Του Λεωνίδα Στεργίου
Υπουργείο Οικονομικών και Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) εξετάζουν την επίσπευση της διάθεσης του 20% της Εθνικής Τράπεζας, με την προϋπόθεση ότι η πρόταση είναι συμφέρουσα, προέρχεται από μεγάλο επενδυτή, ώστε η Ελλάδα να κάνει τη θετική έκπληξη σε ένα αρνητικό διεθνές περιβάλλον. Αναβαθμίζοντας, την εμπιστοσύνη και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Περισσότερα από 20 μεγάλα ονόματα διεθνών επενδυτικών οίκων και κρατικών κεφαλαίων έχουν περάσει την πόρτα του ΤΧΣ το τελευταίο εξάμηνο, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον τους για όλα τα ποσοστά που κατέχει το Ταμείο στις τράπεζες, μικρά και μεγάλα. Στην παρούσα φάση φαίνεται ότι το ενδιαφέρον εστιάζεται στην Εθνική Τράπεζα και την εκδήλωση ενδιαφέροντος από το Κρατικό Επενδυτικό Κεφάλαιο της Σαουδικής Αραβίας. Το ενδιαφέρον αφορά στη διάθεση του 20% της ΕΤΕ (από το 40% που κατέχει το ΤΧΣ), την οποία εδώ και μήνες έφεραν οι πληροφορίες στην αγορά να τοποθετείται για το β’ εξάμηνο του 2022.
To σενάριο της επίσπευσης και της διάθεσης του 20% της Εθνικής Τράπεζας επανήλθε, ύστερα από την πρόσφατη επίσκεψη του πρίγκιπα διαδόχου του θρόνου και προέδρου του Κρατικού Επενδυτικού Κεφαλαίου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν στην Αθήνα, ο οποίος πριν από λίγες ημέρες προήχθη από υπουργός Άμυνας σε πρωθυπουργό. Στη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το καλοκαίρι έγιναν δημοσίως αναφορές στο ενδιαφέρον για στρατηγικές επενδύσεις, όπως στον τομέα της ενέργειας.
Το σχέδιο “Vision 2030”
Επίσης, έγινε αναφορά στο σχέδιο “Vision 2030” της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο αποτελεί ένα φιλόδοξο πλάνο μετασχηματισμού και αναβάθμισης της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας, με κύριους άξονες τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανάδειξή της σε στρατηγικό κόμβο του διεθνούς εμπορίου, ενώνοντας τρεις ηπείρους: Αφρική, Ευρώπη και Ασία. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει δράσεις σε πολλούς τομείς, όπως στην κοινωνική υπευθυνότητα, αύξηση της απασχόλησης, βελτίωση της ποιότητας ζωής, κά. Για να επιτευχθούν όλα αυτά απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις σε πολλούς τομείς, όχι μόνο ενεργειακούς και σε υποδομές, αλλά και στον χρηματοπιστωτικό τομέα, την έρευνα, κλπ. Ήδη, το Κρατικό Επενδυτικό Κεφάλαιο της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο διαχειρίζεται 620 δισ. δολάρια, επενδύει σε 16 στρατηγικούς τομείς διεθνώς.
H θέση της Ελλάδας
Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική θέση της Ελλάδας και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας βρίσκονται στο ραντάρ των επενδυτικών κινήσεων της Σαουδικής Αραβίας. Για την Ελλάδα προβλέπεται ανάπτυξη 2%-2,5% το 2023, όταν στην υπόλοιπη Ευρωζώνη πλανάται το σενάριο της ύφεσης. Επίσης, το πλάνο αποεπένδυσης του ΤΧΣ εντάσσεται στο στρατηγικό πλάνο του Επενδυτικού Κεφαλαίου. Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη διάθεση του 20% της Εθνικής Τράπεζας, σχέδιο που πιθανότατα έχει ωριμάσει περισσότερο.
Η Εθνική Τράπεζα
Ταυτόχρονα, τα κέρδη προ φόρων της Εθνικής Τράπεζας αναμένονται φέτος σε 824 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με παρουσιάσεις σε αναλυτές, τα οποία αυξάνονται στα 895 εκατ. ευρώ το 2024 και πάνω από 1 δισ. ευρώ το 2025. Τα καθαρά κέρδη το 2022 εκτιμώνται σε 818 εκατ. ευρώ και για το 2023 στα 429 εκατ. ευρώ, τα οποία αυξάνονται σε 639 εκατ. ευρώ το 2024 και στα 769 εκατ. ευρώ το 2025. Επιπλέον, η κερδοφορία για όλες τις τράπεζες αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά από την αύξηση των επιτοκίων (επιτοκιακά έσοδα), ειδικά για τις ελληνικές τράπεζες, λόγω της υψηλής ρευστότητας από τις καταθέσεις (σχεδόν διπλάσιες από τα δάνεια).
Μερίσματα
Επιπλέον, η Εθνική Τράπεζα έχει ανακοινώσει ότι προτίθεται να πληρώσει μέρισμα από τη χρήση του 2022, σε ποσοστό 20%. Προς την ίδια κατεύθυνση, δηλαδή επιστροφή στη μερισματική πολιτική για τους μετόχους, με προσεκτικά βήματα στην αρχή, κινούνται και οι υπόλοιπες τράπεζες. Η Eurobank έχει ανακοινώσει ποσοστό 20% από τα κέρδη του 2022, η Alpha Bank 20-30% από τα κέρδη του 2023 και η Τράπεζα Πειραιώς 36% από τα κέρδη του 2025 ή, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, 20% από τη χρήση του 2024.
Κόκκινα δάνεια
Η Εθνική Τράπεζα, με δύο τιτλοποιήσεις μέσω Ηρακλή (Frontier 1 και Frontier 2), μαζί με ενεργητική διαχείριση έχει απαλλαγεί από τα κόκκινα δάνεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του α’ εξαμήνου, καθαρά Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα ανέρχονταν σε 1,9 δισ. ευρώ, με το ποσοστό των κόκκινων δανείων στο 6,1%. Στόχος η μείωση των NPE στα 1,8 δισ. ευρώ στα τέλη του 2022 και στο 1,1 δισ. ευρώ το 2024. Η μείωση των κόκκινων δανείων πλέον θα πραγματοποιηθεί οργανικά, καθώς το πρόγραμμα Ηρακλής πλέον τελειώνει. Και σύμφωνα με πληροφορίες, το υπ. Οικονομικών δεν προτίθεται να επεκτείνει το πρόγραμμα, τουλάχιστον μέχρι να αποφασίσει η Κομισιόν σχετικά με τον υπολογισμό των εγγυήσεων στο δημόσιο χρέος. Εξάλλου, όλες οι συστημικές τράπεζες έχουν πλέον μειώσει τα κόκκινα δάνεια σε μονοψήφιο ποσοστό, με στόχο να πετύχουν το 3%, δηλαδή τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επιπλέον, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, δεν υπάρχουν ενδείξεις, παρά την κρίση, μέχρι στιγμής, για αύξηση των κόκκινων δανείων.
Ζήτηση για δάνεια
Το δανειακό της χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει εξυπηρετούμενα δάνεια άνω των 26 δισ. ευρώ, σημειώνοντας στο πρώτο εξάμηνο άνοδο 10%, σε ετήσια βάση. Η μεγαλύτερη πιστωτική επέκταση πραγματοποιήθηκε στην επιχειρηματική πίστη, με αποτέλεσμα να αυξήσει το μερίδιό της στην εγχώρια αγορά. Μεγάλη παρουσία είχε στη χρηματοδότηση του ξενοδοχειακού κλάδου, όπου σε ορισμένα μεγάλα τουριστικά νησιά κατέλαβε την πρώτη θέση (σε μερίδιο αγοράς). Η πιστωτική επέκταση της Εθνικής Τράπεζας πρόκειται να ενισχυεί περαιτέρω, όπως και των υπόλοιπων συστημικών τραπεζών, καθώς παραμένει ζωηρή η ζήτηση για επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και για δάνεια από νοικοκυριά, όπως τα στεγαστικά.
Ψηφιακός μετασχηματισμός
Ταχύτατη είναι η ψηφιακή μετάβαση της Τράπεζας, η οποία αυτή τη στιγμή επενδύει τα μεγαλύτερα κεφάλαια στο digital. Η Εθνική Τράπεζα επενδύει αυτή την περίοδο από τα υψηλότερα κεφάλαια στον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς έχει συμπεριλάβει την αλλαγή και την ενσωμάτωση του κεντρικού μηχανογραφικού συστήματος που μεταβαίνει σε τεχνολογία cloud. Επίσης, περιλαμβάνει την περαιτέρω ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και fintec σε όλα τα ψηφιακά και φυσικά κανάλια, με έμφαση στο V-banking και στο corporate banking, με παράλληλη επέκταση των δραστηριοτήτων μέσω API (ανάπτυξη κώδικα που δίνει πρόσβαση, πχ σε καταστήματα να κάνουν αίτηση και να εγκρίνεται ή απορρίπτεται αίτηση για δάνειο online). Η Εθνική μαζί με τις υπόλοιπες τρεις συστημικές τράπεζες (Eurobank, Alpha Bank, Πειραιώς) πρόκειται να επενδύσουν σχεδόν 1 δισ. ευρώ στην 3ετία για τα πλάνα μετασχηματισμού τους (με τον ψηφιακό μετασχηματισμό).
Ενδιαφέρον για όλες
Το ενδιαφέρον των επενδυτών, όπως και του κρατικού κεφαλαίου της Σαουδικής Αραβίας, στις συναντήσεις με το ΤΧΣ αφορούσε σε όλα τα μερίδια που κατέχει στις ελληνικές τράπεζες, καθώς κάθε μία έχει ένα διαφορετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και στρατηγικό αφήγημα, σε μια οικονομία, η οποία βρίσκεται σε ανοδικό κύκλο, με το Ταμείο Ανάκαμψης να παίζει ενισχυτικό ρόλο. Όλα αυτά επηρεάζουν τις αποτιμήσεις των τραπεζικών μετοχών που ενισχύονται από τις ανακοινώσεις για έναρξη διανομής μερισμάτων και από την επιστροφή τους σε ισχυρή οργανική κερδοφορία, με παράλληλη ενίσχυση των κεφαλαίων τους.
Αξιοποίηση ευκαιριών
Τόσο για την Εθνική όσο και για τα ποσοστά στις άλλες τράπεζες, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία προσφορά, παρά μόνο η εκδήλωση ενδιαφέροντος, καθώς ο νέος νόμος για το ΤΧΣ προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και βήματα μέχρι να φτάσει η στιγμή του τιμήματος και της πιθανής διάθεσης των μετοχών. Αναγκαίες προϋποθέσεις είναι η σύνταξη στρατηγικού σχεδίου αποεπένδυσης και σχεδίων διάθεσης μετοχών από ανεξάρτητους και διεθνούς κύρους οίκους που θα λαμβάνουν υπόψη τις συνθήκες της αγοράς και θα προχωρούν σε επικαιροποιήσεις. Βάσει των πλάνων θα καθορίζεται ο χρόνος και τρόπος διάθεσης (βιβλίο προσφορών), το εύρος των τιμών, το ποσοστό διάθεσης, ενώ τον τελικό λόγο για τις αποδεκτές τιμές θα τις έχει το υπ. Οικονομικών.
Επιλογή συμβούλων
Για την επίσπευση και την αξιοποίηση μιας συμφέρουσας συμφωνίας που θα έκανε τη θετική έκπληξη για την ελληνική οικονομία, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, υπουργείο Οικονομικών και ΤΧΣ προχωρούν παράλληλα τα πλάνα αποεπένδυσης και την αξιολόγηση σοβαρών προτάσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Έτσι, σε περίπου ένα μήνα πραγματοποιήθηκε από το ΤΧΣ η επιλογή του Συμβούλου Αποεπένδυσης (Rothschild) και η δημιουργία της shortlist με τους τρεις υποψήφιους Συμβούλους Διάθεσης που προβλέπει ο νόμος. Η λίστα περιλαμβάνει τους οίκους Goldman Sachs, JP Morgan και Bank of America και είναι ήδη στο γραφείο του υπ. Οικονομικών, κ. Χρήστου Σταϊκούρα, ο οποίος αναμένεται εντός των επομένων ημερών να επιλέξει έναν από τους οίκους για Σύμβουλο Διάθεσης. Σημειώνεται ότι προβλέπεται ένα συνολικό πλάνο διάθεσης και ένα για κάθε μία τράπεζα ξεχωριστά, όπου συμμετέχει το ΤΧΣ. Σήμερα, το ΤΧΣ κατέχει (ξεκινώντας από το μικρότερο) το 1,4% της Eurobank, το 9% της Alpha Bank, το 27% της Τράπεζας Πειραιώς, το 40% της Εθνικής Τράπεζας και το 63% της Attica Bank (63%), όπου δρομολογούνται ήδη εξελίξεις με την Ellington.
capital.gr
