Διοχέτευση τεράστιων ποσών-επενδύσεων στην Αμυνα αλλά και τη δημόσια ασφάλεια που ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο και υστέρηση στις δαπάνες που σχετίζoνται με την Υγεία και την Παιδεία. Αυτό είναι το διαχρονικό «προφίλ» της Ελλάδας, το οποίο δεν μεταβλήθηκε σημαντικά ούτε στα χρόνια της κρίσης.
Η χώρα συνεχίζει να δαπανά υπέρογκα ποσά για τους εξοπλισμούς, ενώ την ίδια στιγμή δεν κατευθύνει τα αντίστοιχα χρήματα προερχόμενα από τον κρατικό κορβανά, για την Υγεία, την Παιδεία και την κοινωνική μέριμνα. Αυτή η αντίφαση βρέθηκε πάλι στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου με αφορμή την πρόσφατη απόκτηση των F-35 με κόστος 8 δισ και την θλιβερή εικόνα των υπολειτουργούντων νοσοκομείων, όπως και τις ελλείψεις στην Παιδεία.
Η έρευνα του Ινστιτούτου ΕΝΑ (Focus ENA Οικονομία) που βασίζεται σε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, καταδεικνύει ότι το ελληνικό κράτος, συγκριτικά με τον μέσο όρο της ΕΕ, επιβαρύνεται με υψηλότερο δημόσιο χρέος και είναι περισσότερο προσανατολισμένο στην εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια παρά στην υγεία και την εκπαίδευση. Αυτή η συνθήκη δεν άλλαξε ιδιαίτερα στη διάρκεια της κρίσης. Η γενικευμένη μείωση των δαπανών έπληξε πολύ περισσότερο εκείνες που ήταν ήδη χαμηλές (όπως υγεία και εκπαίδευση) και λιγότερο ή καθόλου εκείνες που ήταν υψηλές (όπως άμυνα και δημόσια τάξη).
Οι δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα από την περίοδο 1995-2021, υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ΕΕ στις Γενικές δημόσιες υπηρεσίες (κυρίως διοικητικές υπηρεσίες και δημόσιο χρέος), στις Οικονομικές υποθέσεις (όπως η ενέργεια και οι μεταφορές), στην Άμυνα, τη Δημόσια τάξη, την Περιβαλλοντική προστασία (όπως απορρίμματα) και – οριακά – στην Κοινωνική προστασία (συντάξεις και επιδόματα). Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα υστερεί στις δαπάνες για Οικιστική μέριμνα (όπως ύδρευση και στεγαστική πολιτική), Αναψυχή και πολιτισμό (όπως αθλητισμός και ραδιοτηλεόραση), Υγεία και Εκπαίδευση.
Στις κατηγορίες Άμυνα και Δημόσια τάξη η Ελλάδα παρουσιάζει συστηματική υπέρβαση από τον μέσο όρο της ΕΕ . Στη μεν άμυνα φαίνεται ότι η υπέρβαση είναι ιδιαίτερα μεγάλη (σχεδόν διπλάσια του μέσου όρου) και καλύπτει το σύνολο της περιόδου, στη δε δημόσια τάξη η υπέρβαση εμφανίζεται μέσα στην περίοδο της κρίσης και διατηρείται από τότε. Φαίνεται πως καμία από τις δύο κατηγορίες δεν περιορίστηκε στη διάρκεια της κρίσης.
Η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική στις δύο κατηγορίες δαπανών που η Ελλάδα υστερεί συστηματικά, στην Υγεία και την Εκπαίδευση. Όπως φαίνεται στα διαγράμματα 4α και 4β οι δαπάνες και των δύο κατηγοριών ήταν διαχρονικά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, λιγότερο η Υγεία και περισσότερο η Εκπαίδευση. Οι δαπάνες για υγεία περιορίστηκαν σημαντικά στην περίοδο της κρίσης και άρχισαν να ανακάμπτουν μετά το 2015, παραμένοντας όμως κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι δαπάνες για εκπαίδευση μειώθηκαν σχετικά λιγότερο στην κρίση αλλά δεν ανέκαμψαν στη συνέχεια.
Τέλος, οι δαπάνες Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής προστασίας παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Η Κοινωνική προστασία είναι ούτως ή άλλως η μεγαλύτερη κατηγορία δημόσιων δαπανών και όπως φαίνεται η Ελλάδα ξεκίνησε από πολύ χαμηλότερο σημείο σε σχέση με την ΕΕ. και συνέκλινε μέχρι να το φτάσει λίγο πριν την έναρξη της κρίσης. Στη διάρκεια της κρίσης οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας δεν μειώθηκαν αλλά σταθεροποιήθηκαν, κάτι που σημαίνει ότι η (απόλυτη) μείωσή τους ήταν στα ίδια ποσοστά με τη μείωση του ΑΕΠ. Οι δαπάνες περιβαλλοντικής προστασίας παρουσιάζουν μια ιδιόμορφη εικόνα καθώς αυξήθηκαν εντυπωσιακά στα πρώτα χρόνια της κρίσης και παρέμειναν υψηλές, σχεδόν διπλάσιες από τον μέσο όρο της ΕΕ.
sofokleousin.gr
