Ο τόπος του τον καθόρισε και έδωσε νόημα στη ζωή του. Κι αυτός του το ανταποδίδει. Ο Βασίλης Παυλής, γλύπτης, με τη δική του ξεχωριστή σφραγίδα, έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην Άφυτο, το υπέροχο παραδοσιακό χωριό, στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Όχι μόνο με τις δημιουργίες του αλλά και με τις ουσιαστικές παρεμβάσεις του που συνετέλεσαν καθοριστικά ώστε η περιοχή να παραμείνει μοναδική και ιδιαίτερη.
Με τα λόγια δεν τα πάει καλά. Με την πέτρα εξαιρετικά. Αυτή καθόρισε το είναι του και μέσα από αυτή εκφράζεται. Ο Βασίλης Παυλής είναι ένας καλλιτέχνης που σμιλεύει τον ντόπιο πωρόλιθο και παράγει έργα αναγνωρίσιμα και ιδιαίτερα. Μικρός, όπως λέει, χανόταν μέσα στο εργαστήρι του Γιάννη και του Σόλωνα Παυλή, γείτονές του αγγειοπλάστες, που άθελά τους έθρεψαν τις πρώτες του εικαστικές μνήμες. Μετά η θύμησή του γυρίζει στον Γιώργο Παραλή, διακεκριμένο ζωγράφο, που αγόρασε σπίτι δίπλα στο δικό του και έφερε γλυπτή Τηνιακό, όταν το αναστήλωνε. Επιδέξιος μάστορας εκείνος εντυπωσίασε τον μικρό Βασίλη, σκαλίζοντας ένα πέτρινο σαλιγκάρι. Αυτά φώλιασαν μέσα του και διαμόρφωσαν την πορεία του.
Γυρίζοντας από τη θητεία του είδε έναν συγχωριανό του να σκαλίζει μία πέτρα και αυτό ήταν το έναυσμα και όλα πήραν το δρόμο τους. Το 1981, 42 χρόνια πριν, ξεκίνησε με έργα μικρά, φτιάχνοντας αγγεία γεωμετρικά και χρησιμοποιώντας κατσαβίδι, σφυρί και ράσπα. Η επιρροή από τους γείτονές του, τους αγγειοπλάστες ήταν ακόμα έντονη αλλά σταδιακά εξελίχτηκε. Τα θέματα που τον ενέπνεαν ήταν πολλά. Αρχικά, η αγνή αγροτική ζωή και στη συνέχεια, η φύση και ο άνθρωπος. Έπαιρνε πέτρες από απομεινάρια γκρεμισμένων σπιτιών και τις μεταμόρφωνε σε εικαστική δημιουργία.
Έτσι, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, ο Βασίλης Παυλής, από τα έργα των 20 πόντων έφθασε να σμιλεύει έργα έξι και επτά τόνων. Εικοσιπέντε ατομικές και πάρα πολλές ομαδικές εκθέσεις μετά, σίγουρα ο «τρελός που σκάλιζε πέτρες», για κάποιους συγχωριανούς του, έχει εξελιχθεί σε έναν επιδραστικό δημιουργό, με το δικό του προσωπικό στυλ. Τα έργα του δεν στολίζουν μόνο τα σπίτια και τις ζωές των Αφυτιωτών αλλά και ιδιωτικές συλλογές και δημόσιους χώρους σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης, το Τελόγλειο Ίδρυμα, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Φλώρινας, η Νέα Φώκαια, τα Νέα Μουδανιά, η Ιερισσός, η Νέα Σκιώνη, τα Γρεβενά, η Παλαιά Φώκαια Αττικής και το Λαύριο, είναι κάποια από αυτά.
Αν κάτι θεωρεί ενδεικτικό της έμπνευσής του και σήμα κατατεθέν της δημιουργίας του είναι ότι στα ογκώδη έργα του και όχι μόνο, συνηθέστατα αποτυπώνει συντροφιές. Ενδόμυχα αλλά και συνειδητά, ίσως γιατί στη σκέψη του κουβαλάει εξιδανικευμένο το ήθος της δικής του ανόθευτης και αγνής αγροτικής ζωής. Και ίσως γιατί πάνω στην πέτρα, στον αγαπημένο του πωρόλιθο, θέλει ανεξίτηλα να χαράξει τη δική του έκκληση. Για συντροφικότητα, ανθρωπιά, καλοσύνη και αλληλεγγύη. Κόντρα στον ατομισμό, την μοναξιά και την αλλοτρίωση.
Ίσως έτσι τιμάει και τη βαθιά φιλία του με τον αείμνηστο ζωγράφο Νίκο Παραλή, τον άνθρωπο που τον πίστεψε και τον βοήθησε να εξελιχθεί στην τέχνη και στη ζωή. Άλλους δεν τους χώρεσε ο τόπος τους αλλά αυτόν τον κράτησε κοντά του και τον «άνδρωσε» με τα σπλάχνα του, τις πέτρες του. Γι’ αυτό και ο Βασίλης Παυλής τιμά και βοηθά, με κάθε τρόπο, ως γέννημα – θρέμμα της, την Άφυτο. Ως πρόεδρος της κοινότητας Αφύτου από το 1995 έως το 1998, αγωνίστηκε με τους συντοπίτες του να βάλει φραγμό στην άναρχη και επιθετική ανάπτυξη, διασφαλίζοντας τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού. Κατάφεραν έτσι να την κρατήσουν αναλλοίωτη και να την διατηρήσουν πετρόκτιστη και μοναδική, με την ιδιαίτερη λαϊκή αρχιτεκτονική της να καθορίζει και τη φυσιογνωμία της.
Στη συνέχεια, έκανε χρήση, της χρηστικής όπως λέει, γλυπτικής και πρότεινε, έτυχε αποδοχής και πέτυχε, να γεμίσει την Άφυτο με λιθανάγλυφες επιγραφές. Πολλά καταστήματα και σημεία της πόλης έχουν, αντί των κλασικών, πέτρινες πινακίδες, που τα κοσμούν και δίνουν τις σχετικές πληροφορίες. Κερδίζουν έτσι και σε πρωτοτυπία και σε «άποψη». Αυτές οι επιγραφές μαζί με τα γλυπτά του, που απλώνονται σε όλη την αφυτιώτικη επικράτεια, κάνουν τον γλύπτη Βασίλη Παυλή, πανταχού παρόντα και σημείο αναφοράς.
Η πιο σημαντική του συνεισφορά ωστόσο είναι το ότι μετέτρεψε την ιδιαίτερη πατρίδα του σε μία υπαίθρια γκαλερί τέχνης μέσα από δημιουργίες και προτάσεις πρωτότυπες και εντυπωσιακές. Μία τέτοια ενέργεια ήταν η μετατροπή των τενεκέδων του τυριού σε γλάστρες και έργα τέχνης ταυτόχρονα. Σκέφτηκε και πέτυχε, με τη συνδρομή ζωγράφων και εθελοντών από όλη την Ελλάδα, να μετατρέψουν το ταπεινό αυτό αντικείμενο (ζωγραφίζοντας το εξωτερικό του και βάζοντας λουλούδια και φυτά εντός του), σε ολάνθιστο καμβά, που ομορφαίνει την Άφυτο. Περισσότεροι από 350 διάσπαρτοι τενεκέδες, προσφέρουν χρώμα, στυλ και απίστευτο θέαμα.
Ο Βασίλης Παυλής το έχει καταφέρει χάρη στους «Εθελοντές της Αφύτου». Πρόκειται για ένα πολύ ενεργό δίκτυο εθελοντών, ντόπιων και προερχόμενων από άλλα μέρη της Ελλάδας, που δεν αποτελούν με την συμβατική έννοια του όρου οργάνωση ή σωματείο, αλλά που με τη δράση και τις παρεμβάσεις τους, προβάλλουν το χωριό και αναβαθμίζουν την αισθητική του.
Ένα open call μέσα από τα social media της ομάδας αρκεί και η ανταπόκριση είναι άμεση. Έτσι (με στόχο πάντα τον καλλωπισμό) έγινε η ανανέωση, το φρεσκάρισμα και το εικαστικό βάψιμο στα παγκάκια και στις στάσεις του Το υδραγωγείο/Photo: Περικλής Μεράκοςπαλιά, έτσι η ανάπλαση του παλιού υδραγωγείου, έτσι και οι εκθέσεις ζωγραφικής που κατά καιρούς παρουσιάζονται στα καφέ της περιοχής. Μία τέτοια έκθεση έγινε και είχε ως θέμα τις παλιές υπέροχες εξώπορτες της Αφύτου και μία άλλη επίκειται, για να αναβιώσουν τα υπέροχα πετρόκτιστα σπίτια του χωριού, σε πίνακες που θα εκτεθούν, μέσα στο καλοκαίρι, σε μπαρ και καφετέριες, με στόχο να τα θαυμάσουν οι ντόπιοι και οι χιλιάδες επισκέπτες.
Όλα αυτά είναι έργα ζωής που συνυπάρχουν με τα έργα γλυπτικής αλλά έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς έναν καλλιτέχνη, τον Βασίλη Παυλή, που πάνω από όλα βάζει τον εξωραϊσμό του τόπου του και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των συντοπιτών του. Εξάλλου γι’ αυτό δεν είναι η τέχνη;
www.travel.gr/arts_and_culture/vasilis-paylis-o-glyptis-poy-echei-afie/
