Αποκαλυπτικά έγγραφα της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Πρόνοιας επιβεβαιώνουν ότι για τα συγκεκριμένα επιδόματα του ΟΓΑ δεν έχει προβλεφθεί “ακατάσχετο”.
Εκατοντάδες χιλιάδες οικογενειάρχες που περιμένουν να εισπράξουν από τον ΟΓΑ τον Ιούλιο τα ποσά των οικογενειακών επιδομάτων (των επιδομάτων τέκνων, των τριτεκνικών και πολυτεκνικών επιδομάτων) για το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2017, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο η Εφορία να κατάσχει τα ποσά αυτά, επειδή οι ίδιοι χρωστούν στο Δημόσιο ληξιπρόθεσμα χρέη. Η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει την προστασία των συγκεκριμένων επιδομάτων από τις κατασχέσεις για οφειλές προς το Δημόσιο, οπότε οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μπορούν να τα κατάσχουν είτε πριν είτε αφού αυτά πιστωθούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων!
Οι περισσότεροι από τους εν λόγω οικογενειάρχες δικαιούνται να λάβουν τον Ιούλιο ποσά που κυμαίνονται από 60 έως και 1.960 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων που τους βαρύνουν, το έτος απόκτησης των τέκνων και το ύψος του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος που απέκτησαν εντός του 2016. Συγκεκριμένα, εντός του προσεχούς μηνός:
* Όσοι οικογενειάρχες έχουν ένα εξαρτώμενο τέκνο και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 27.000 ευρώ για το έτος 2016 δικαιούνται να λάβουν επιδόματα στήριξης τέκνων κυμαινόμενα από 60 έως και 240 ευρώ.
* Όσοι έχουν δύο εξαρτώμενα τέκνα και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έτους 2016 μέχρι 30.000 ευρώ δικαιούνται να εισπράξουν ποσά επιδομάτων στήριξης τέκνων κυμαινόμενα από 121,50 έως και 480 ευρώ.
* Όσοι έχουν τρία εξαρτώμενα τέκνα και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έτους 2016 έως 33.000 ευρώ έχουν το δικαίωμα να λάβουν ποσά από 180 έως και 720 ευρώ ως επιδόματα στήριξης τέκνων και από 562,50 έως και 750 ευρώ ως τριτεκνικά επιδόματα.
* Όσοι έχουν τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έτους 2016 έως 36.000 ευρώ μπορούν να εισπράξουν ποσά από 240 έως και 960 ευρώ ως επιδόματα στήριξης τέκνων και από 750 έως 1.000 ευρώ ως πολυτεκνικά επιδόματα.
Στις διατάξεις των ν. 4093/2013 και 4141/2013 με τις οποίες καθιερώνεται η χορήγηση των επιδομάτων στήριξης τέκνων και των επιδομάτων για τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες από τον ΟΓΑ δεν περιλαμβάνεται ρητή διατύπωση ότι τα ποσά των συγκεκριμένων επιδομάτων είναι ακατάσχετα. Εξαιτίας της παράλειψης αυτής, οι δικαιούχοι των συγκεκριμένων επιδομάτων, οι οποίοι έχουν αφήσει απλήρωτα ποσά οφειλών από φόρους, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να χάσουν τα εν λόγω επιδόματα εξαιτίας κατασχέσεων που έχουν δικαίωμα να τούς επιβάλουν οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ.!
Ειδικότερα, βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, τα Δικαστικά Τμήματα των Δ.Ο.Υ. έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν την επιβολή κατασχέσεων στα ποσά των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΓΑ είτε τη στιγμή που τα ποσά αυτά βρίσκονται ακόμη «στα χέρια» του Οργανισμού, δηλαδή λίγο πριν την πίστωσή τους στους λογαριασμούς των δικαιούχων, είτε αφού τα ποσά αυτά πιστωθούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων, κατόπιν αποστολής ηλεκτρονικών κατασχετηρίων στις τράπεζες στις οποίες έχουν ανοιχτεί οι λογαριασμοί όπου τα ποσά αυτά πιστώνονται! Στην δεύτερη περίπτωση οι κατασχέσεις μπορούν να επιβληθούν μόνο εφόσον οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί δεν έχουν δηλωθεί από τους δικαιούχους ως «ακατάσχετοι» στο σύστημα ΤΑΧΙSNET.
Στις περιπτώσεις που οι τραπεζικοί λογαριασμοί στους οποίους πιστώνονται τα οικογενειακά επιδόματα από τον ΟΓΑ έχουν δηλωθεί ως «ακατάσχετοι» τότε ισχύει προστασία από τις κατασχέσεις για ποσά συνολικού ύψους μέχρι 1.250 ευρώ που κατατίθενται στους συγκεκριμένους λογαριασμούς, οπότε τα επιδόματα δεν κινδυνεύουν. Σε πολλές περιπτώσεις όμως οι λογαριασμοί στους οποίους κατατίθενται από τον ΟΓΑ τα επιδόματα τέκνων, τα τριτεκνικά και τα πολυτεκνικά επιδόματα δεν μπορούν να δηλωθούν ως «ακατάσχετοι», διότι κάτι τέτοιο έχει γίνει ήδη με άλλους λογαριασμούς των δικαιούχων στους οποίους καταβάλλονται οι μισθοί ή οι συντάξεις τους ή άλλα τακτικά καταβαλλόμενα ποσά παροχών και η ισχύουσα νομοθεσία (παράγραφος 2 του άρθρου 31 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων) δεν επιτρέπει να δηλωθεί κι άλλος λογαριασμός του ιδίου προσώπου ως «ακατάσχετος».
Ήδη, κατά το παρελθόν έχουν καταγγελθεί περιστατικά όπου δικαιούχοι των οικογενειακών επιδομάτων του ΟΓΑ που χρωστούσαν στο Δημόσιο δεν κατάφεραν να τα εισπράξουν επειδή αυτά κατασχέθηκαν για ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς το Δημόσιο. Δεδομένου δε ότι εντός του Ιουλίου ο ΟΓΑ προγραμματίζει την καταβολή του υπολοίπου των οικογενειακών επιδομάτων του πρώτου τριμήνου του 2017 καθώς επίσης και την ολοσχερή εξόφληση των επιδομάτων του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους, εκατοντάδες χιλιάδες οικογενειάρχες, οι οποίοι δικαιούνται να εισπράξουν τα ποσά αυτά, αλλά ταυτόχρονα έχουν αφήσει απλήρωτα χρέη στο Δημόσιο ενδέχεται, τελικά, να μην βρουν τα καταβληθέντα ποσά στα διαθέσιμα υπόλοιπα των τραπεζικών τους λογαριασμών, καθώς οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. θα τούς τα έχουν κατάσχει έναντι των οφειλών τους προς αυτές.
Για το θέμα αυτό είχε καταθέσει ερώτηση στη Βουλή, στις 29 Μαρτίου, ο βουλευτής Λάρισας της «Ένωσης Κεντρώων» Γ. Κατσαντώνης, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι χιλιάδες οικογενειάρχες «ενώ έλαβαν κανονικά τα οικογενειακά επιδόματα από τον ΟΓΑ, τα πιστωτικά ιδρύματα στα οποία διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς μονομερώς κατέσχεσαν τα ποσά, φέροντάς τους σε απόγνωση».
Απαντώντας στην ερώτηση του βουλευτή, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε έγγραφο που απέστειλε στη Βουλή στις 3 Απριλίου επιβεβαίωσε εμμέσως πλην σαφώς ότι οι δικαιούχοι των επιδομάτων είναι απροστάτευτοι έναντι των κατασχέσεων, επισημαίνοντας ότι το «ακατάσχετο» ισχύει μόνο εφόσον προβλέπεται από ρητή διάταξη νόμου, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει με τα συγκεκριμένα επιδόματα.
Συγκεκριμένα, στο απαντητικό έγγραφο της Α.Α.Δ.Ε. επισημαίνονται τα εξής:
– Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 και 9 του ν.δ. 356/1974 (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων), όπως ισχύει, και του άρθρου 48 παρ.1 του ν. 4174/2013, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. έχει την υποχρέωση να επιδιώξει την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο καθώς και τη διακοπή της παραγραφής τους, ανεξάρτητα από την αιτία προέλευσης αυτών, λαμβάνοντας όλα τα προβλεπόμενα αναγκαστικά, ποινικά και λοιπά μέτρα κατά των οφειλετών, μεταξύ των οποίων και η κατάσχεση εις χείρας τρίτων. Η κατάσχεση δεν αίρεται πριν την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους για το οποίο επιβλήθηκε.
– Με τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 4 του Κ.Ε.Δ.Ε. …, παρέχεται η ευχέρεια στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. μετά από σχετική αίτηση του οφειλέτη να περιορίσει με αιτιολογημένη απόφασή του το ποσό ή το ποσοστό της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων που του επιβλήθηκε υπό προϋποθέσεις…, αλλά και ανεξάρτητα από τη συνδρομή των προϋποθέσεων δύναται να εξετάζονται και εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν ο οφειλέτης προσκομίζει έγγραφα που αποδεικνύουν την αναγκαιότητα του περιορισμού της κατάσχεσης λόγω ειδικών συνθηκών.
– Με τη διάταξη του άρθρου 31 παρ. 2 του Κ.Ε.Δ.Ε…., ισχύει το ακατάσχετο καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα για έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα για κάθε φυσικό πρόσωπο μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως. Σε περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, θα πρέπει να γνωστοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης (σ.σ. στο σύστημα TAXISNET), με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ο μοναδικός τραπεζικός λογαριασμός.
– «Τα ακατάσχετα», επειδή «δυσχεραίνουν ουσιαστικά ή ακόμα και αποκλείουν την παροχή έννομης προστασίας στον δανειστή στο στάδιο της αναγκαστικής εκτέλεσης», θα πρέπει «να προβλέπονται από ρητή διάταξη νόμου» (σ.σ. οι νόμοι χορήγησης των οικογενειακών επιδομάτων του ΟΓΑ δεν περιλαμβάνουν τέτοια ρητή διάταξη) και «ως εκ τούτου σε περίπτωση επιβολής από το Δημόσιο κατασχέσεων σε τραπεζικούς λογαριασμούς εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και ποσά οικογενειακών επιδομάτων, ο φορέας που τα χορηγεί (σ.σ. ο ΟΓΑ) οφείλει να ενημερώνει τα πιστωτικά ιδρύματα για το ακατάσχετο αυτών, καθώς και για το νομοθετικό πλαίσιο που ρητά το προβλέπει (σ.σ. ο ΟΓΑ δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο γιατί η νομοθεσία δεν προβλέπει ότι τα επιδόματα αυτά είναι ακατάσχετα).
Η Φωτίου επιβεβαίωσε ότι τα επιδόματα τέκνων του ΟΓΑ δεν είναι ακατάσχετα
Ενάμιση μήνα αργότερα, στις 15 Μαϊου, απάντησε εγγράφως στην ίδια ερώτηση και η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, επιβεβαιώνοντας αμέσως και σαφώς ότι τα επιδόματά αυτά όντως δεν είναι ακατάσχετα κι ότι ο μόνος τρόπος για να γλιτώσουν οι δικαιούχοι από τις κατασχέσεις των ποσών αυτών είναι να δηλώσουν στη φορολογική διοίκηση ως «ακατάσχετους» τους τραπεζικούς λογαριασμούς στους οποίους τα συγκεκριμένα πιστώνονται κάθε τρίμηνο από τον ΟΓΑ.
Συγκεκριμένα σε έγγραφο που απέστειλε στη Βουλή στις 15 Μαϊου, η κα Φωτίου επεσήμανε ότι:
«Το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων του ν. 4141/2013, καθώς και το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων του ν. 4093/2012 δεν θεωρούνται ακατάσχετα, σύμφωνα με τις διατάξεις τις οποίες θεσπίστηκαν. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. Δ’ υποπαράγραφος Δ1, περίπτωση 8β του ν. 4336/2015, «καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα», αρκεί ο λογαριασμός αυτός να έχει δηλωθεί στη φορολογική διοίκηση ως ακατάσχετος».
Στο ίδιο έγγραφο η κα Φωτίου επιδιώκει να ρίξει το «μπαλάκι» της ευθύνης για την τροποποίηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και περαιτέρω στο υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα, η αναπληρώτρια υπουργός επισημαίνει ότι την αρμοδιότητα τροποποίησης ή συμπλήρωσης της απόφασης του 2014 με την οποία καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής της διάταξης για την γνωστοποίηση στη φορολογική διοίκηση μοναδικού ακατάσχετου τραπεζικού λογαριασμού φυσικών προσώπων «έχει ο εκδότης αυτής ήτοι η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (σήμερα Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) και περαιτέρω το συνερωτώμενο υπουργείο Οικονομικών».
