Μέση: Γιατί πονάει περισσότερο όσο μεγαλώνουμε – Τι να κάνουμε

Με το πέρασμα του χρόνου, το σώμα «κουβαλά» όλες τις εμπειρίες που έχει ζήσει τα προηγούμενα χρόνια: Τραυματισμούς, συνήθειες, φθορά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πόνος στη μέση να γίνεται ένα όλο και πιο συχνό φαινόμενο. Ανασκόπηση του 2019, που δημοσιεύτηκε στο Clinics‌, υποστήριξε ότι ο πόνος στη μέση επηρεάζει έως και το 75% των ενηλίκων άνω των 60 ετών.

Τι κρύβεται, όμως, πίσω από την αυξανόμενη δυσφορία και υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να την εξαφανίσουμε; Δεν μπορεί πάντα να προληφθεί, ωστόσο η κατανόηση των αιτιών που τον προκαλούν μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ενόχλησης στο ελάχιστο επίπεδο ή ακόμη και την ολική αντιμετώπισή της.

Πολλοί θα μπορούσαν να είναι τα αίτια που προκαλούν πόνο στη μέση. Οι συνήθεις «ένοχοι», ωστόσο, είναι:

1. Φυσική φθορά

Μετά από δεκαετίες σκληρής δουλειάς, μέρη της σπονδυλικής στήλης αρχίζουν να φθείρονται, προκαλώντας πόνο. Η αντικραδασμική προστασία των αρθρώσεωνμπορεί εκφυλίζεται, προκαλώντας τριβή και, κατ’ επέκταση, φλεγμονή. Είναι, επίσης, πιθανό η βοηθητική ουσία ανάμεσα στους δίσκους να χάσει τη φυσική της υγρασία, ενισχύοντας τον κίνδυνο άλγους και τραυματισμών, κυρίως στο κάτω μέρος της μέσης, γιατί «αυτά τα επίπεδα φέρουν το μεγαλύτερο μέρος του βάρους και μας επιτρέπουν να κινούμαστε και να στρίβουμε», εξηγεί ο Woo Jin Lee, αναισθησιολόγος στο Νοσοκομείο Westerly.

2. Προβλήματα υγείας

Η φυσιολογική φθορά μπορεί, με τη σειρά της, να δημιουργήσει τη βάση για χρόνιες παθήσεις, όπως:

• Σπονδυλική στένωση, όπου ο νωτιαίος μυελός και τα νεύρα συμπιέζονται
• Σπονδυλολίσθηση, που συμβαίνει όταν οι σπόνδυλοι γλιστρούν ο ένας πάνω στον άλλο
• Αρθρίτιδα, όπου ο χόνδρος γίνεται λεπτός και φλεγμονώδης
• Οστεοπόρωση, όπου τα οστά γίνονται αδύναμα και εύθραυστα, οδηγώντας σε κακή στάση και, κατ’ επέκταση, πόνο.

3. Μικροκατάγματα σπονδυλικής στήλης

Η οστεοπόρωσηείναι πιθανό να προκαλέσει μικροσκοπικά κατάγματα στη σπονδυλική στήλη. Αυτά δεν προκαλούνται από ατύχημα, αλλά μπορεί να αναπτυχθούν όταν τα οστά δεν είναι αρκετά γερά για να υποστηρίξουν το βάρος ή τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Άλλοι τραυματισμοί που προκαλούν πόνο στη μέση είναι τα υπερβολικά βάρη και οι απότομες κινήσεις, που καταπονούν τους μύες ή τους συνδέσμους, προκαλώντας ακόμη και επώδυνους σπασμούς.

4. Ανθυγιεινές συνήθειες

Ένας καθιστικός τρόπος ζωής κάνει τους μύες της μέσης και του κορμού πιο αδύναμους, ωθώντας σε κακή στάση σώματος και τραυματισμούς. Η αύξηση βάρους, συνηθισμένο φαινόμενο με την πάροδο της ηλικίας, μπορεί να επιβαρύνει περαιτέρω τη μέση.

Πώς να διαχειριστείτε τον πόνο της μέσης

Ο έλεγχος του πόνου της μέσης εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής συνήθως κάνουν τη διαφορά. Μερικές φορές, όμως, απαιτούνται περαιτέρω θεραπείες, όπως φαρμακευτική αγωγή ή ακόμα και χειρουργική επέμβαση.

Πρακτικές συμβουλές για να αποφύγετε τις ακραίες λύσεις:

• Δώστε προσοχή στη στάση του σώματος. Το κύρτωμα κάνει τους μύες της μέσης και του κορμού πιο αδύναμους και άκαμπτους, με αποτέλεσμα να προκαλείται ή να επιδεινώνεται ο πόνος. «Κρατήστε τη σπονδυλική στήλη όσο πιο ευθεία μπορείτε σε καθημερινή βάση», συνιστά ο δρ. Lee.
• Παραμείνετε ενεργοί.‌ «Οι περισσότεροι ασθενείς λανθασμένα πιστεύουν ότι πρέπει να ξεκουράζονται, για να μην επιβαρύνουν τη μέση», λέει ο δρ. Lee. Ωστόσο, η καθιστική ζωή προκαλεί αποδυνάμωση των μυών, κάτι που μπορεί, στην πραγματικότητα, να επιδεινώσει την ενόχληση. Προτιμήστε αερόβιες δραστηριότητες χαμηλής έντασης και ασκήσεις ενδυνάμωσης και ευελιξίας, όπως άρση βαρών ή γιόγκα.
• Σηκώστε βάρος με σωστό τρόπο. Όταν χρειάζεται να σηκώσετε ένα βαρύ αντικείμενο, λυγίστε τα γόνατα και όχι την πλάτη, επισημαίνει η κλινική Mayo. Παράλληλα, διατηρήστε μια κανονική στάση ενώ μεταφέρετε το αντικείμενο (μην γέρνετε προς τα πίσω ή σκύβετε μπροστά) και αποφύγετε τις ξαφνικές στροφές.
• Εφαρμόστε κρύο στην περιοχή του πόνου.‌ Το «πάγωμα» της πληγείσας περιοχής για 20 λεπτά καταπολεμά τη φλεγμονή και ανακουφίζει. Επαναλάβετε όσες φορές χρειάζεται.
• Σκεφτείτε τη φυσικοθεραπεία.‌ Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να σας δείξει ασκήσεις διατάσεων και ενδυνάμωσης, που ανακουφίζουν τον πόνο και διευκολύνουν την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.
• Συμβουλευτείτε γιατρό για τυχόν φάρμακα.‌ Τα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα μπορούν να ανακουφίσουν τη φλεγμονή και τον πόνο όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν προσφέρουν την απαραίτητη ανακούφιση. Τα οπιοειδή αποτελούν μια βραχυπρόθεσμη επιλογή για πολύ έντονο πόνο, αλλά συνοδεύονται από κινδύνους και παρενέργειες, γι’ αυτό θα πρέπει να σταθμίσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα πριν τα ξεκινήσετε.
• Αναζητήστε εναλλακτικές θεραπείες. Οι ενέσεις στεροειδών και οι ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες, όπως ραδιοσυχνότητες, οσφυϊκή αποσυμπίεση, σπονδυλοπλαστική ή κυφοπλαστική μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση.

Πότε μια επίσκεψη στο γιατρό κρίνεται απαραίτητη

«Ο πόνος στη μέση είναι ένα σύστημα συναγερμού. Σημαίνει πως κάτι δεν πάει καλά», σχολιάζει ο δρ. Lee.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρόβλημα θα υποχωρήσει με τις κατάλληλες αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως καλύτερη στάση του σώματος και τακτική άσκηση.

Κρίνεται, όμως, απαραίτητο να ενημερώσετε το γιατρό σας εάν ο πόνος δεν βελτιώνεται ή συνοδεύεται από:

• νέα ή επιδεινούμενη αδυναμία,
• μούδιασμα στα χέρια ή στα πόδια,
• βάρος ή απώλεια ελέγχου στα χέρια ή τα πόδια,
• μούδιασμα στη βουβωνική χώρα, προβλήματα ουροδόχου κύστης ή εντέρου

Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι σημάδι ενός σοβαρού προβλήματος, όπως ένας όγκος ή μια λοίμωξη στη σπονδυλική στήλη.