Με μια λιτή και σεμνή τελετή που διοργάνωσε ο Δήμος Πύργου, τιμήθηκε και φέτος η
μνήμη των 23 θυμάτων που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς το 1944 στην τοποθεσία
«Φονικά» της τ.κ. Ωλένης.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο Δήμαρχος Πύργου Παναγιώτης Αντωνακόπουλος, ο
βουλευτής Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ Διονύσης Καλαματιανός, ο βουλευτής Ηλείας ΠΑΣΟΚ-
ΚΙΝΑΛ και επικεφαλής της Κ.Ο. του κόμματος Μιχάλης Κατρίνης, ο
Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Θεόδωρος Βασιλόπουλος, ο Γ. Γραμματέας
του Δήμου Πύργου Γιάννης Βαρελάς, ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης
“Μπορούμε” Στάθης Καννής, ο υπεύθυνος Τύπου και Αυτοδιοίκησης της Ν.Δ.
Λευτέρης Βαρουξής, ο πρόεδρος της τ.κ. Καράτουλα Θεόδωρος Κλειδέρης, ο πρόεδρος της τ.κ. Μουζακίου
Αθ. Μπούρης, ο πρόεδρος της τ.κ. Χαριάς Πάνος Τσαπαρδώνης, ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου δημάρχου και αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΠ Γιώργος Καραστέργιος, εκπρόσωποι της Αστυνομίας, του Ε.Ε.Σ. κάτοικοι της περιοχής και συγγενείς των θυμάτων.
Την επιμνημόσυνη δέηση έψαλλε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Ωλένης πατέρας
Αθανάσιος και ο εφημέριος Γουμέρου πατέρας Γεώργιος, ενώ το λόγο αμέσως μετά
πήρε ο Δήμαρχος Πύργου Παναγιώτης Αντωνακόπουλος ο οποίος με βαθύτατη
συγκίνηση τόνισε:
«Φίλες και φίλοι, κάθε χρόνο αυτή την ημέρα, ως ελάχιστη απόδοση φόρου τιμής στη
θυσία που έγινε σ’ αυτό το σημείο, μαζευόμαστε συμβολικά όχι μόνο για να θυμηθούμε
αλλά και για να αναγνωρίσουμε την ευθύνη που έχουμε απέναντι σ’ αυτή τη θυσία και
σε άλλες ανάλογες, να προστατεύσουμε τα αγαθά για τα οποία “έπεσαν” αυτοί οι
άνθρωποι. Και το πρώτο αγαθό είναι η ελευθερία, η δημοκρατία. Το δεύτερο η
ανεξαρτησία της χώρας μας.
Οι άνθρωποι εκείνοι, που έπεσαν θύματα στον αγώνα της Αντίστασης κατά του φασισμού, ουσιαστικά περιμένουν απο εμάς σήμερα να χτυπήσουμε τον νεοφασισμό όπως αυτός φαίνεται να προβάλλει, συγκεκαλυμμένα βεβαίως και με την ανοχή μιας κοινωνίας που ιδιωτεύει στην Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας. Δεν είναι κόμμα ο νεοφασισμός. Είναι συμπεριφορές επιμελώς κρυμμένες κάτω
απο την “προβιά” της δημοκρατικής θέσης στο σύστημα. Δυστυχώς και στο Δημοτικό
Συμβούλιο του Πύργου είχαμε προχθές μια τέτοια εμφάνιση νεοφασιστικής εκδοχής η
οποία προκλήθηκε απο μέλος του. Για να είμαστε συνεπείς σε έργα και πράξεις πρέπει
να δείξουμε έμπρακτα σε ποια μεριά της ιστορίας είμαστε…..
Αυτοί οι άνθρωποι αγωνίστηκαν για μια Ελλάδα ελεύθερη, με ίσα δικαιώματα για
όλους, ισοτιμία, ισονομία και ίση διανομή του παραγόμενου πλούτου. Αυτή βεβαίως
είναι και δική μας δουλειά, γι’ αυτό και μέσα στην πολύ ιδιαίτερη χρονικά εποχή που
ζούμε σήμερα μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, μιας πανδημίας που ακύρωσε τον
πολιτικό χρόνο για δύο χρόνια, και πολλούς οικονομικούς περιορισμούς για τους
οποίους έχουν ευθύνη όλοι όσοι κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία χρόνια, πρέπει να
πούμε τί κάνουμε για τον κόσμο.
Συνεπείς στα λόγια μας, σ’ αυτήν εδώ την περιοχή, παρά τα αντιθέτου διαδιδόμενα από συνειδητούς διαστρεβλωτές της αλήθειας, την επόμενη εβδομάδα εγκαθίσταται η εργολαβία του έργων των 1,4 εκ. ευρώ, εκ των οποίων οι 700.000 αφορούν την Δ.Ε. Ωλένης σε όλα τα χωριά. Αυτή είναι η απάντηση
στο χρέος της ιστορίας που έχουμε γι’ αυτές τις περιοχές…
Εκτιμώ ότι, σ’ αυτήν εδώ την περιοχή, που ουσιαστικά έχει ποτιστεί το χώμα με αίμα,
πρέπει να περνάμε τακτικά και να κάνουμε μια αυτοκριτική: πόσο ειλικρινείς είμαστε
και πόσο υποκριτές απέναντι στους προγόνους μας και πόσο συνεπείς θα είμαστε
απέναντι στους απογόνους μας. Οι πράξεις τους θα μείνουν ανεξίτηλες, γραμμένες με
χρυσά γράμματα στις σελίδες της ιστορίας του ελληνικού έθνους”.
Γ. Βαρελάς “Θυσίασαν το μέλλον τους για το δικό μας”
Την κεντρική ομιλία της εκδήλωσης έκανε ο γ.γ. του Δήμου Πύργου Γιάννης Βαρελάς,
ο οποίος αφού αναφέρθηκε στο χρονικό της εκτέλεσης των 23 συμπατριωτών μας,
τόνισε πως «Το δικό μας χρέος είναι μόνο ένα: η θύμηση. Η θύμηση των ανθρώπων
αυτών που άδικα αλλά όχι άσκοπα θυσιάστηκαν για την Πατρίδα, αλλά περισσότερο
για το δικό μας μέλλον, προσφέροντας το δικό τους…Ο τόπος αυτός μπήκε στο ηρωικό
πάνθεον της θυσίας. Μιας θυσίας άδικης και απροσδόκητης, εγκληματικής και
αιματοβαμμένης με το αίμα των δικαίων».
Εκ μέρους των συγγενών των θυμάτων μίλησε ο κ. Διονύσιος Βλαχαντώνης ενώ
αμέσως μετά ακολούθησε κατάθεση στεφάνων. Στεφάνια κατέθεσαν οι κ.κ.
Καλαματιάνος, Κατρίνης, Πάτσιος (εκ μέρους του ΕΠΑΜ), Βασιλόπουλος,
Αντωνακόπουλος, Κλειδέρης, Παναγιωτόπουλος (εκ μέρους της Αστυνομίας),
Δημητροπούλου (εκ μέρους του ΕΕΣ παράρτημα Πύργου) και Βλαχαντώνης.
Το χρονικό της θυσίας
Οι μαρτυρίες για τα γεγονότα του 1944, αναφέρονται στη καθολική συμμετοχή των
κατοίκων της περιοχής στην Αντίσταση. Το αίμα που χύθηκε σε αρκετές μάχες
αποτέλεσε το τίμημα αυτής της στάσης. Στις 14 Ιουλίου και ημέρα Παρασκευή, στα
«ΦΟΝΙΚΑ» (επί της επαρχιακής οδού Καράτουλα-Μουζακίου), λίγο πιο πάνω από το
γεφύρι, από το πρωί οι Γερμανοί έστηναν ενέδρα και συλλάμβαναν οποιονδήποτε
άνθρωπο περνούσε από το σημείο, είτε για να πάνε στα κτήματά τους ,είτε στο μύλο,
είτε σε συγγενείς τους, είτε για την αναζήτηση τροφής στην ορεινή Ηλεία.
Οι όμηροι μέχρι το μεσημέρι είχαν φθάσει τους 23, στους οποίους υπήρχαν νέοι , γέροι, γυναίκες και παιδιά. Ο Ντίνος Γιαννακόπουλος κατάφερε να ξεφύγει, αλλά δεν συνέβη το ίδιο
και με τους υπόλοιπους που οδηγήθηκαν από νωρίς το απόγευμα, μαζί με τα άλογα και
τα πράγματα τους στον τόπο της θυσίας. Τους παρέταξαν σε σχήμα φάλαγγας και
στρατιώτες έλαβαν θέση παράλληλη με αυτή.
Χωρίς κανένα ίχνος διστακτικότητας, βομβάρδισαν στη μέση τους δρόμου τους αθώους και ανύποπτους πατριώτες μας. Το πιο αποτρόπαιο ομαδικό φονικό είχε συντελεστεί με 20 θύματα και δύο επιζώντες! Ο Δήμος Βασιλόπουλος, παιδί τότε 17 χρόνων, το είχε βάλει στα πόδια πέφτοντας στους θάμνους και είχε χαθεί στο δάσος, όταν άρχισαν τα βόλια των στυγερών δολοφόνων να
δημιουργούν πανικό και να στερούν ζωές αθώων ανθρώπων. Επίσης σώθηκε από τύχη
και ο Μέλτης Αγριδιώτης (από το Χειμαδιό, όπως οι παραπάνω δύο επιζώντες, χωριό
που θρήνησε τα περισσότερα θύματα αυτού του αποτρόπαιου φονικού), όπου βαριά
τραυματισμένος και σχεδόν αναίσθητος παρέμεινε στο χώμα μαζί με τα πτώματα των
αδικοχαμένων πατριωτών έως ότου αποχώρησαν οι δολοφόνοι κατακτητές.
