Οι Δήμοι της χώρας εχέγγυο για δίκαιη ανάπτυξη- Αναζητούνται άμεσα ουσιαστικές λύσεις
Στην πρόσφατη ιστορία της χώρας, που χαρακτηρίστηκε από την 10ετή
οικονομική κρίση, την πανδημία COVID, αλλα και την πρόσφατη
ενεργειακή κρίση, οι Δήμοι αποτέλεσαν το βασικό κύταρρο κοινωνικής
συνοχής. Χάρη στις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση,
που έγιναν από κάποιες πρωτοπόρες κυβερνήσεις (ΠΑΣΟΚ), οι Δήμοι
αποτελούν έναν διοικητικό θεσμό, που τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ωρίμασε,
αποτελώντας πόλο τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
Η μεγάλη μεταρρύθμιση του Ν.2539/97 (Πρόγραμμα Καποδίστριας) οδήγησε στη
συνένωση & δημιουργία 1000 περίπου Δήμων, και στην ουσιαστική
ενδυνάμωση αυτών με την εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών. Σε
συνδυασμό με το Νόμο Πεπονή 2190/1994 (ΑΣΕΠ), οι νέοι Δήμοι
ισχυροποιήθηκαν με την πρόσληψη πτυχιούχων με αντικειμενικά κριτήρια.
Η επόμενη μεγάλη μεταρρύθμιση έγινε με τον «Καλλικράτη», το Ν.3852/2010,
που συνένωσε περαιτέρω τους Δήμους. Δημιούργησε, εκτός εξαιρέσεων,
Δήμους με περισσότερους από 10.000 κατοίκους, εισήγαγε τον θεσμό των
αιρετών Περιφερειών και αύξησε την θητεία σε 5 έτη. Παρά τις παραλείψεις
του και την βιασύνη στην υιοθέτησή του, ο Καλλικράτης προσπάθησε να
ενδυναμώσει την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων. Η
εφαρμογή του συνέπεσε με τα μνημόνια, με αποτέλεσμα κάποιες
μεταρρυθμίσεις να μην εφαρμοστούν όπως σχεδιάστηκαν.
Στη δύσκολη αυτή περίοδο, παρά τα τεράστια προβλήματα στη λειτουργία
τους, οι περισσότεροι Δήμοι κατόρθωσαν να λειτουργήσουν, στάθηκαν δίπλα
στον πολίτη, έβαλαν πλάτη στην οικονομική εξαθλίωση, ενίσχυσαν την
κοινωνική συνοχή, άμβλυναν τις ανισότητες, και κράτησαν όρθιες τις τοπικές
κοινωνίες.
Με την ψήφιση όμως του Νόμου Κλεισθένη 4555/2018, με πρόσχημα την
περαιτέρω μεταρρύθμιση, οδηγηθήκαμε σε σημαντικό πισωγύρισμα για τη
λειτουργία των Δήμων. Ο Κλεισθένης δημιούργησε τεράστιες ανισορροπίες,
υιοθετώντας ακραία και πρόχειρη μορφή απλης αναλογικής. Η εφαρμογή του
το 2019 συνέπεσε με την αλλαγή Κυβέρνησης. Με πρόσχημα την επίλυση
προβλημάτων η ηγεσία του ΥΠΕΣ προχώρησε σε νομοθετικές ρυθμίσεις, που
κατήργησαν στην πράξη τη δημοκρατία στη λήψη αποφάσεων και αλλοίωσαν
την ετυμηγορία των πολιτών.
Σήμερα, με στόχο την ανακούφιση των συμπολιτών μας, χρειαζόμαστε
τολμηρές πολιτκές ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και υποβοήθησης της
τοπικής ανάπτυξης, της εργασίας και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Δεν δικαιολογείται η τεράστια καθυστέρηση της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει
την ενεργειακή κρίση που αυξάνει το κόστος διαβίωσης των πολιτών αλλά και
το κόστος λειτουργίας των Δήμων και Υπηρεσιών Ύδρευσης. Αντί να
αξιοποιήσει τα αυξημένα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και του Νέου
ΕΣΠΑ προς όφελος της πλειοψηφίας των πολιτών, η κυβέρνηση ασχολείται
μόνο με τις μεγάλες επενδύσεις.
Τα πρώτα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης χρηματοδοτούν μόνο μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις (άνω των 500.000 ευρώ), ενώ και ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος χρημοδοτεί πλέον
μόνο τη δημιουργία 4στερων ξενοδοχειακών μονάδων.
Μπορούσε και θα έπρεπε τα τελευταία δύο χρόνια να ενισχυθεί το δίκτυο του
ΔΕΔΔΗΕ, ώστε, π.χ., να είναι εφικτή η αξιοποίηση ΑΠΕ που θα
δημιουργηθούν από Δήμους για να συμψηφίσουν την κατανάλωση της
ενέργειας.
Με αυτόν τον τρόπο και πράσινη πολτική υιοθετείται και τα οφέλη
καταλήγουν στο σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο σε μεγάλους
επιχειρηματικούς ομίλους. Με αυτόν τον τρόπο, το κόστος π.χ. του νερού,
αντί να αυξηθεί δραματικά όπως προβλέπεται λόγω της ενεργειακής κρίσης,
θα μειωθεί δραματικά.
Κάθε σύγχρονη προοδευτική φωνή είναι υπέρ της ενίσχυσης του
ιδιωτικού τομέα, αλλά με ενίσχυση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών,
των Δήμων και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Οφείλουμε όλοι
με τις επιλογές μας να στηρίξουμε έμπρακτα την ενίσχυση του ρόλου
των Δήμων, με στόχο την τοπική ανάπτυξη αλλά και την κοινωνική
συνοχή.
Νίκη Κοκκαλιάρη
Πολιτικός Μηχανικός M.Sc
