Ένα από τα στολίδια της περιοχής μας, της ορεινής Ηλείας, είναι αναμφισβήτητα ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα, ο οποίος συνεχίζει να στέκει αγέρωχα από το 450π.Χ.
Σύμφωνα με τον αρχαίο περιηγητή Παυσανία, εκείνος που πάντρεψε τον τοπικό γκρίζο στρωσιγενή ασβεστόλιθο των Βασσών με το μάρμαρο, δημιουργώντας έναν από τους ωραιότερους δωρικούς ναούς που δημιουργήθηκαν ποτέ, ήταν ο δημιουργός του ναού της Αθηνάς Παρθένου (Παρθενώνας) στην Ακρόπολη των Αθηνών, ο Ικτίνος.
Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας, ενός από τους σπουδαιότερους και επιβλητικότερους της αρχαιότητας. Αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα μνημεία της κλασικής αρχαιότητας, όντας ο καλύτερα διατηρημένος ναός μετά το ναό του Ηφαίστου στην Αθήνα.
Το 1812 διενεργήθηκαν οι πρώτες συστηματικές ανασκαφές από τους: J. Foster, C. R. Cockerell, K. H. von Hallerstein, G. Gropius, J. Linckh, O. M. Stackerlberg, και P. O. Brondsted και έφεραν στο φως τις πλάκες της ζωφόρου και το κορινθιακό κιονόκρανο.
Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο, με τη συγκατάθεση του Βελή πασά, που είχε δωροδοκηθεί για το σκοπό αυτό. Το 1814 η ζωφόρος αγοράστηκε με εντολή του Άγγλου αντιβασιλέως Γεωργίου και το 1815 κατέληξε στο Βρετανικό Μουσείο. Ο Άγγλος διανοούμενος Christian Muller χαρακτήρισε την υφαρπαγή των μνημείων πράξη βανδαλισμού, αντίστοιχη με αυτή του λόρδου Έλγιν.
Οι 23 μαρμάρινες πλάκες του λεγόμενου “δεύτερου Παρθενώνα” (αποδίδεται στον Ικτίνο) εκτίθενται σήμερα στην αίθουσα {Υπόγειο} 16 του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου. Στις δώδεκα πλάκες απεικονίζεται η Αμαζονομαχία και στις υπόλοιπες έντεκα η Κενταυρομαχία.
Η δε ζωοφόρος ήταν πιθανότατα έργο του Παιωνίου ο οποίος είχε φιλοτεχνήσει το άγαλμα της Νίκης στην Αρχαία Ολυμπία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα υπήρξε το πρώτο μνημείο της ελληνικής επικράτειας που συμπεριελήφθη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το 1986
www.greekaffair.news