Γράφει ο Θοδωρής Λάμπρος
(Δημοσιογράφος – Ιστορικός
thlabros@hotmail.com, skathariistorias@gmail.com)
Πρώτη γραπτή αναφορά για τον Πύργο έχουμε στο χρονικό του Μάτεση το 1687. Όπως αναφέρει «1687, Ιουνίου 15, ήρθε ένα καΐκι από τη Μοθώνη και είπε πως απόθαναν τρεις από πανούκλα εις τον Πύργο». Ο σημερινός Πύργος είναι κτισμένος σε εφτά χαμηλούς λόφους.
Οι λόφοι αυτοί είναι του κοιμητηρίου, θέση τυροκομίστρα, της δεξαμενής, θέση κοκκινόχωμα, του ναού του Αγίου Αθανασίου, θέση αχιβάδα, του Επαρχείου, του χώρου μεταξύ των σημερινών πλατειών Αυγερινού και Κύπρου, του ιερού ναού της Αγ. Κυριακής, όπου βρίσκεται και η «Αγιοχαραλαμπόρουγα» και του Αγίου Διονυσίου μέχρι το νοσοκομείο, θέση «ανεμόμυλος» ή «τούμπι». Η ονομασία της πόλης προέρχεται από τον πύργο που είχε κατασκευάσει, το 1512, στην θέση του Επαρχείου ο Μπέης της ευρύτερης περιοχής Γεώργιος Τσερνωτάς.
Ο Γεώργιος ή Ιωάννης Τσερνοτάς ή Τσερνωτάς εικάζεται ότι γεννήθηκε στα τέλη του 15ου αιώνα (περίπου 1475-1480) στην ευρύτερη περιοχή των σημερινών χωριών Σκοτάνης, Φιλίων και Λευκασίου (Τσερνωτά) της επαρχίας Καλαβρύτων. Ήταν χριστιανός άγνωστης όμως εθνικής καταγωγής, και ενδέχεται να ήταν Έλληνας, Αρβανίτης ή Σλάβος.
Επί ηγεμονίας του σουλτάνου Σελίμ Α΄ του σκληρού (1512 – 1520), ανακάλυψε συμπτωματικά, οργώνοντας ένα βακουφικό κτήμα της μονής Αγίου Αθανασίου Φίλιων, ένα θησαυρό του Κλείτορα ο οποίος είχε ενδεχομένως θαφτεί εν όψει των επιδρομών του Αλάριχου. Λόγω του όγκου του θησαυρού αναγκάστηκε να τον παραδώσει στον Σουλτάνο. Αναφέρεται σε χειρόγραφα του Αγίου Όρους ότι χρησιμοποιώντας αυτόν τον θησαυρό οργάνωσε ο Σελίμ την εκστρατεία του για την κατάκτηση της Αιγύπτου το 1517.
Σημαντική συμβολή στην προστασία
της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά
Ο Τσερνωτάς πήρε μέρος σε αυτή την εκστρατεία ως χριστιανός σπαχής (hristiyan sipahiler) μαζί με άλλους 2.500 ακόμα χριστιανούς σπαχήδες των οποίων ήταν ο σημαιοφόρος.
Έξω από την Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά ο Τσερνωτάς απέτρεψε τον οθωμανικό στρατό από το να λεηλατήσει την μονή, δίνοντας την ευκαιρία στους μοναχούς να επιδείξουν στον Σουλτάνο χειρόγραφο με την αποτύπωση της παλάμης του Μωάμεθ, βάσει του οποίου η μονή προστατευόταν εσαεί από τον Αλλάχ και τον προφήτη. Για την παρέμβασή του ο Τσερνωτάς, σύμφωνα με χειρόγραφα της Μονής, έλαβε από τους μοναχούς τον τίτλο «Μέγας σημαιοφόρος της Ελλάδας». Στην μάχη της Ραϊντινίγια ο Τσερνωτάς έχοντας την σημαία του έφιππου Αγίου Γεωργίου και μαζί με 40 ιππείς είχε σημαντική δράση και συνέβαλλε στην σύλληψη του Τουμάν Μπέη των Μαμελούκων Αιγυπτίων όπως αναφέρει χειρόγραφο της Μονής Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους.
Ο Πύργος του Τσερνοτάμπεη
Για αυτή του την υπηρεσία ο Τσερνωτάς χρίστηκε μπέης και απέκτησε τιμάρια γης στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στα Καλάβρυτα, την Αιγιάλεια, την Μεσσηνία, την Ηλεία και την Κορινθία. Ίδρυσε το χωριό Τσερνωτά (ή Τσορωτά σημ. Λευκάσιο) στην Αχαΐα και τα χωριά Τσορωτά και Φίλια στην Μεσσηνία και ανοικοδόμησε την Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας, όπως αναφέρεται στο κτητωρικό της μονής. Ο Τσερνοτάμπεης από τον πύργο που έκτισε στον σημερινό λόφο του Επαρχείου πήρε το όνομά της η μετέπειτα πόλη του Πύργου και πρωτεύουσα του νομού Ηλείας. Ίδρυσε τέλος την Μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού, όπου και απεβίωσε την Πέμπτη 15 Μαρτίου 1535. Στο χρονικό του Γαλαξειδίου , αναφέρεται κάποιος Ιωάννης Τσερνοτάμπεης (γιος ή εγγονός του Τσερνοτάμπεη), ο οποίος, με αφορμή την ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571 πήρε μέρος σε επαναστατική κίνηση κατά των Οθωμανών, στη βόρεια Πελοπόννησο και τη Ρούμελη, με αποτέλεσμα όμως να συλληφθεί και να εξελεπιστεί (γδαρθεί ζωντανός). Εκτοτε η οικογένεια έπεσε σε δυσμένεια και όσοι επέζησαν πέρασαν στα Επτάνησα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το δημοτικό τραγούδι της Λάμπρως ( «..σαράντα δυο τουρκόπουλα, την Λάμπρω κυνηγάνε. Κι’ η Λάμπρω από τον φόβο της, στον αη Γιώργη πάει. Αγιε μου Γιώργη γλύτωμε απ’ των τουρκών τα χέρια …»), αναφέρεται σε κάποια κόρη του Τσερνοτάμπεη, η οποία στην προσπάθειά της να γλυτώσει από την σφαγή των Οθωμανών, έτρεξε να κρυφτεί στην μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού, όπου ήταν θαμμένος ο προγονός της Τσερνωτάς.
ΠΗΓΕΣ:
1)Ιστορία του Ελληνικού έθνους, Εκδοτικής Αθηνών.
2)ΒΙΚΑΙΠΑΙΔΕΙΑ, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
3) «Η ΗΛΕΙΑ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ», Γεώργιος Παπανδρέου (Εκδόσεις «Βιβλιοπανόραμα», 2010)
