Με τον πιο άδοξο τρόπο επισφραγίστηκε η σχεδόν τετράμηνη προεκλογική περίοδος για τη Γαλλία, καθώς ο Πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν «στέφθηκε» μεν για δεύτερη φορά νικητής στην κούρσα των Προεδρικών εκλογών, μένοντας, ωστόσο, χωρίς… στέμμα. Ξεπερνώντας και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις, η πολιτική παράταξη «Μαζί», που πρόσκειται στον Πρόεδρο της Γαλλίας, δεν κατάφερε να περάσει πάνω από τον πήχη των 289 εδρών, ώστε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, όταν διέθετε τα προηγούμενα χρόνια περισσότερες από 300 έδρες.
Στα χθεσινά, κακά, νέα για το Ελιζέ προστίθενται η ανάδειξη της ριζοσπαστικής Αριστεράς του Ζακ-Λυκ Μελανσόν σε αξιωματική αντιπολίτευση, ο πενταπλασιασμός των δυνάμεων της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν, αλλά και η αποστέωση της γκωλικής Δεξιάς, δηλαδή των Ρεπουμπλικάνων, αφαιρώντας εργαλεία ανάταξης για το κυβερνόν κόμμα.
Στον νέο πολιτικό χάρτη της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, η παράταξη «Μαζί» εξασφάλισε 245 έδρες -όπως αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών- και ακολουθούν η Λαϊκή Ένωση (NUPES) του Ζαν-Λυκ Μελανσόν με 131 έδρες, η ακροδεξιά παράταξη της Μαρίν Λεπέν με 89 έδρες και τέταρτοι οι Ρεπουμπλικάνοι 61 έδρες.
Η αποχή έφθασε το 53,77%.
Τι πήγε λάθος
Σε κατάσταση σοκ, τα περισσότερα στελέχη της κυβερνητικής παράταξης «Μαζί» προσπαθούν να «αποκωδικοποιήσουν» το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο μοιάζει με άθροισμα εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, σε μια μη επιβοηθητική, γενικότερη συγκυρία.
Ανάμεσα στα όσα φαίνεται να συνέβαλαν στην απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας περιλαμβάνονται:
· Το υψηλό κόστος ζωής, ο πληθωρισμός, το κύμα ακρίβειας και η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των Γάλλων πολιτών
· Η προώθηση της μεταρρύθμισης για το συνταξιοδοτικό, με αύξηση του ορίου από τα 62 στα 65 έτη
· Η άτονη προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές, η οποία πιστώνεται τόσο στο Γάλλο Πρόεδρο, αλλά κυρίως στην νέα Πρωθυπουργό, Ελιζαμπέτ Μπόρν
· Η αποδοκιμασία στο πρόσωπο του Γάλλου Προέδρου, μετά την επιτυχημένη -επικοινωνιακά- «δαιμονοποίησή» του από τους πολιτικούς του αντιπάλους, ως ελιτιστή, κοινωνικά ανάλγητου και αλαζόνα
· Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία επέτεινε τη συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των Γάλλων, πυροδοτώντας την ενεργειακή κρίση
· Η τάση για εσωστρέφεια ως αποτέλεσμα των ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων, σε αντιδιαστολή με τον ηγετικό ρόλο Μακρόν στην Ευρώπη και
· Η βαθιά, τελικά, διείσδυση του αντισυστημικού λόγου και δράσης στη γαλλική κοινωνία, ως εν μέρει και αποτέλεσμα της αποτυχίας των μοντέλων ενσωμάτωσης των μεταναστών.
Τι μέλλει γενέσθαι
Με τα εκλογικά αποτελέσματα ανά χείρας, τα πράγματα για το επιτελείο του Γάλλου Προέδρου είναι εξαιρετικά περιορισμένα, αφού οι επιλογές για τυχόν συνεργασίες που έχει στη διάθεσή του, εξαντλούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Κυβέρνηση Συνεργασίας: Με δεδομένο το θυμικό των αντιπάλων του, Ζακ -Λυκ Μελανσόν και Μαρίν Λεπέν, η πλέον πρόσφορη οδός για μια κυβέρνηση συνεργασίας φαντάζει για το Γάλλο Πρόεδρο η συμπόρευσή του με τους Ρεπουμπλικάνους. Αν και υπήρχαν σημεία τομής με τα απομεινάρια της γκωλικής Δεξιάς, εντούτοις η «αύρα του χαμένου» απομακρύνει τα «μετριοπαθή κόμματα», στα οποία στοχεύει το Ελιζέ. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Κριστιάν Ζακόμπ, ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων, δήλωσε ότι το κόμμα του θα παραμείνει στην αντιπολίτευση, αφού η παράταξη του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Αν οι Ρεπουμπλικάνοι εμείνουν σε αυτή τη θέση, τότε τα πράγματα καθίστανται εξαιρετικά δύσκολα, ως προς το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας.
Κυβέρνηση Μειοψηφίας: Σε αυτό το ενδεχόμενο, ο Εμανουέλ Μακρόν θα σχηματίσει μεν κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά θα αναγκαστεί να καταναλώνει πάρα πολύ χρόνο και δυνάμεις σε διαπραγματεύσεις για την συγκρότηση πλειοψηφιών ad hoc, με δεδομένο και το κλίμα πολεμικής εναντίον του από τους εκπροσώπους των άκρων, Ζακ-Λυκ Μελανσόν και Μαρίν Λεπέν αντίστοιχα. Επιπλέον, ακόμη και αν επί της αρχής συναινέσουν σε μια τέτοια λύση οι πολιτικοί του αντίπαλοι, θα αξιώσουν από το Γάλλο Πρόεδρο στροφή 180 μοιρών σε ζητήματα, όπως το συνταξιοδοτικό, η φορολογία των επιχειρήσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού, το πάγωμα στις τιμές των τροφίμων κτλ, που στην πραγματικότητα θα ακυρώνουν εν κινήσει την όποια προσπάθεια συναίνεσης.
Πρόωρες εκλογές: Αν η κατάσταση οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο, δεν αποκλείεται ο Γάλλος Πρόεδρος να προκηρύξει σε ένα εύλογο διάστημα ακόμη και πρόωρες εκλογές, ή να ενεργοποιήσει τις νομοθετικές πρόνοιες για αγνόηση της Εθνοσυνέλευσης, προκειμένου να εξυπηρετηθούν κρίσιμες καταστάσεις για τη χώρα.
Τι επιδιώκουν οι αντίπαλοι
Ζακ-Λυκ Μελανσόν: Στην περίπτωση του «Γάλλου Τσάβες», όπως αποκαλούν τον ηγέτη της γαλλικής ριζοσπαστικής Αριστεράς στελέχη του κόμματος Μακρόν, ο πρώτος στόχος που είχε θέσει, δηλαδή η αποστέρηση της απόλυτης πλειοψηφίας από το Γάλλο Πρόεδρο επετεύχθη με απρόσμενο τρόπο. Για το λόγο αυτό, ο ίδιος χαρακτήρισε «εντελώς απροσδόκητη και πρωτόγνωρη κατάσταση» τη λαϊκή ετυμηγορία, ενώ απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Γάλλο Πρόεδρο, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν έχουμε τις ίδιες αξίες». Πέραν από τον ευρωσκεπτικισμό, την «πράσινη» ατζέντα και το συνταξιοδοτικό, τα οποία μοιάζουν αγεφύρωτα μεταξύ των δύο, αυτό που χωρίζει κυρίαρχα τον 70χρονο Μελανσόν από τον ένοικο του Ελιζέ, είναι κυρίως η επιθυμία του ηγέτη της γαλλικής Αριστεράς να αναδειχθεί σε Πρωθυπουργό της Γαλλίας, παραπέμποντας σε στιγμές συγκατοίκησης, τελευταία φορά μεταξύ Σιράκ και Ζοσπέν.
Μαρίν Λεπέν: Για την επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, η οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας με το Γάλλο Πρόεδρο, μετά τη διπλή ήττα στην κούρσα των Προεδρικών εκλογών (2017, 2022) συνιστά ουτοπία. Πολύ περισσότερο, όταν ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος ασκεί χρέη Προέδρου του ακροδεξιού κόμματος παρομοίασε το χθεσινό αποτέλεσμα ως «μάθημα», λέγοντας πως «η αλαζονεία του ίδιου του Εμανουέλ Μακρόν, η περιφρόνηση του για τον γαλλικό λαό και η δική του ανικανότητα για την ασφάλεια και την αγοραστική δύναμη τον έκαναν πρόεδρο μειοψηφίας». Αντίθετα, η επικέντρωση στην εσωτερική ατζέντα, η οποία αναδείχθηκε και από την προοδευτική εμβάθυνση των συνεπειών της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στην καθημερινότητα των Γάλλων, έδωσε φόρα στην Μαρίν Λεπέν, ήδη από τις Προεδρικές εκλογές και εντάθηκε το επόμενο δίμηνο, χωρίς το επιτελείο του Γάλλου Προέδρου να αναπτύξει ισχυρά αντανακλαστικά αναχαίτισης.
Ως απόρροια αυτού, με δυνάμεις πενταπλάσιες από τις αρχικές της, η επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, Μαρίν Λεπέν δήλωσε πως θα επιδιώξει να ενώσει όλους τους «πατριώτες» όχι μόνο από τη δεξιά αλλά και από την αριστερά, μετά την αναπάντεχη αύξηση της δύναμης του κόμματός της στις βουλευτικές εκλογές.
«Ο λαός αποφάσισε να στείλει μια ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα του Εθνικού Συναγερμού στην Εθνοσυνέλευση. Η ομάδα αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία του κόμματός μας. Πετύχαμε τους στόχους μας: να καταστήσουμε τον Εμανουέλ Μακρόν πρόεδρο της μειοψηφίας, χωρίς έλεγχο της εξουσίας», τόνισε και υποσχέθηκε πως το κόμμα της θα ασκεί «σκληρή» αντιπολίτευση, αλλά ταυτόχρονα «υπεύθυνη» και θα σέβεται τους θεσμούς. Στο πλαίσιο αυτό, η επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού προανήγγειλε… δύσκολες μέρες για το Γάλλο Πρόεδρο σε επίπεδο πολιτικής έντασης κατά τις εργασίες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, προσερχόμενη σε αυτήν με διάθεση πόλωσης και επικριτικής στάσης προς την παράταξη Μακρόν, παρά με διάθεση για ευρύτερες συναινέσεις.
Ρεύμα αντισυστημικότητας
Η κατάσταση για το Γάλλο Πρόεδρο καθίσταται ακόμη πιο δυσοίωνη από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει υποχωρήσει το παραδοσιακό υπόβαθρο του γαλλικού μεταπολεμικού δικομματισμού. Στη θέση των πανίσχυρων άλλοτε Σοσιαλιστικού Κόμματος και Ρεπουμπλικάνων αντίστοιχα, επικράτησε ισοπεδωτικά από την πρώτη κιόλας εμφάνισή του το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν, με αρκετούς αναλυτές να θεωρούν τώρα πως η αμφισβήτηση στην παλιά πολιτική τάξη πραγμάτων της Γαλλίας, η οποία αποτέλεσε βασικό «έργο» του σημερινού Προέδρου, τώρα τον εκδικείται, αφήνοντάς τον χωρίς δεξαμενές και εφεδρείες.
Νέα «Κίτρινα Γιλέκα»
Ωστόσο, η πτώση του βιοτικού επιπέδου, σε συνδυασμό με την μεταρρυθμιστική ορμή του Εμανουέλ Μακρόν πυροδότησαν, από ότι φαίνεται, φυγόκεντρες δυνάμεις προς τα άκρα, ενισχύοντας στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις τη ριζοσπαστική Αριστερά και την ακροδεξιά.
Το νέο, αυτό, ρεύμα αντισυστημικότητας «ανδρώθηκε» μέσα από το «Κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων» σε εθνική διάσταση, τροφοδοτώντας την πολεμική ρητορική κατά του Γάλλου Προέδρου για μεγάλο χρονικό διάστημα της πρώτης θητείας Μακρόν. Μάλιστα, δεν αποκλείεται, σε αυτό το εκρηκτικό πολιτικό τοπίο, να το διαδεχθούν αντίστοιχα κινήματα, ιδίως όταν η Προεδρία Μακρόν έχει εξαγγείλει παρεμβάσεις στα επιδόματα εργασίας, την εκπαίδευση και το συνταξιοδοτικό και με δεδομένη την υψηλή απήχηση του Ζακ-Λυκ Μελανσόν στις νεαρές ηλικίες.
«Δημοκρατικό σοκ»
Συνθέτοντας την μεγάλη εικόνα για το κόμμα του, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λεμέρ δήλωσε χθες στο τηλεοπτικό κανάλι France 2 ότι τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών αποτελούν ένα «δημοκρατικό σοκ», όμως ο ίδιος θεωρεί ως αβάσιμο τον φόβο ότι η χώρα θα μείνει ακυβέρνητη. Ο Λεμέρ σημείωσε ότι η παράταξη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν παραμένει η μεγαλύτερη στο κοινοβούλιο, προσθέτοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να προσεγγίσει άλλους πολιτικούς αντιπάλους οι οποίοι συμμερίζονται τις ίδιες ιδέες.
Αγοραστική δύναμη
Ο ίδιος, ωστόσο, έσπευσε να παραδεχθεί ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε «να τα πάει καλύτερα» σε ό,τι αφορά την προστασία της αγοραστικής δύναμης και τόνισε ότι «τώρα θα πρέπει να ενεργήσει γρηγορότερα». Όλα θα εξαρτηθούν από «το αίσθημα ευθύνης» των άλλων πολιτικών παρατάξεων, υποστήριξε ο υπουργός, καλώντας όλους όσους αυτοχαρακτηρίζονται φιλοευρωπαίοι και ανησυχούν για την προστασία του περιβάλλοντος να βοηθήσουν την κυβέρνηση. Τα θέματα της ασφάλειας, της Ευρώπης και της κλιματικής αλλαγής θα καθορίσουν ποιους θα προσεγγίσει η προεδρική παράταξη για να σχηματίσει πλειοψηφία, εξήγησε ο κ. Λεμέρ, θέτοντας ατύπως ένα πρώτο πλαίσιο για μια πιθανή προγραμματική σύγκλιση με τους Ρεπουμπλικάνους.
Εκτός θώκων
Εκτός από το πρώτο πλαίσιο των δυνητικών συνεργασιών, το στρατόπεδο Μακρόν μετρά απώλειες και στο κυβερνητικό σχήμα, καθώς η υπουργός Υγείας Μπριζίτ Μπουργκινιόν εκτιμάται ότι θα χάσει την έδρα της, όπως μετέδωσε το γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι France 2 TV, επικαλούμενο εκτιμήσεις των αποτελεσμάτων.
Σημειωτέον ότι κατά παράδοση, οι υπουργοί που δεν καταφέρνουν να εκλεγούν, καλούνται να παραιτηθούν από την κυβέρνηση. Επιπλέον, δεν εκλέγονται βουλευτές ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ, οι οποίοι διετέλεσαν νευραλγικό ρόλο στην παγίωση του κόμματος Μακρόν.
