Μια ταραχώδης και πολωμένη προεκλογική εκστρατεία γεμάτη ύβρεις, μίσος και διχασμό ολοκληρώνεται. Δύο πλευρές της σύγχρονης Τουρκίας, των πιστών Μουσουλμάνων και των κοσμικών Κεμαλιστών αναμετρώνται, με τον Ερντογάν να συνεχίζει τις φραστικές επιθέσεις κατά της αντιπολίτευσης και της Ουάσιγκτον.
«Πρέπει να πέσουμε από την εξουσία, αυτή την εντολή έχει δώσει ο Μπάιντεν, αυτό το ξέρω, το ξέρει όλος ο λαός. Τώρα, αύριο, σημαίνει ότι στις κάλπες θα δώσουμε απάντηση και στον Μπάιντεν», ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος.
Δεσμεύτηκε όμως, αν χάσει, να παραδώσει ειρηνικά την εξουσία.
«Εμείς ανεβήκαμε στην εξουσία με δημοκρατικά μέσα, με την υποστήριξη του λαού μας. Εάν το έθνος μας αποφασίσει διαφορετικά, θα κάνουμε ό,τι επιβάλλει η δημοκρατία. Δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάνουμε!», τόνισε.
Σε μία προσπάθεια να ξυπνήσει εθνικιστικά αισθήματα κατηγόρησε την αντιπολίτευση πως αν κερδίσει θα προδώσει τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.
«Σε όλα τα θέμα εθνικής ασφάλειας της χώρας μας στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο και στο ΝΑΤΟ στα οποία εμείς έχουμε σταθεί όρθιοι, εκείνοι θα σηκώνουν τη σημαία της παράδοσης», είπε ο Ταγίπ Ερντογάν.
Μάλιστα, υπενθύμισε πως εκείνος ελευθέρωσε την Τουρκία από την κηδεμονία της Δύσης και απέτρεψε τις απόπειρες πραξικοπήματος.
Ο Λευκός Οίκος απέρριψε τις κατηγορίες περί παρέμβασης, επισημαίνοντας πως ο τουρκικός λαός θα αποφασίσει για το μέλλον του. Στις σχέσεις με την Ελλάδα, πάντως, ο υπουργός εξωτερικών Τσαβούσογλου επεσήμανε τα χρόνια προβλήματα, χωρίς να παραβλέπει την ηρεμία των τελευταίων μηνών.
«Κανείς δεν θέλει πόλεμο. Γιατί πολεμούσαμε τότε; Γιατί στο παρελθόν προσπάθησαν να εισβάλουν στη χώρα μας. Η σημερινή ατμόσφαιρα είναι αρκετά θετική. Μετά τον σεισμό. Το να διατηρηθεί αυτό ανέπαφο κατά τη διάρκεια των εκλογών είναι ένα σημαντικό μήνυμα, κάτι καλό. Για να είναι μόνιμη αυτή η κατάσταση πρέπει να επιλυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα», δήλωσε ο κ. Τσαβούσογλου.
Στον αντίποδα, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, με μία συμβολική κίνηση σεβασμού προς τον πατέρα του Τουρκικού κράτους, άφησε ένα μπουκέτο με γαρύφαλλα στο Μαυσωλείο του Κεμάλ Ατατούρκ. Μαζί του εκατοντάδες οπαδοί της συμμαχίας της αντιπολίτευσης. Λίγες ώρες πριν είχε απευθυνθεί στους νέους.
«Αν μπορούσε να σε δει αγαπητή νεολαία, θα έλεγε να έχεις μέσα σου τη δύναμη, την υπομονή και το πάθος να φτάσεις στα αστέρια για να αλλάξεις τον κόσμο», ανέφερε ο Κιλιτσντάρογλου.
Σε άλλο βίντεο κάλεσε τον λαό να αψηφήσει τις απειλές και να πάει να ψηφίσει με ελεύθερη βούληση.
«Να μην είστε μαζί με τα κομματικά στελέχη, να είστε στο πλευρό του κράτους, της δικαιοσύνης και του νόμου», πρόσθεσε.
Ο υποψήφιος της εθνικής συμμαχίας χαρακτήρισε τρομακτικές τις υπόνοιες του Ερντογάν περί πραξικοπήματος εάν η αντιπολίτευση κερδίσει τις εκλογές και φάνηκε να κάνει πίσω στις κατηγορίες προς τη Μόσχα για την αποχώρηση του Μουχαρέμ Ιντζέ.
Με προσευχή στην Αγιά Σοφιά έπεσε η προεκλογική αυλαία Ερντογάν
Γεμάτη συμβολισμούς η απόφαση του προέδρου Ερντογάν να ολοκληρώσει την προεκλογική του εκστρατεία κάνοντας την προσευχή του Σαββάτου στο εμβληματικό τέμενος της Αγίας Σοφίας, τρία χρόνια μετά τη μετατροπή του από μουσείο. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος ήταν από τα μεγαλύτερα προσωπικά επιτεύγματα για τον Τούρκο πρόεδρο, ήταν η μεγάλη κατάκτηση του Ισλάμ σε ένα μνημείο που ήταν δεκαετίες διεθνές μουσείο.
Λίγες ώρες νωρίτερα ο αντίπαλος του, ο Αλεβίτης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, είχε επισκεφτεί το Μαυσωλείο του Ατατούρκ, το εθνικό σύμβολο της κοσμικής Τουρκίας. Όμως η προσευχή στην εξισλαμισμένη Αγία Σοφία είχε και άλλο συμβολισμό. Εκεί προσεύχονταν οι Οθωμανοί Σουλτάνοι πριν ξεκινήσουν για πόλεμο. Στην προεκλογική του εκστρατεία ο Ερντογάν, έριξε όλο το βάρος στο Ισλάμ, στις συντηρητικές αξίες της οικογένειας, στην πολεμική κατά της Δύσης και των ΗΠΑ, στους Γκιουλενιστές που ετοιμάζουν πολιτικό πραξικόπημα διαχωρίζοντας τους πιστούς από τους απίστους που είναι η αντιπολίτευση. Μια ιδεολογικά ετερόκλητη αντιπολίτευση, η οποία όμως κατάφερε τελικά να εμφανίσει ένα κοινό μέτωπο και να μιλήσει ανοικτά για δικαιοσύνη, ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και για οικονομία.
Το αν η θρησκευτική πίστη θα μπορέσει να κάνει τους δοκιμαζόμενους Τούρκους πολίτες, να ξεχάσουν την οικονομική ανέχεια, αυτό είναι το ζητούμενο για τον πρόεδρο Ερντογάν ο οποίος πάντως παραδέχτηκε ότι αν ηττηθεί αύριο στην κάλπη θα φύγει με δημοκρατικό τρόπο.
Το αποτέλεσμα θα κριθεί στο νήμα
Συμβολικό το έτος, κομβικές οι εκλογές, οι τελευταίες εικόνες δεν θα μπορούσαν να είναι παρά γεμάτες συμβολισμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επισκέφθηκε το Μαυσωλείο του Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Αναφερόμενος στις επίκαιρες αναγνώσεις της ιστορικής κληρονομιάς του Κεμάλ Ατατούρκ, ο Κιλιτσντάρογλου είπε ότι «υπάρχουν δύο Τουρκίες μπροστά μας: αυτή της απληστίας και αυτή της ευημερίας και της δικαιοσύνης» καλώντας τη νεολαία να μην ασχολείται με το παρελθόν αλλά να πολεμήσει για το μέλλον.
Σε κλειδί της εκλογικής αναμέτρησης ενδέχεται να εξελιχθεί η ψήφος των περίπου 12 εκατομμυρίων Κούρδων. Το κεντροαριστερό HDP μπορεί να στηρίζει την αντιπολίτευση – περίπου 10% είχε λάβει στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές – αλλά πολλές εκατοντάδες χιλιάδες είναι και οι πιο συντηρητικοί μουσουλμάνοι Κούρδοι, οι οποίοι έχουν στηρίξει διαχρονικά τον Ερντογάν.
Οι πληροφορίες απ’ τις ξένες πρεσβείες λένε ότι το αποτέλεσμα θα κριθεί σχεδόν στο νήμα, με τους δύο υποψηφίους να είναι πολύ κοντά.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι πιθανότητες να υπάρξει αναταραχή εδώ στην Άγκυρα είναι μικρές, αναμένεται όμως ιδιαίτερος ενθουσιασμός από τους οπαδούς του νικητή γεγονός που εκ των πραγμάτων θα ανεβάσει την ένταση στους δρόμους της πόλης.
Αύριο πάντως, εκτός από το τι θα γίνει στο εσωτερικό και ποια θα είναι η διεθνής θέση της Τουρκίας, κρίνεται και το μέλλον αυτού που έχει βαφτίσει ο Ερντογάν ως «αιώνα της Τουρκίας» – ένα μεγαλεπήβολο και επεκτατικό όραμα που αφορά και την Ελλάδα.
Ενεργό παραμένει το ψηφοδέλτιο του Ιντζέ
Από τις τουρκικές αρχές ανακοινώθηκε η έκδοση 17 ενταλμάτων σύλληψης σε σχέση με τις απειλές που δέχθηκε ο Μουχαρέμ Ιντζέ ότι θα δημοσιευτεί βίντεο με ερωτικές σκηνές στις οποίες φέρεται να συμμετέχει ο ίδιος. Ο ένας εκ των κατηγορουμένων είναι ιδιοκτήτης εταιρείας δημοσκοπήσεων, της Avrasya, ενώ τα τέσσερα εντάλματα δεν εκτελέστηκαν καθώς οι καταζητούμενοι βρίσκονται στο εξωτερικό.
O πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε για μία ακόμη φορά τον αντίπαλό του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ότι, σε συνεργασία με τους γκιουλενιστές βρίσκεται πίσω από τη συνωμοσία κατά του Μουχαρέμ Ιντζέ, που αποσύρθηκε από τις προεδρικές εκλογές υπό το βάρος του ροζ σκανδάλου.
Ο ίδιος είπε ότι επικοινώνησε με τον Ιντζέ και του εξέφρασε τη συμπαράστασή του. Από την πλευρά του Κιλιτσντάρογλου όμως διέρρευσε η πληροφορία ότι ο Ιντζέ δεν απάντησε στις κλήσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης.
Η απόσυρση του Ιντζέ από την εκλογική κούρσα επιτείνει περαιτέρω την πολιτική ρευστότητα λίγο πριν από τις εκλογές. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η συμπεριφορά των ψηφοφόρων του μετά την απόσυρσή του. Υπάρχει η εκτίμηση ότι επωφελείται ο Κιλιτσντάρογλου, καθώς οι δύο πολιτικοί προέρχονται από τον ίδιο πολιτικό χώρο. Ωστόσο, επειδή ο Ιντζέ προσέλκυε κυρίως ψήφους διαμαρτυρίας, δεν αποκλείεται αρκετοί ψηφοφόροι του να προσανατολιστούν στον τέταρτο υποψήφιο, εθνικιστή και λαϊκιστή, Σινάν Ογάν.
Με ομόφωνη απόφαση του, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι οι ψήφοι που δόθηκαν στο εξωτερικό για τον Μουχαρέμ Ιντζέ θα θεωρηθούν έγκυρες και θα παραμείνει το όνομά του στο ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Ανταπόκριση από Κωνσταντινούπολη: Γιάννης Μανδαλιδης
Διχασμένοι οι νέοι στο δίλημμα αν χρειάζεται αλλαγή
Πόλωση, διχασμός, ανησυχία για την επόμενη ημέρα: αυτό είναι το κλίμα στην Τουρκία λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις κρισιμότερες εκλογές των τελευταίων ετών. Στην Άγκυρα, που θεωρείται προπύργιο του Κεμαλικού κόμματος, οι πολίτες δηλώνουν έτοιμοι για την αλλαγή.
Καθοριστικής σημασίας θεωρείται η ψήφος των νέων. Κάποιοι θέλουν αλλαγή, άλλοι φοβούνται ότι ενδεχόμενη νίκη του Κιλιτσντάρογλου θα τους απομακρύνει από τις αξίες και τις παραδόσεις της μουσουλμανικής πίστης.
Μεγάλο ερώτημα είναι φυσικά και η ψήφος στις περιοχές που επλήγησαν από το μεγάλο σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου, όπου έχασαν τη ζωή τους πάνω από 50 χιλιάδες άνθρωποι. Εκεί οι άνθρωποι ζητούν μόνο ένα πράγμα: να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
