Του Βασίλη Σ. Κανέλλη
Επανακάμπτει δυναμικά το «λόμπι της δραχμής» κάθε φορά που είτε στο εξωτερικό είτε στο εσωτερικό επανέρχονται τα εφιαλτικά σενάρια ενός Grexit. Και μπορεί κάποιοι ακραίοι κύκλοι των δανειστών, με αρχηγό τον Β. Σόιμπλε να επιδιώκουν να πετάξουν την Ελλάδα έξω από το κοινό νόμισμα (στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων) στο εσωτερικό της χώρας αυτοί που πρωτοστατούν στην εκστρατεία επιστροφής στη δραχμή είναι συγκεκριμένοι κύκλοι.
Πολιτικοί, δημοσιογραφικοί και επιχειρηματικοί ο καθένας για τα δικά του μικρά ή μεγαλύτερα συμφέροντα συγκροτούν ένα ισχυρό πλέον μέτωπο κατά του ευρώ, εκμεταλλευόμενοι την οργή, την παραπληροφόρηση ή και την πλήρη άγνοια των συνεπειών μιας τέτοιας πράξης. Αλλωστε, το κλίμα που καλλιεργείται ήδη έχει εκτινάξει τα ποσοστά των αντιευρωπαϊστών πάνω από 30% και πολλοί είναι εκείνοι που «καλοβλέπουν» τη δραχμή ως λύση στα προβλήματά τους.
Οι πολιτικοί κύκλοι που επιδιώκουν επιστροφή στο κοινό νόμισμα είναι γνωστοί. Πρόκειται για την Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου που έμεινε στην ιστορία για την Επιτροπή που έβγαλε το ελληνικό χρέος «επονείδιστο και απεχθές που δεν πρέπει να πληρωθεί». Είναι επίσης ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο σχεδιαστής του «Plan B», ο οποίος ακόμη και σήμερα περιφέρεται ανά τον κόσμο «πουλώντας» την οικονομική του σκέψη και προκαλώντας με το να ζητά Ειδικά Δικαστήρια για να αποδείξει την αυθεντία του.
Ξεκάθαρα
Είναι ο Αλέκος Αλαβάνος ή ο Θόδωρος Κατσανέβας, πολιτικοί που ξεκάθαρα είχαν δηλώσει από την αρχή ότι θέλουν επιστροφή στη δραχμή. Είναι ο Παν. Λαφαζάνης που ακόμη κι όταν ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ εξέφραζε αυτές τις απόψεις, όπως και την «εισβολή στο Νομισματοκοπείο», καθώς και ο καθηγητής και πρώην βουλευτής Κ. Λαπαβίτσας αλλά και αρκετοί ακόμη που κινούνται στον χώρο της «παρασιτικής» Αριστεράς. Ταυτόχρονα, στο μέτωπο που έχει συγκροτηθεί, περιέργως(;) βρίσκονται και οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής και μια σειρά από άλλες ετερόκλητες πολιτικές δυνάμεις που τους ενώνει το σύνθημα «της μιας δραχμής οι απατεώνες». Υπάρχουν αρκετοί δημοσιογραφικοί κύκλοι, με εφημερίδες και sites που προωθούν με κάθε τρόπο την ιδέα της απομάκρυνσης της χώρας από το κοινό νόμισμα, ενώ δεν έχει εκλείψει ένα ιδιότυπο λόμπι επιχειρηματιών που είτε έχουν συμφέροντα στο εξωτερικό, είτε έχουν βγάλει τεράστια χρηματικά ποσά σε ξένες τράπεζες, είτε «σορτάρουν» στην έξοδο από το ευρώ για να γίνουν πάμπλουτοι.
Αδιαφορώντας όλοι οι παραπάνω για τις δραματικές επιπτώσεις που θα έχει στην ελληνική κοινωνία η επιστροφή στη δραχμή, οικεία βουλήσει και σε μια χρονική περίοδο που οι άλλες χώρες είναι έτοιμες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και δεν θα πληγούν, ενώ η Ελλάδα διαθέτει ένα οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο που δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να υποστηρίξει την απομάκρυνση από το ευρώ.
Καθόλου τυχαίες δεν ήταν οι πρόσφατες ηχηρές προειδοποιήσεις του διοικητή της ΤτΕ στη Βουλή. Ο Γιάννης Στουρνάρας ξεκαθάρισε ότι όλοι όσοι μιλούν άκριτα για Grexit δεν μπορούν να αντιληφθούν το μέγεθος της εθνικής τραγωδίας επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει Βόρεια Κορέα. «Η έξοδος από το ευρώ δεν είναι υποτίμηση είναι αλλαγή νομίσματος. Θα πρέπει να αλλάξουν όλοι οι ισολογισμοί, όλοι θα ζητούν να πληρωθούν σε ευρώ. Αυτοί που υποστηρίζουν το εθνικό νόμισμα ας ταξιδέψουν στην Β. Κορέα να δουν τι ωραία θα είναι. Η επιστροφή στη δραχμή είναι ένας ανόητος ισχυρισμός δεν σηκώνει σχολιασμό, αυτό θα σας απαντούσα στην καλύτερη των περιπτώσεων, στη χειρότερη σας αφήνω να το φανταστείτε», τόνισε, προειδοποιώντας επίσης ότι «θα συλλαμβανόμαστε στα σύνορα, δεν θα μπορούμε να ταξιδέψουμε, όλοι θα μας ζητούν να πληρώσουμε τα χρέη μας».
Το πόση δόση αλήθειας έχουν όλα τα παραπάνω καλό είναι να μην το ζήσει η Ελλάδα, ωστόσο, οι «δραχμιστές» ετοιμάζονται για την… τελική έφοδο. Η αρχή έγινε με την «επιστημονική» προσέγγιση του θέματος από τον καθηγητή Κώστα Λαπαβίτσα, ο οποίος φιλοδοξεί να προσελκύσει όλες τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις και τους «εραστές της δραχμής». Γι’ αυτό έκανε και την παρουσίαση των δεδομένων για την ελληνική οικονομία που, κατά τον ίδιο, θα προκύψουν αν η χώρα επιστρέψει στο εθνικό νόμισμα.
Ωστόσο, το κόστος της μετάβασης σε νέο νόμισμα, υπό τις παρούσες συνθήκες, με την Ελλάδα να μην είναι αυτάρκης σχεδόν σε κανέναν κλάδο της οικονομίας, με το τεράστιο δημόσιο χρέος να πρέπει να πληρωθεί, με μια παγκοσμιοποιημένη αγορά που δεν αφήνει περιθώρια σε χώρες όπως η δική μας να αυτονομηθούν, η ζημιά θα ήταν τεράστια.
Κορυφαίος τραπεζικός παράγοντας έλεγε πρόσφατα μόνο ένα παράδειγμα: «Οι τράπεζες έχουν δανειστεί (ELA, κ.λπ.) της τάξης των 60-70 δισ. ευρώ με εγγυήσεις δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Με επιστροφή στη δραχμή τα δάνεια αυτά θα γίνουν απαιτητά να πληρωθούν σε ξένο νόμισμα. Τότε θα επικρατήσει το απόλυτο χάος».
Μια παλαιότερη έρευνα του 2012 από την Εθνική Τράπεζα και μια πρόσφατη ανάλυση του ΣΕΒ, καταδεικνύουν τις συνέπειες για τους Ελληνες από την επιστροφή στη δραχμή.
Σύμφωνα με την Εθνική, και με βάση τα οικονομικά στοιχεία που ίσχυαν πριν από πέντε χρόνια:
• Το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, θα προκαλέσει δραματική μείωση του ετήσιου κατά κεφαλήν εισοδήματος του Ελληνα πολίτη κατά 55% από 19.400 ευρώ σε 8.700 ευρώ (στοιχεία 2012). Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα υπάρξει ένα είδος στάσης πληρωμών.
• Τα δάνεια θα μετατραπούν στο νέο νόμισμα, με την ανάλογη ισοτιμία. Γενικώς, τα δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί σε συνάλλαγμα εξακολουθούν να οφείλονται σε συνάλλαγμα. Αυτό σημαίνει ότι το κεφάλαιο του χρέους θα αυξάνεται διαρκώς σε συνάρτηση με την υποτίμηση του νομίσματος. Το ίδιο θα ισχύει και με τους τόκους.
• Προβλέπεται υποτίμηση του νέου νοµίσµατος τουλάχιστον κατά 65% έναντι του ευρώ, ανεργία στο 34%, «δυσκολία πρόσβασης» σε καύσιµα, πρώτες ύλες και φάρµακα, εκτόξευση του εξωτερικού χρέους σε επίπεδα άνω του 340% κι όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι το Grexit θα πραγµατοποιηθεί µελετηµένα και σε συνθήκες οµαλότητας.
• Η Εθνική αναφέρει ακόμη: «Σύµφωνα µε το βασικό µας σενάριο, ο περιορισµός του ΑΕΠ, πέραν του αρχικού 22%, θα µειωθεί επιπλέον κατά 15%. Μια τέτοια εξέλιξη θα καταστήσει σίγουρα τη χώρα παρία της διεθνούς κοινότητας, ενώ λίγα κράτη θα είναι διατεθειµένα πλέον να συνεργαστούν µαζί µας». Ακόµη, «ένα εµπειρικό µοντέλο δεν µπορεί να ποσοτικοποιήσει τις δραµατικές επιπτώσεις από τη µετάβαση στο νέο νόµισµα», όπως «οι ακραίες συνθήκες αβεβαιότητας, κοινωνικής αναταραχής και οικονοµικού πανικού εξαιτίας και της απροθυµίας, τουλάχιστον το πρώτο διάστηµα, των αλλοδαπών εταιρειών να συνεργαστούν µε την Ελλάδα».
• Μεγάλη ζηµιά θα υποστούν οι κλάδοι των εξαγωγών και του τουρισµού. Για τις εξαγωγές αναµένεται καθίζηση, αφού «ένα σηµαντικό µέρος των εξαγόµενων προϊόντων βασίζεται σε εισαγόµενες πρώτες ύλες και εισαγόµενα ενδιάµεσα κεφαλαιουχικά αγαθά, τα οποία δύσκολα οι εξαγωγείς θα µπορούσαν να αποκτήσουν λόγω της περιορισµένης πρόσβασής τους στο ξένο συνάλλαγµα». Ο τουριστικός τομέας, «θα µπορούσε να πληγεί, βραχυπρόθεσµα, σοβαρά από πιθανές κοινωνικές αναταραχές» και «ταξιδιωτικές οδηγίες» σε βάρος της χώρας.
• Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να υπολογίσει το χάος που θα προκληθεί π.χ. σε νομικά ζητήματα, στη μετατροπή των διακρατικών συμβάσεων ή στα κεντρικά συστήματα πληρωμής, τις ταμειακές μηχανές και τα άλλα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
• Αναφορικά με τις καταθέσεις των Ελλήνων, αυτές θα ήταν υποχρεωτικά μετατρέψιμες σε δραχμές και όσο μεγαλύτερη θα ήταν η υποτίμηση τόση αγοραστική αξία θα χάσουν, αναλόγως βεβαίως και του πληθωρισμού που θα εκτοξευτεί στα ύψη. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει να μείνουν ανοικτές οι τράπεζες και να μην καταρρεύσουν.
• Στο ερώτημα γιατί να μην τυπώσουμε χρήμα, η απάντηση είναι ότι μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα αυτό θα καταστεί πληθωριστικό και θα γυρίσουμε στις εποχές του Πολέμου με τα εκατομμύρια και τα δισεκατομμύρια να μην έχουν καμιά αξία.
• Η Εθνική τέλος επισημαίνει ότι η έξοδος από το ευρώ θα καταστήσει αναπόφευκτη την αθέτηση ενός μεγάλου τμήματος των 325 δισ. ευρώ του εξωτερικού χρέους. Χωρίς την αθέτηση αυτή το χρέος, σε συνδυασμό με την υποτίμηση και την ύφεση θα το εκτόξευε σε ποσοστό άνω του 370% και θα δημιουργούσε την ανάγκη για μεγαλύτερο πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, προκειμένου να πληρώνονται τα χρεολύσια του εξωτερικού δημόσιου χρέους.
• Εκτιμάται επίσης ότι η οικονομική δραστηριότητα θα υφίστατο μια σημαντική συρρίκνωση της τάξης του 22% σε πραγματικούς όρους, με δραματικές συνέπειες για την ανεργία, τις ευάλωτες κοινωνικές μονάδες.
Χάος
Κορυφαίος τραπεζικός παράγοντας έλεγε πρόσφατα μόνο ένα παράδειγμα: «Οι τράπεζες έχουν δανειστεί (ELA, κ.λπ.) της τάξης των 60-70 δισ. ευρώ με εγγυήσεις δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Με επιστροφή στη δραχμή τα δάνεια αυτά θα γίνουν απαιτητά να πληρωθούν σε ξένο νόμισμα. Τότε θα επικρατήσει το απόλυτο χάος».
Προβλέπεται υποτίμηση του νέου νομίσματος τουλάχιστον κατά 65% έναντι του ευρώ, ανεργία στο 34%, «δυσκολία πρόσβασης» σε καύσιμα, πρώτες ύλες και φάρμακα, εκτόξευση του εξωτερικού χρέους σε επίπεδα άνω του 340% κι όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι το Grexit θα πραγματοποιηθεί μελετημένα και σε συνθήκες ομαλότητας.
ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ «ΔΕΙΧΝΕΙ» ΜΕΛΕΤΗ
Κατάρρευση των τραπεζών, ελλείψεις βασικών αγαθών
Η μελέτη του ΣΕΒ υπεισέρχεται σε άλλα ζητήματα που θα προκύψουν από την έξοδο από το ευρώ.
Όπως τονίζεται, η εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώνεται σε 53 δισ. ευρώ. Το 2015, με την επιφύλαξη του διαφορετικού μείγματος εισαγωγών και εξαγωγών, η χώρα είχε ανάγκη να εισάγει 390 χιλ. τόνους κρέας, 307 χιλ. τόνους γαλακτοκομικά, 1.179 χιλ. τόνους δημητριακά, 515 χιλ. τόνους ζωοτροφές, 325 χιλ. τόνους άνθρακα, 12.555 χιλ. τόνους πετρέλαιο και 2.333 χιλ. τόνους φυσικό αέριο για να ικανοποιηθεί η εγχώρια κατανάλωση, δεδομένης της εγχώριας παραγωγής. Η εξάρτηση από την ΕΕ-28, στο κρέας και τα γαλακτοκομικά είναι grosso modo 100%.
Στα δημητριακά 62%, στις ζωοτροφές 53%, με τα ορυκτά καύσιμα να προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από χώρες εκτός ΕΕ-28. Η Ελλάδα είναι καθαρός εξαγωγέας μόνο στα φρούτα και λαχανικά (1.115 εκατ. ευρώ), τα είδη από μη μεταλλικά ορυκτά (126 εκατ. ευρώ), όπως το τσιμέντο και άλλα οικοδομικά υλικά, και τα βασικά μέταλλα (297 εκατ. ευρώ), όπως αλουμίνιο, χαλκός κ.ά. Η εξάρτηση της χώρας από καθαρές εισαγωγές (εξαιρουμένων των ανωτέρω) ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ σε τρόφιμα και ποτά και σε 14,1 δισ. ευρώ σε βιομηχανικά προϊόντα. Στα βιομηχανικά προϊόντα (χωρίς καύσιμα), οι μεγαλύτερες ανάγκες της χώρας εντοπίζονται στα οχήματα (3,1 δισ. ευρώ), τα φάρμακα και καλλυντικά (2,2 δισ., εκ των οποίων 1,8 δισ. ευρώ σε φάρμακα), τα είδη ένδυσης και υπόδησης (1,3 δισ. ευρώ), τα μηχανήματα (1,1 δισ. ευρώ), τις συσκευές τηλεπικοινωνιών (787 εκατ. ευρώ), τα χημικά (760 εκατ. ευρώ), το χαρτί (590 εκατ. ευρώ), τις ηλεκτρικές συσκευές (520 εκατ. ευρώ), τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές και τις μηχανές γραφείου (520 εκατ. ευρώ), κ.ο.κ.
Δανεισμός από το παρελθόν
Ο ΣΕΒ τονίζει ακόμη ότι σε ετήσια βάση η χώρα μας δεν δημιουργεί πλέον ελλείμματα με τους εμπορικούς της εταίρους στη διεθνή αγορά. Παρόλα αυτά, το παρελθόν των μεγάλων ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων που έπρεπε να χρηματοδοτηθεί με εξωτερικό δανεισμό, βαραίνει ακόμη τη χώρα. Η καθαρή επενδυτική θέση της χώρας είναι σήμερα αρνητική κατά 234 δισ. ευρώ, με τις υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις έναντι μη κατοίκων να διαμορφώνονται σε 472 δισ. και 238 δισ. ευρώ αντιστοίχως. Στις υποχρεώσεις, η Γενική Κυβέρνηση συμμετέχει με 236 δισ. ευρώ ( το δημόσιο χρέος στα χέρια μη κατοίκων) και η Τράπεζα της Ελλάδος με χρέος 93 δισ. ευρώ κυρίως προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – ΕΚΤ (η διαφορά μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων των ελληνικών τραπεζών που καλύπτεται από την ΕΚΤ μετά τη φυγή των καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα λόγω της επταετούς κρίσης).
Οι τράπεζες
Το τελευταίο στην ουσία είναι χρέος των ελληνικών τραπεζών, που σε περίπτωση εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη είναι, όχι μόνο άμεσα απαιτητό, αλλά και σε ευρώ. Και κάτι παρόμοιο θα συμβεί και με το δημόσιο χρέος που θα διεκδικηθεί από τους δανειστές σε ευρώ, ανεξαρτήτως νομίσματος στο οποίον θα μετατραπεί. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους, που δεν μπορεί να φύγει η χώρα από την Ευρωζώνη. Σε περίπτωση Grexit και μετατροπής του ενεργητικού και του παθητικού των τραπεζών σε ένα νέο υποτιμημένο νόμισμα, και επειδή το χρέος των τραπεζών προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα παραμείνει σε ευρώ, οι τράπεζες θα εμφανίσουν αρνητική καθαρή θέση, ή διαφορετικά, θα πτωχεύσουν και θα κρατικοποιηθούν με την εκτύπωση χρήματος από τον Χολαργό. Και όλα αυτά θα συμβούν σε ένα περιβάλλον υπερπληθωρισμού, καθώς το εκδοτικό προνόμιο της Τράπεζας της Ελλάδος θα ενεργοποιηθεί κατά το δοκούν για να αποκατασταθούν, και οι «αδικημένοι των Μνημονίων», και για την άσκηση «κοινωνικής πολιτικής» σε στιλ Βενεζουέλας. Οπως αναφέρει ο ΣΕΒ, σε πραγματικούς όρους, θα βασιλέψει η φτώχεια και η δυστυχία χωρίς πραγματική βελτίωση μισθών και συντάξεων, μιας και δεν υπάρχουν οι συνταξιοδοτικοί πόροι.
Τέλος, όσοι έχουν καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες (και κυρίως, τα χαμηλά εισοδήματα) θα χάσουν σημαντικό μέρος των αποταμιεύσεων τους, και όσοι έχουν δάνεια (κυρίως, τα υψηλότερα εισοδήματα) θα μπορέσουν να τα αποπληρώσουν με λεφτά από το εξωτερικό. Καμία πολιτική δύναμη δεν πρόκειται να αντέξει τη μεγαλύτερη αναδιανομή εισοδήματος από τους φτωχότερους στους πλουσιότερους, που η μετατροπή του νομίσματος θα επιφέρει».
Βεβαίως, αναφορικά με τις τράπεζες θα πρέπει να υπολογίσει κανείς την έκρηξη των «κόκκινων» δανείων, αφού κανείς δεν θα πληρώνει, ενώ οι πελάτες τους, επιχειρήσεις και ιδιώτες, δεν θα έχουν έσοδα λόγω μεγάλης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας.
Imerisia.gr
