Με αφορμή το σχετικό πρόβλημα που (ειδικά εν μέσω κρίσης) όλο και διογκώνεται και της απόφασης να μείνουν κλειστά την Πέμπτη 17 Μαρτίου, τα καταστήματα εστίασης και αναψυχής στον Πύργο, έπειτα από απόφαση των ιδιοκτητών τους, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, ας δούμε κάποιες διαστάσεις του θέματος.
Καταρχήν, εκκρεμεί και δικαστικά, αν αυτά τα καταστήματα είναι ακριβώς «δημόσιοι χώροι» όπως τα …βαπτίζει ο νόμος, ή στα εστιατόρια και τα καφέ δεν «αναγκάζεται» κανένας πελάτης να πάει και να αναπνέει οτιδήποτε, κι αν δηλαδή πρόκειται για χώρους που αποτελούν προσωπική ιδιοκτησία των καταστηματαρχών τους και παραχωρείται η χρήση τους – σε συνδυασμό με άλλες υπηρεσίες και προϊόντα (μουσική, καφές, φαγητό, κλπ) – σε όσους εθελοντικά αποφασίσουν να πληρώσουν το σχετικό τίμημα. Αυτά τα δυο σκέλη διαφέρουν μεταξύ τους.
Η ίδια άποψη αναφέρει ότι: «Όταν το κράτος αποφασίζει να απαγορεύσει το κάπνισμα σε καφέ κι εστιατόρια στο όνομα των δικαιωμάτων των μη-καπνιστών πελατών, περιορίζει άμεσα την αγορά και παρεμβαίνει αδικαιολόγητα στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας και της επιλογής».
Σε χώρους – εννοείται – όπου πολίτες ή εργαζόμενοι αναγκάζονται να βρεθούν – όπως είναι οι δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία, μέσα μεταφοράς, σχολεία κλπ – είναι εντελώς διαφορετικά για τα δικαιώματα των μη – καπνιστών και την καταπάτησή τους από μια μερίδα καπνιστών που δε σέβονται τους συμπολίτες τους.
Σε χώρους όμως όπου η χρήση τους γίνεται συνειδητά και μόνο κατ’ επιλογή, είναι σαφώς πιο δύσκολο να μιλάμε για καταπάτηση κάποιου δικαιώματος. Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό θα έπρεπε κατ’ επέκταση να μιλήσουμε για τα δικαιώματα π.χ. του πελάτη που καταπιέζεται από τη συνεχή ηχορύπανση που επικρατεί στα περισσότερα καφέ, ή π.χ. τα δικαιώματα του χορτοφάγου που αγνοούνται παντελώς από τις περισσότερες ταβέρνες.
Η μεγάλη υποκρισία!
Αν οι μη – καπνιστές θέλουν ένα χώρο που δε θα είναι «μολυσμένος» από τον καπνό του τσιγάρου, μπορούν εύκολα να το απαιτήσουν από την αγορά. Και να τον βρουν. Όσο όμως συνεχίζουν να χρησιμοποιούν καφέ κι εστιατόρια που θεωρούν ότι «καταπατούν τα δικαιώματά τους ως μη-καπνιστές», το μήνυμα που στέλνουν στην αγορά είναι ότι τα μη-καπνιστικά τους δικαιώματα δεν έχουν, ούτε και για αυτούς, την αξία που ισχυρίζονται ότι έχουν.
Υπάρχει από εκεί και πέρα, είτε το θέλουμε είτε όχι, μια μεγάλη και εκνευριστική υποκρισία σε σχέση με το θέμα του καπνίσματος. Από τη μια το κράτος με τους φόρους από τα τσιγάρα και οι καπνοβιομηχανίες από τα έσοδα, κάνουν τζίρο πολλών δις ετησίως από το κάπνισμα, κι από την άλλη …κόπτεται το κράτος για τη δημόσια υγεία. Αν όντως θέλουν να προστατεύσουν τον πληθυσμό, ας το απαγορεύσουν εντελώς, όπως π.χ. και τα ναρκωτικά. Τότε όμως, να απαγορεύσουν και το αλκοόλ! Το οποίο επίσης ενοχλεί κι αυτό πολλές φορές τον περίγυρο, όταν για παράδειγμα, οι μεθυσμένοι προκαλούν απαράδεκτο θέαμα και ενίοτε είναι και επικίνδυνοι.
Με τα νέα μέτρα η φορολογία στα προϊόντα καπνού αντιστοιχεί περίπου στο 86% της τιμής πώλησης του πακέτου (ανάλογα βέβαια με το ποια είναι η τελική τιμή) από το ήδη πολύ υψηλό 73,5% που ήταν μέχρι τις αρχές του 2010!!!
Υπολογίστε δηλαδή από κάθε πακετάκι, πόσα …τσεπώνει το κράτος! Το οποίο έρχεται μετά να απαγορεύσει γενικά έξω το κάπνισμα! Εμ, κάνουμε τζίρο, εμ, και απαγορεύουμε! Βγάζει νόημα αυτό;
Άλλα παραδείγματα
Οι χώρες που έχουν εφαρμόσει την πλήρη απαγόρευση είναι η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Σκωτία και η Ιταλία. Υπάρχει “απόφαση / σύσταση” της ΕΕ που κάποιες χώρες την εφάρμοσαν, άλλες όχι ή με παραλλαγές, ενώ άλλες έχουν θέσει σχεδιασμό να το κάνουν.
Έχει δηλαδή επικρατήσει η αντίληψη ότι το δικαίωμα στην υγεία των μη-καπνιστών, διαθέτει απόλυτη προτεραιότητα απέναντι στην ελευθερία του καπνίσματος. Την αντίληψη ότι η ελευθερία του καπνίσματος στερείται συνταγματικής προστασίας υιοθετεί και το ισχύον νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας.
Μεταξύ άλλων νομικών επιχειρημάτων από τους Συλλόγους των καταστηματαρχών (εκκρεμμεί και προσφυγή που έχει γίνει για σημεία αντισυνταγματικότητας του νόμου) προβλήθηκε και μια απόφαση (30.7.2008) του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο κήρυξε ως αντισυνταγματική την απόλυτη απαγόρευση του καπνίσματος στα μικρά μπαρ – τα eckkneipen -, που δεν μπορούσαν να έχουν ειδική αίθουσα για τους καπνιστές, ανέδειξε και μια άλλη πλευρά του ζητήματος που αφορά την επαγγελματική ελευθερία. Η επιχειρηματολογία του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, λένε κι εδώ, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και από τον Έλληνα νομοθέτη, έτσι ώστε να υπάρξει ειδική ρύθμιση για τα μπαρ ή τα εστιατόρια τα οποία έχουν μόνο μια μικρή αίθουσα, και θα αναγκαστούν να απαγορεύουν πλήρως το κάπνισμα στον χώρο αυτό, χάνοντας τους καπνιστές πελάτες τους. Τα επιχειρήματα των δικαστών της Καρλσρούης στηρίχθηκαν αποκλειστικά στην επαγγελματική ελευθερία (δε μπήκαν σε θέμα ελευθερίας καπνίσματος).
Να θυμήσουμε επίσης, ότι μέχρι πριν από όχι πολλά χρόνια (και επί σειρά δεκαετιών) το κάπνισμα ήταν μεγάλη …μόδα και …«in», κάτι που τεχνηέντως μεθοδεύτηκε από και προς όφελος των καπνοβιομηχανιών. Χωρίς να ξεχνάμε και τις κρατικές εισπράξεις. Επίσης, αν κοιτάξουμε τους περασμένους αιώνες θα δούμε πως αποτελεί μία αρχαιότατη συνήθεια, συχνά συνυφασμένη με λατρευτικές παραδόσεις και θρησκευτικές συνήθειες. Επί πλέον, είναι πολύ συζητήσιμο, (μάλλον και αποδεδειγμένο) πως ο καπνός ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ, ως φυτό δεν είναι πιο βλαβερός από άλλες ουσίες, επίσης της φύσης.
Οι βλαβερές επιδράσεις του τσιγάρου οφείλονται σε όλες εκείνες τις ουσίες που προστίθενται από την χημική επεξεργασία.
Δεν προσπαθώ ΦΥΣΙΚΑ να αποδείξω πως το κάπνισμα κάνει …καλό, αφού ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ!
Όμως, ΤΊΘΕΝΤΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ, έστω και για αντίλογο.
Ίσως επίσης, μια αντικαπνιστική «υστερία» που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί, να είναι μια μόδα, όσο μόδα ήταν και η φιλοκαπνιστική τακτική που επικρατούσε πριν.
Είναι ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ πως το κάπνισμα πρέπει να απαγορεύεται ΑΠΟΛΥΤΑ σε ορισμένους χώρους, όπως π.χ. νοσοκομεία, σχολεία, χώροι άθλησης. Στους χώρους διασκέδασης (όπως μπαρ, καφέ, εστιατόρια) είναι εντελώς διαφορετικό θέμα. Γιατί με την ίδια λογική, και οι καπνιστές έχουν …δικαίωμα στον καφέ και στο μπαρ (αφήστε που είναι και οι καλύτεροι πελάτες, είτε κάποιοι το αποδεχόμαστε αυτό, είτε όχι) και ακόμα, είναι τόσα τα πράγματα που δυστυχώς καταστρέφουν την υγεία μας καθημερινά!!! Κυρίως από αυτά που τρώμε και πίνουμε!!!
Το κάπνισμα σε ιδιόκτητους χώρους δεν προκύπτει να είναι θέμα δημόσιας υγείας, αλλά προσωπικής επιλογής. Δεν υποχρεώνεται κανείς να βλάπτει την υγεία του διασκεδάζοντας. Αντίθετα το πράγμα μπερδεύεται πολύ όταν μία ομάδα (με το κράτος μπροστά) να επιβάλλει τελικά το δικό της τρόπο διασκέδασης στους άλλους!
Και βέβαια ο καπνιστής δεν επιβαρύνει περισσότερο το σύστημα υγείας αν πεθάνει …νωρίτερα, απαλλάσσοντας το από συντάξεις και περίθαλψη, που αυξάνουν όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος. Ενώ ακόμα, ο καπνιστής πληρώνει έμμεσα τον τεράστιο φόρο κατά την αγορά του καπνού και ουσιαστικά επιδοτεί όλον το κόσμο, καπνιστές και μη-καπνιστές!
Ακόμα: Ένα σύστημα επιβάλλει (ας προσεχθεί λίγο αυτό το “επιβάλλει”) στο μισό τουλάχιστον του πληθυσμού μια απαγόρευση. Ενός νομίμου προϊόντος (είπαμε, άλλο αν απαγορευόταν γενικά). Σήμερα λοιπόν το άλλο μισό π.χ. βολεύεται μ’ αυτή την επιβολή και την …καθαγιάζει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Αύριο όμως που θα έρθει π.χ. μια άλλη επιβολή/απαγόρευση, η οποία θα αποτελεί πρόβλημα για τους ίδιους, δεν θα το …ευλογούν, ούτε θα αποκαλούν το σύστημα σωστό!
Και τότε, αυτοί που σήμερα υπόκεινται την απαγόρευση και ουσιαστικά ακούνε απ’ τους άλλους “καλά να σας κάνουν”, θα είναι η σειρά τους να γυρίσουν και να τους πουν π.χ. «καλά να σας κάνουν εσάς τώρα και…γουστάρω αν έτσουξε»!
Κι έτσι, προς χάριν της… υγειάς μας «ρε παιδιά», το σύστημα γενικότερα, κατάφερε να δημιουργήσει άλλο ένα ρήγμα μέσα στον ίδιο τον πληθυσμό. Και σε τέτοιες εποχές!
ΥΓ. Για το ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΘΕΜΑ επαγγελματικό και εργασιακό, ιδιοκτητών και εργαζομένων, καθώς και για τις ιδιαιτερότητες τις χώρας (αλλού π.χ. στο εξωτερικό, δεν υπάρχουν ούτε καφενεία, ούτε μπουζούκια, ούτε αυτό το είδος των καφετεριών όπως εδώ) που δεν λαμβάνεται υπόψη, θα αναφερθούμε προσεχώς. Γιατί χρειάζεται και συνέχεια…
Νάσος Σκούρας
