Παρότι όλα τα κορυφαία στελέχη προέταξαν την ανάγκη για οργανωτικές και προγραμματικές αλλαγές μπροστά στην επόμενη κάλπη, τονίζοντας μετ’ επιτάσεως ότι «δεν τίθεται θέμα ηγεσίας», εντούτοις το κλίμα είναι εξαιρετικά βαρύ στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου οι προβληματισμοί για την γενικότερη πορεία του κόμματος στο εξής και κυρίως την πραγματική κοινωνική του αντιστοίχιση, περισσεύουν τις τελευταίες ώρες.
Σε μια πρώτη γραμμή άμυνας μετά τη δημοσιοποίηση του κοινού exit poll, η Κουμουνδούρου συνέστησε αρχικά… αναμονή, καθώς πηγές της παρέπεμπαν στα «πρώτα πραγματικά αποτελέσματα» που θα ακολουθούσαν, τα οποία, ωστόσο, υπήρξαν ακόμη πιο «σοκαριστικά» για την μεγαλύτερη μερίδα στελεχών της Κουμουνδούρου, που σχολίασαν από τις πρώτες στιγμές, ανεξαρτήτως της εσωκομματικής τάσης στην οποία ανήκουν, πως το εκλογικό αποτέλεσμα υπήρξε «κατώτερο των στόχων» που είχαν προεκλογικά τεθεί. Παραμένοντας μουδιασμένοι, υποψήφιοι βουλευτές και στελέχη του κομματικού μηχανισμού ανέμεναν τις δηλώσεις του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα για το τι μέλλει γενέσθαι, ενώ οι πρώτες πληροφορίες που κατέφθαναν από την Κουμουνδούρου μιλούσαν για σύγκλιση των κομματικών οργάνων, εντός των επόμενων ωρών. Μεσολάβησε το τηλεφώνημα του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα προς τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για να τον συγχαρεί για την νίκη του, η οποία, σε κάθε περίπτωση, έφερε μετωπικά αντιμέτωπη την αξιωματική αντιπολίτευση με όλες τις δομικές και οργανωτικές της αδυναμίες της, την τελευταία τετραετία.
«Εξαιρετικά αρνητικό» το αποτέλεσμα
Στη λακωνική δήλωσή του, ο κ. Τσίπρας τόνισε πως «το εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αρνητικό για τον ΣΥΡΙΖΑ. Πριν από λίγο επικοινώνησα με τον κ. Μητσοτάκη και τον συνεχάρη για τη νίκη του. Οι αγώνες έχουν και νίκες και ήττες. Τα συλλογικά μας όργανα θα συγκληθούν άμεσα ώστε να αποτιμήσουν συλλογικά τα εκλογικά αποτελέσματα» και συνέχισε, λέγοντας πως «ο εκλογικός κύκλος ωστόσο δεν έχει ακόμα τελειώσει, δεδομένου ότι κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Συνεπώς δεν έχουμε το περιθώριο του χρόνου. Πρέπει να κάνουμε άμεσα όλες τις αλλαγές που χρειάζονται ώστε να δώσουμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους την επόμενη κρίσιμη και τελική εκλογική μάχη», ευχαριστώντας παράλληλα τους ψηφοφόρους, αλλά και τα μέλη του κόμματος.
Τα αίτια της ήττας
Η χαώδης απόσταση, ωστόσο, που χωρίζει την Κουμουνδούρου από την ΝΔ, αλλά και η αύξηση των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχουν ήδη επισημανθεί ως «ανησυχητικά» από τα κορυφαία στελέχη, παρότι χρειάστηκε αρκετός χρόνος να συνειδητοποιήσουν τα περισσότερα εξ’ αυτών το μέγεθος της ήττας. Σε μια πρώτη κίνηση, συνεδριάζει σήμερα στις 12 το μεσημέρι το Εκτελεστικό Γραφείο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, προκειμένου να προχωρήσει σε μια πρώτη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά και να συζητήσει τη στάση του κόμματος ενόψει των διερευνητικών εντολών, καθώς ο πολιτικός -και προεκλογικός- χρόνος τρέχει, ενόψει του επαναληπτικού γύρου, πιθανότατα στις 25 Ιουνίου.
Παρότι ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ προανήγγειλε αλλαγές, το χάσμα της διαφοράς, αλλά και η πίεση του χρόνου είναι τα πρώτα εμπόδια που θα πρέπει να υπερβεί με ταχύτητα η αξιωματική αντιπολίτευση, σε μια ήττα που περιγράφεται ως «πολυπαραγοντική» και «στρατηγικής σημασίας» για το κόμμα. Στις πρώτες ώρες μετά το «σοκ και δέος» της διαφοράς, τα περισσότερα στελέχη ερμήνευαν το εκλογικό αποτέλεσμα ως συνέπεια του «θολού μηνύματος», το οποίο πέρασε από τα κύματα της «κυβέρνησης των ηττημένων», της «κυβέρνησης ανοχής», της «κυβέρνησης προοδευτικής συνεργασίας» και τέλος της «κυβέρνησης ειδικού σκοπού» ακόμη και κατά την κορύφωση της προεκλογικής εκστρατείας, δημιουργώντας πολλαπλές συγχύσεις, σε μια περίοδο που οι πολίτες αναζητούν, εκ του αποτελέσματος, πρωτίστως την σταθερότητα.
«Δεν αναγνώσαμε την σταθερότητα ως επιτακτική ανάγκη σε συνθήκες σκληρής ακρίβειας και οικονομικής συμπίεσης» παρατηρούσαν έμπειρα στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχοντας επιλέξει μια επιθετική τακτική κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Μάταιο, στην ίδια κατεύθυνση, αποδείχθηκε και το αφήγημα περί «προοδευτικής διακυβέρνησης», το οποίο συμπεριελάμβανε και το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη, όταν ο τελευταίος πρότεινε λύσεις, όπως το παράλληλο σύστημα συναλλαγών «Δήμητρα», ανακαλώντας μνήμες από το πρώτο εξάμηνο του 2015. Αντίθετα, το κάλεσμα της Κουμουνδούρου προς τις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις φαίνεται να λειτούργησε ως φυγόκεντρη δύναμη λόγω της απλής αναλογικής, όπως καταγράφηκε στη δυναμική των υπόλοιπων προοδευτικών δυνάμεων, όταν οι αποδέκτες του είτε αύξησαν δυνάμεις, όπως το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, είτε δεν κατάφεραν για λίγες ψήφους την είσοδό τους στη Βουλή, όπως η Πλεύση Ελευθερίας και το ΜέΡΑ25, συγκεντρώνοντας ποσοστά 2,88% και 2,59% αντίστοιχα.
Εκτός οι Φίλης, Σκουρλέτης, Ξανθός
Μερίδιο στην ήττα φαίνεται να διεκδικεί και η συζήτηση για τα «τοπικά νομίσματα» που πυροδότησε το «κείμενο συμβολής» στελεχών της «Ομπρέλας» στον εσωκομματικό διάλογο για τη διαμόρφωση του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Ειδικότερα, η «Ομπρέλα» εξέρχεται αποδεκατισμένη από την εκλογική αναμέτρηση, καθώς εκτός Βουλής μένουν στελέχη της, όπως ο Ανδρέας Ξανθός και η Αννέτα Καββαδία. Στις «βαριές» απώλειες για την Κουμουνδούρου από τη σταυροδοσία συγκαταλέγονται οι Πάνος Σκουρλέτης και Κώστας Ζαχαριάδης στον Βόρειο Τομέα Αθηνών, ο Νίκος Φίλης, ο Χριστόφορος Βερναρδάκης και η Τασία Χριστοδουλοπούλου στην Α’ Αθήνας, οι Δημήτρης Βίτσας και Παναγιώτης Κουρουμπλής στο Δυτικό Τομέα Αθηνών, ο Μιθριδάτης και ο Γιάννης Μπαλάφας στον Νότιο Τομέα Αθηνών, αλλά και οι Βαγγέλης Αντώναρος στην Ανατολική Αττική και Γιώργος Σταθάκης στα Χανιά.
«Χαριστική βολή»
Στην μεγάλη εικόνα της συντριπτικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ η διαρροή προς τα Αριστερά, ωστόσο, προκάλεσε μικρότερη «αιμορραγία» σε σχέση με τις επιδόσεις του κόμματος στους ελεύθερους επαγγελματίες. Υπό το βάρος του εκλογικού αποτελέσματος, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ έκαναν λόγο χθες για «χαριστική βολή» αναφερόμενα στην επίμαχη δήλωση του πρώην Υπουργού, Γιώργου Κατρούγκαλου, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιωματική αντιπολίτευση μετατοπίστηκε από το 31, 53% του 2019 στο 20,06% χθες, απώλεια που υποδηλώνει κατά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ «αναντιστοιχία με την κοινωνική πλειοψηφία». Στην εκτίμηση ότι η υπόθεση Κατρούγκαλου επέδρασε καταλυτικά στην άνετη επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της NΔ, προέβη χθες και ο διευθύνων σύμβουλος της MRB Δημήτρης Μαύρος, παρατηρώντας με βάση τα exit polls πως σε ποσοστό 51,9% οι ελεύθεροι επαγγελματίες ψήφισαν τη Νέα Δημοκρατία (άνοδος 8% σε σχέση με τις εκλογές του 2019), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 9 μονάδες καθώς εξασφάλισε μόλις το 18,7% των προτιμήσεων.
Η επόμενη μέρα
Μολονότι η παραμονή του Αλέξη Τσίπρα στο τιμόνι του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ έχει προεξοφληθεί από όλες τις εσωκομματικές πτέρυγες ενόψει της επαναληπτικής αναμέτρησης, όπως έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν από τις πρώτες στιγμές τα περισσότερα κορυφαία στελέχη, από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο μέχρι τον Ευάγγελο Αποστολάκη, εντούτοις η πολιτική κρίση είναι ante portas για την αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς ο κίνδυνος ολοκλήρωσης του πολιτικού κύκλου του κόμματος είναι πιο «ορατός από ποτέ», όπως επισημαίνεται με αρκετή αγωνία από μερίδα στελεχών, με τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ να μετρά τη δεύτερη συνεχόμενη ήττα του σε εθνικές εκλογές, παράλληλα με την απώλεια στις Ευρωεκλογές και τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Η κρίση νομιμοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ ακουμπά και το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα εκτίμησε χθες στον τηλεοπτικό σταθμό Mega o Χριστόφορος Βερναρδάκης, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα το «φοβερό αίσθημα» ατομικής ευθύνης του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ.
Με το βλέμμα στραμμένο στις εσωκομματικές διεργασίες, «δρυός πεσούσης, αυτή η αλητεία» σχολίασε με νόημα στα κοινωνικά δίκτυα η Βουλευτής Επικρατείας, Έλενα Ακρίτα, καθώς το κλίμα είναι τεταμένο στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να προσθέσει πως «από τώρα κάποιοι του γυρίζουν την πλάτη. Εμείς δεν είμαστε και δεν θα είμαστε ανάμεσα τους» κι ενώ οι κομματικές διεργασίες για την ανάλυση της ήττας εκκινούν από σήμερα το μεσημέρι.
Με δεδομένο πως «έχει το ατού των 170.000 πολιτών που τον Μάιο ψήφισε τον Αλέξη Τσίπρα», αλλά και το γεγονός ότι «είμαστε το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα στην Ευρώπη», όπως εξήγησε χθες η Ρένα Δούρου, η προσωπική πολιτική εμβέλεια του κ. Τσίπρα εξακολουθεί να είναι ευρύτερη από αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, παρότι ο ίδιος παραδέχθηκε πως «αν πολιτικός χάσει με έξι μονάδες, θα έχει κυρώσεις», στη διάρκεια συνέντευξής του στο Σταύρο Θεοδωράκη, συνέντευξη η οποία αποκτά νέο περιεχόμενο μετά τη χθεσινή ήττα.
Στο πλαίσιο αυτό, με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται η σημερινή τοποθέτηση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και σε προσωπικό τόνο, αν και τυχόν εσωκομματικές εξελίξεις δεν διαγράφονται στον άμεσο κομματικό ορίζοντα και πριν αποκρυσταλλωθεί το τελικό αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών, καθώς αυτό φέρει την προσωπική σφραγίδα του Αλέξη Τσίπρα.
