Tα τελευταία χρόνια όλο και παρατηρείται πως οι νέοι άνθρωποι δύσκολα παντρεύονται. Μάλιστα το πιθανότερο είναι να έχουν αποκτήσει μωρό και να είναι άγαμοι. Ποιοι είναι οι λόγοι που λιγοστεύουν όλο και περισσότερο οι γάμοι; Γιατί το να μείνεις ελεύθερη σε κάνει πιο ευτυχισμένη;
Σε αυτά και άλλα ερωτήματα απάντησε ο Βρετανός ψυχολόγος σχέσεων κι εγκεκριμένο μέλος της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, Dr Max Blumberg, στη dailymail.co.uk, κι εξήγησε ότι ο γάμος πλέον δεν προσφέρει αυτό που συνήθιζε.
Τι έχει αλλάξει
Σύμφωνα με τα στοιχεία από το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής της Αγγλίας, δείχνουν ότι το 2021 ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη χρονιά που περισσότερα παιδιά γεννήθηκαν εκτός γάμου παρά σε αυτό. Ακολουθεί μια μακροπρόθεσμη τάση μείωσης των ποσοστών γάμου και αύξησης του αριθμού των ζευγαριών που συμβιώνουν τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Dr Blumberg λέει: «Η κοινωνία σας απαιτούσε να παντρευτείτε, ακόμα κι αν τα οφέλη από αυτό δεν ήταν μεγάλα. Για τις γυναίκες ειδικά, δεν υπήρχε κοινωνική κινητικότητα χωρίς να παντρευτούν, οπότε ακόμη και ένας κακός γάμος είχε οφέλη. Αλλά τώρα έχει αλλάξει και το κόστος του γάμου, είναι συχνά υψηλότερο από το κόστος του να παραμείνει κάποιος ελεύθερος» και συνεχίζει λέγοντας: «Ένας γάμος μπορεί να σημαίνει συμβιβασμό, ώστε να έχετε λιγότερα χρήματα, λιγότερη καριέρα και λιγότερη ελευθερία. Έτσι για πολλούς έχει λιγότερη αξία να παντρευτούν από το να παραμείνουν ελεύθεροι».
Οι 11 λόγοι γιατί ο παραδοσιακός θεσμός είναι στο δρόμο προς την έξοδο
1. Οι παραδοσιακοί λόγοι γάμου δεν έχουν πλέον σημασία
Παραδοσιακά, οι γυναίκες χρειάζονταν την οικονομική σταθερότητα και την κοινωνική αποδοχή κάνοντας έναν γάμο. Ακόμη και μέχρι τη δεκαετία του 1960 ή αργότερα, άνδρες και γυναίκες είχαν ρόλους. Αλλά οι σύγχρονες κοινωνικές δομές το καθιστούν όλο και λιγότερο σημαντικό και οι ζωές των γυναικών είναι πλέον πολύ πιο ευέλικτες. Εργάζονται, κάνουν καριέρα, κάνουν μωρά και φροντίζουν το σπίτι – είτε είναι παντρεμένοι είτε όχι. Οι άνδρες γίνονται επίσης πιο ευέλικτοι στους ρόλους τους αλλά όχι με τον ίδιο ρυθμό με τις γυναίκες.
2. Οι άνθρωποι παντρεύονται όταν είναι ευτυχισμένοι
Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να παντρευτούν από τους δυστυχισμένους, απλώς και μόνο επειδή οι δυστυχισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να κάνουν σχέσεις και είναι δύσκολο να έχουν σχέση. Έτσι, η πτώση της ψυχικής υγείας και της ευτυχίας θα συνδεθεί με την πτώση του γάμου.
3. Αυξανόμενη αποδοχή της συμβίωσης
Υπήρξε μια αυξανόμενη κοινωνική αποδοχή της συμβίωσης, με αυξανόμενες τις απαιτήσεις για νομική προστασία. Συχνά οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η συμβίωση με κάποιον πριν από το γάμο μπορεί να μειώσει τον αντίκτυπο ενός μεταγενέστερου διαζυγίου. Στην πραγματικότητα, η συμβίωση μπορεί να φέρει περισσότερους κινδύνους από ό,τι ο γάμος στα ζευγάρια που διαλύονται. Ωστόσο, είναι ολοένα και πιο δημοφιλές, ίσως απλώς επειδή είναι πιο εύκολο και οι γονείς πλέον το έχουν αποδεχθεί.
4. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο γάμος μας κάνει πιο ευτυχισμένους και υγιείς, ειδικά εμάς τις γυναίκες
Τα οφέλη του γάμου για τους άνδρες είναι αρκετά ξεκάθαρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι παντρεμένοι άνδρες έχουν καλύτερη υγεία και ευτυχία. Έχουν επίσης λιγότερες ασθένειες, καλύτερη ψυχική υγεία και αναρρώνουν πιο γρήγορα από την ασθένεια, αλλά δεν είναι τόσο ξεκάθαρο για τις γυναίκες.
Στο βιβλίο του Happy Ever After: A Radical New Approach to Living Well, ο επιστήμονας συμπεριφοράς Paul Dolan του London School of Economics ανέλυσε κάποια παγκόσμια δεδομένα. Διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που είναι ανύπαντρες χωρίς παιδιά συχνά ισχυρίζονται ότι είναι πιο ευτυχισμένες από αυτές που είναι παντρεμένες και ζουν επίσης περισσότερο. Πιστεύει ότι στη μέση ηλικία τα αποτελέσματα του γάμου μπορεί να έχουν αρχίσει να έχουν ψυχικές και σωματικές επιπτώσεις σε ορισμένες γυναίκες. Η έρευνα επίσης δείχνει ότι οι γυναίκες που είναι ελεύθερες μπορεί να έχουν πολλές κοινωνικές σχέσεις και να κάνουν περισσότερες κοινωνικές δραστηριότητες – κάτι που είναι βασικός δείκτης ευτυχίας.
5. Κόστος γάμων
Σύμφωνα με την National Wedding Survey του Hitched, το μέσο κόστος ενός γάμου το 2021 ήταν 17.300 £. Αυτό ήταν αυξημένο κατά 90% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπου το κόστος ήταν 9.100 £. Ενώ ο Covid μπορεί να είχε αντίκτυπο στην αύξηση των τιμών, υπάρχει εδώ και καιρό μια ανοδική τάση στο κόστος του γάμου. Με το κόστος ζωής που είναι υψηλό, πολλά ζευγάρια μπορεί απλώς να πιστεύουν ότι ένας γάμος είναι πολύ ακριβός και δε βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των προτεραιοτήτων τους.
6. Οι γυναίκες μπορούν να τεκνοποιήσουν χωρίς να είναι παντρεμένες
Συνεχίζει ο Dr Blumberg και λέει: «Δεν νομίζω ότι οι περισσότερες γυναίκες λένε ότι θέλουν να κάνουν τη μητρότητα μόνες τους. Αλλά αν έχουν έντονη βιολογική επιθυμία να γίνουν γονείς και δεν έχουν γνωρίσει τον κατάλληλο σύντροφο ή δεν τους αρέσει πώς προχωράει η σχέση με τον φίλο τους, μπορεί να επιλέξουν να το κάνουν μόνες τους. Τώρα υπάρχει λιγότερο στίγμα σχετικά με τη χρήση δωρητών σπέρματος ή με το να είσαι ανύπαντρη μητέρα. Και αν μια γυναίκα μπορεί να το αντέξει οικονομικά – που όλο και περισσότερο μπορεί – αυτό φαίνεται σα μια επιλογή».
7. Οι άνθρωποι δε θέλουν να επενδύσουν
Όταν ένα άτομο κοιτάζει αν θέλει να παντρευτεί ή όχι, σταθμίζει πόσα θα επενδύσει συναισθηματικά και οικονομικά – και τι αποτελέσματα θα έχει αυτό. Ένας γάμος σημαίνει αναπόφευκτα ότι πρέπει να συμβιβαστείς σε ορισμένα πράγματα. Δε θα έχεις την ελευθερία να κάνεις αυτό που θέλεις. Ομοίως, μπορεί να διαπιστώσεις ότι τα οικονομικά τα έχετε από κοινού κι έτσι δεν έχεις τον έλεγχο του δικού σου ταμείου. «Οι άνθρωποι κοιτάζουν την απόδοση που έχουν στην επένδυσή τους και αν δεν φαίνεται ότι είναι αρκετή, δεν θα παντρευτούν. Η αξία και το όφελος πρέπει να είναι περισσότερα από το κόστος» αναφέρει ο ψυχολόγος.
8. Το να γεννιέται ένα παιδί εκτός γάμου δεν είναι πλέον κοινωνική ντροπή
Αυτό πιθανώς να συνδέεται με τη φθίνουσα δύναμη της εκκλησίας. Μεγάλο μέρος του παραδοσιακού κοινωνικού στιγματισμού προήλθε και από τη θρησκευτική άποψη. Αλλά μια πρόσφατη απογραφή έδειξε ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι συνδέονται με μια εκκλησία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
9. Σεξουαλική ρευστότητα
Οι νεότερες γενιές είναι πολύ πιο πιθανό να είναι ανοιχτόμυαλες από τις παλαιότερες γενιές. Ένας αυξανόμενος αριθμός είναι ομοφυλόφιλοι, λεσβίες, πανσεξουαλικά ή και έμφυλοι. Εάν οι άνθρωποι θέλουν να βγαίνουν ραντεβού με άτομα διαφορετικών φύλων, τότε και πάλι ο γάμος είναι λιγότερο πιθανό να είναι μια επιλογή.
10. Έλλειψη παντρεμένων προτύπων
Πολλά παιδιά μεγαλώνουν χωρίς να έχουν παντρεμένους γονείς, ομοίως και τα μέσα ενημέρωσης δεν επικεντρώνονται πλέον στα παντρεμένα ζευγάρια. Έτσι, υπάρχουν όλο και λιγότερα παντρεμένα πρότυπα προς μίμηση.
11. Η σεξουαλική απελευθέρωση και το χάπι
Και ο ψυχολόγος κλείνει λέγοντας: «Ο κόσμος είναι πλέον γεμάτος ιστοσελίδες γνωριμιών. Ομοίως, το χάπι “αγόρασε την απελευθέρωση” για τις γυναίκες κι έτσι έχουν περισσότερο έλεγχο πάνω στο σώμα τους. Οι γυναίκες και οι άνδρες είναι ελεύθεροι να κάνουν ό,τι θέλουν – και δεν χρειάζεται να είναι μέρος ενός θεσμού όπως ο γάμος».
Η ζωή σίγουρα έχει αλλάξει, όπως και οι σχέσεις. Μπορούμε να συνεχίζουμε να πιστεύουμε στο θεσμό του γάμου, στην ανεξαρτησία μας ή σε μια συμβίωση. Σημασία έχει να περνάς εσύ καλά με το είδος σχέσης που εσύ έχεις επιλέξει.