούμενες των πυρκαγιών δημογραφικές αδυναμίες των περιοχών αυτών, απαιτούν την εφαρμογή προγραμμάτων για δημιουργία επιχειρήσεων και εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων παραγωγικών τομέων, με αυξημένο ποσοστό επιχορήγησης και ίδια συμμετοχή, η οποία να ανταποκρίνεται στις οικονομικές δυνατότητες των κατοίκων, οι οποίες εμφανίζονται εξαιρετικά περιορισμένες, τόσο από τις επιπτώσεις των θεομηνιών που έπληξαν κατ? επανάληψη τον Νομό, (πυρκαγιές, σεισμοί, πλημμύρες κλπ), όσο και από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης .
Ως δράση με άμεσα ? βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, πρέπει να είναι η θέσπιση ειδικού καθεστώτος με επιχορηγούμενα προγράμματα συγκράτησης νέων και παλιννοστούντων νέων στις πυρόπληκτες περιοχές, στήριξη γυναικείων πρωτοβουλιών και επιχειρηματικότητας, καθώς και προγράμματα στήριξης των υφιστάμενων ΜΜΕ.
Αλλά για τα θέματα αυτά οπωσδήποτε θα χρειαστεί θα επανέλθουμε.