Ιερή Γη τών Ηλείων 15 αιώνας π.χ.
Ο ανηπερβλητος πολιτισμός μας
Το Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Της Αγίας Τριάδας.
Ένας θησαυρός του τόπου μας που αντιπροσωπεύει την επιτομή της εγκατάλειψης.
Στη ΒΑ Ηλεία μεταξύ των χωριών Πανόπουλου και Αγίας Τριάδας βρίσκεται η περιοχή που ονομάζεται Παλιομπουκουβίνα, όπου εντοπίστηκε και ερευνήθηκε από τη Ζ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων – Ολυμπία Βικάτου υπεύθυνη της ανασκαφής – μία μεγάλη Μυκηναϊκή νεκρόπολη, η οποία απέδωσε σημαντικότατα ευρήματα.
Πρόκειται για νεκροταφείο που αποτελείται από 50 θαλαμωτούς τάφους..
Στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού μπορεί κανείς να επισκεφθεί τη Μαύρη Λίμνη και την Αραπόλιμνα, δύο πανέμορφες λίμνες μαζί με το φαράγγι του Πηνειού..
Ακόμη το αρχαίο δάσος της Φολόης, το δάσος των Κενταύρων, το μεγαλύτερο δρυοδάσος της Πελοποννήσου, και ένα από τα πιο σπάνια δάση της Ευρώπης, το οποίο έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.
ΕΥΡΉΜΑΤΑ ΜΥΚΗΝΑΪΚΩΝ ΤΆΦΩΝ
Στους 50 περίπου τάφους της Αγίας Τριάδας βρέθηκαν πάνω από 500 σκελετοί μεγάλου ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος και πολλά σημαντικά ευρήματα.
Ανάμεσά τους η μοναδική για τα μυκηναϊκά χρόνια ζωγραφική παράσταση του επικήδειου θρήνου πάνω σε όστρακα μεγάλου αγγείου (κρατήρα), όπου εικονίζεται ο νεκρός στο νεκροκρέβατο, περιβαλλόμενος από θρηνωδούς, ενώ κάτω από το νεκρικό κρεβάτι εικονίζεται ο σκύλος, ο πιστός σύντροφος του νεκρού. Άλλα σημαντικά ευρήματα είναι δύο οστέινες γραφίδες καθώς και μία μικρή λίθινη μήτρα κατασκευής δαχτυλιδιών.
Τα τελευταία είναι εργαλεία που δηλώνουν το είδος του επαγγέλματος των νεκρών.
Η νεκρόπολη χρησιμοποιήθηκε από το 1400 π.Χ. έως το 1000 π.Χ., χωρίς να έχει επηρεασθεί από την κατάρρευση των μεγάλων ανακτόρων (1180 π.Χ.). Ξαναχρησιμοποιήθηκε και κατά την ελληνιστική περίοδο τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ.. Δείγματα αυτής της χρήσης είναι οι λακκοειδείς τάφοι που βρέθηκαν επιφανειακά. Πολύ αργότερα, τον 7ο μ.Χ. αιώνα χρησιμοποιείται και πάλι ως τόπος ταφής.
Πάνω από τους θαλαμωτούς τάφους βρέθηκαν χριστιανικοί, ενώ σύμφωνα με μαρτυρίες των γερόντων της περιοχής, εκεί κοντά υπήρχε το χωριό Μπουκοβίνα, οι κάτοικοι του οποίου έφτιαξαν τους δικούς τους τάφους πάνω από τους αρχαίους.
Είναι λαξευμένοι στην κλιτύ του λοφίσκου και διατεταγμένοι σε σειρές, με προσανατολισμό Β-Ν και Α-Δ. Ερευνήθηκαν συνολικά πενήντα (50) τάφοι, οι οποίοι απέδοσαν σημαντικότατα ευρήματα.
Τα ευρήματα, στην πλειονότητά τους από πολύτιμα υλικά, είναι σημαντικά διότι φανερώνουν το υψηλό βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων του οικισμού, που ανήκε το εκτεταμένο νεκροταφείο της Αγίας Τριάδας απέδωσε πολλά και σημαντικά, εκ των οποίων τα περισσότερα διατηρήθηκαν σε εξαιρετική κατάσταση.
Σε αυτά ανήκουν τα είδη καλλωπισμού, τα κοσμήματα, τα συμπληρώματα ενδυμασίας, οι σφραγίδες, τα διάφορα εργαλεία καθημερινής χρήσης, αλλά και τα όπλα.
Όλα τα παραπάνω είναι από διάφορα υλικά, όπως χαλκός, χρυσός, ημιπολύτιμοι λίθοι, οστέινα.
Βρέθηκαν περίπου πεντακόσια (500) αγγεία: ψευδόστομοι αμφορείς -που είναι και το πιο κοινό σχήμα- μεγάλοι δίωτοι και τετράωτοι αμφορείς, πιθαμφορίσκοι, αλάβαστρα, κύαθοι, πρόχοι, λήκυθοι, άωτα σφαιρικά αγγεία, πτηνόσχημα κ.ά., ενώ βρέθηκαν και δύο νέοι τύποι αγγείων.
Στη διακόσμηση των αγγείων κυριαρχούν τα ημικύκλια, τα τρίγωνα, τα άνθη, οι κυματοειδείς γραμμές, οι ταινίες κ.ά. Τα εικονιστικά θέματα είναι λίγα.
Το σημαντικότερο είναι η παράσταση πρόθεσης νεκρού, που διατηρήθηκε σε όστρακα κρατήρα και χρονολογείται στη μέση ΥΕ ΙΙΙ Γ περίοδο.
Στα 1500 περίπου ανέρχονται και τα μικροευρήματα που προέρχονται από το νεκροταφείο.
Τα σημαντικότερα είναι: δύο χάλκινες πόρπες, χάλκινες και οστέινες περόνες, ξυράφια, ένα χρυσό περίαπτο και ένα από ορεία κρύσταλλο, ένα χρυσό περιδέραιο, οκτακόσιες (800) περίπου χάντρες διαφόρων τύπων (από σάρδιο, φαγεντιανή και υαλόμαζα), δύο γραφίδες, δεκατρεις σφραγιδόλιθοι, οκτώ χάλκινα μαχαίρια, πέντε λόγχες δοράτων, αρκετοί οδόντες κάπρου από οδοντόφρακτα κράνη, ένα ξίφος, δύο χάλκινα αγγεία, λίθινη μήτρα κ.ά.
Το νεκροταφείο της Αγίας Τριάδας χρονολογείται από την αρχή της ΥΕ ΙΙΙ Α έως και το τέλος της ΥΕ ΙΙΙ Γ περιόδου και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες θέσεις στην Ηλεία.
Περιοχή Μυκηναϊκού Νεκροταφείου Θαλαμοειδών Τάφων Αγίας Τριάδας (1400-1100 π.Χ.)
Καταλαμβάνει μεγάλη έκταση στην κορυφή μιας πλαγιάς που καταλήγει απότομα στον Πηνειό ποταμό.
Αναπτύσσεται σε δύο συστάδες στις θέσεις Αγιάννης και Σπηλιές Παλιομπουκουβίνας.
Εντοπίστηκε το 1988 και περιλαμβάνει γύρω στους πενήντα θαλαμοειδείς τάφους της Υστεροελλαδικής ΙΙΙ εποχής. Είναι λαξευμένοι στην κλιτύ του λοφίσκου, και διατεταγμένοι σε σειρές, με προσανατολισμό Β-Ν και Α-Δ.
Οι ταφές πραγματοποιούνταν μέσα στον ταφικό θάλαμο. Τοποθετούσαν τους νεκρούς απευθείας στο δάπεδο του θαλάμου, σε ύπτια θέση ή ελαφρώς συνεσταλμένους στο πλάι ή με τα πόδια λυγισμένα. Τα χέρια συνήθως κατά μήκος του σώματος ή σταυρωμένα στην κοιλιά ή στο στήθος. Τον νεκρό συνόδευαν τα κτερίσματα, μέρος δηλαδή της προσωπικής του ιδιοκτησίας όσο ζούσε, ενδύματα, καθώς και εργαλεία του επαγγέλματός του.
Όλα αυτά δείχνουν την πίστη για την μετά θάνατον ζωή.
Μετά την ταφή οι συγγενείς έκαναν σπονδές και στη συνέχεια έσπαζαν τους κύλικες (ποτήρια). Όστρακα από κύλικες βρέθηκαν ανάμεσα στα χώματα. Σε ορισμένους τάφους βρέθηκαν ίχνη θυσίας σκύλων ή αλόγων (πιστών φίλων του ανθρώπου).
Μετά την απόθεση του νεκρού έκλειναν την είσοδο με ξερολιθιά και γέμιζαν το δρόμο με χώμα. Αυτό σημαίνει ότι οι τάφοι δεν ήταν ορατοί. Προφανώς θα υπήρχε ειδική σήμανση από απλούς λίθους ή πασάλους ώστε όταν επρόκειτο να γίνει νέα ταφή, να εύρισκαν την είσοδο του τάφου, οπότε αφαιρούσαν τα χώματα και την ξερολιθιά και πραγματοποιούσαν τη νέα ταφή. Μερικές φορές άναβαν και φωτιά για απολύμανση της ατμόσφαιρας μέσα στον τάφο.
Όταν δεν υπήρχε πλέον χώρος για νέα ταφή, συγκέντρωναν τα οστά από παλαιότερες ταφές σε λάκκους ή σε κόγχες στους τοίχους, αφαιρώντας πολλές φορές τα κτερίσματα.
