Τραγικός είναι ο απολογισμός των θυμάτων του καταστροφικού σεισμού που έπληξε τη Δευτέρα την Τουρκία και τη Συρία και ξεπέρασε σήμερα τους 16.000 νεκρούς, την ώρα που σωστικά συνεργεία υπό αντίξοες συνθήκες και υπό δριμύ ψύχος συνεχίζουν την αγωνιώδη κούρσα με τον χρόνο για να σώσουν τους εγκλωβισμένους επιζώντες.
Οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν εξαιτίας του σεισμού των 7,8 βαθμών και των πολλών ισχυρών μετασεισμικών δονήσεων που τον ακολούθησαν έχουν φθάσει τις 12.873 στην Τουρκία και τις 3.162 στη Συρία. Συνολικά οι νεκροί είναι 16.035 ως αυτό το στάδιο.
Ο αριθμός των νεκρών, σύμφωνα με τον Guardian, αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα καθώς οι προσπάθειες διάσωσης πλησιάζουν το όριο των 72 ωρών, χρονικό περιθώριο το οποίο αν ξεπεραστεί σύμφωνα με τους ειδικούς καταστροφών θα αρχίσει να μετρά εις βάρος των εγκλωβισμένων κάτω από τα χαλάσματα των κτηρίων.
Οι επιζώντες έχουν αφεθεί στη μοίρα τους να αγωνίζονται για φαγητό και καταφύγιο και σε ορισμένες περιπτώσεις να παρακολουθούν αβοήθητοι τους συγγενείς τους που βρίσκονται ακόμα εγκλωβισμένοι κάτω από τα συντρίμμια και τελικά «σώπασαν».
«Ο ανιψιός μου, η κουνιάδα μου και η αδερφή της κουνιάδας μου είναι στα ερείπια. Είναι παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια και δεν υπάρχει κανένα σημάδι ζωής», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Σεμίρε Κομπάν, νηπιαγωγός στο Χατάι της Τουρκίας. «Δεν μπορούμε να τους προσεγγίσουμε. Προσπαθούμε να τους μιλήσουμε, αλλά δεν ανταποκρίνονται… Περιμένουμε βοήθεια. Έχουν περάσει 48 ώρες τώρα», είπε.
Περισσότερο από το 90% των επιζώντων του σεισμού διασώζονται μέσα στις πρώτες τρεις ημέρες, δήλωσε στον Guardian ο Ίλαν Κέλμαν, καθηγητής καταστροφών και υγείας στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο Λονδίνου. Έχουν περάσει μόλις 72 ώρες από τον πρώτο σεισμό που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία.
Αλλά αυτός ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί σημαντικά ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, τους μετασεισμούς και το πόσο γρήγορα οι ομάδες διάσωσης και ο εξοπλισμός μπορούν να φτάσουν στο σημείο.
«Γενικά, οι σεισμοί δεν σκοτώνουν ανθρώπους. Η κατάρρευση των υποδομών το κάνει», είπε ο Κέλμαν, ο οποίος έχει δημοσιεύσει έρευνα για τις αντιδράσεις διάσωσης από τους σεισμούς.
Ο πιο πιεστικός παράγοντας είναι η παροχή ιατρικής φροντίδας σε ανθρώπους που βρίσκονται εγκλωβισμένοι κάτω από ερείπια. Ο καιρός είναι επίσης βασικός παράγοντας και «είναι εντελώς εναντίον μας» στην Τουρκία και τη Συρία, είπε ο Κέλμαν. Οι περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό έχουν υποφέρει από χαμηλές θερμοκρασίες καθώς και βροχές και χιόνια από τη Δευτέρα.
«Αυτό δυστυχώς σημαίνει ότι η υποθερμία είναι πιθανή και οι άνθρωποι πιθανότατα χάνονται λόγω των καιρικών συνθηκών», είπε ο Κέλμαν.
Όσοι καταφέρνουν να επιβιώσουν από το κρύο και τα τραύματά τους εξακολουθούν να χρειάζονται φαγητό και νερό. Χωρίς νερό, πολλοί άνθρωποι «θα αρχίσουν να πεθαίνουν στις τρεις, τέσσερις, πέντε ημέρες», είπε ο ίδιος.
Γυμναστήρια, τεμένη, σχολεία και καταστήματα έχουν υποδεχθεί επιζώντες, όμως τα κρεβάτια είναι λίγα και χιλιάδες άνθρωποι περνούν τις νύκτες τους μέσα στα αυτοκίνητά τους ή σε αυτοσχέδια καταλύματα.
«Τα παιδιά μας έχουν παγώσει» καταγγέλλει ο Αχμέτ Χουσεΐν, πατέρας πέντε παιδιών, ο οποίος αναγκάστηκε να δημιουργήσει ένα κατάλυμα κοντά στο κατεστραμμένο σπίτι του στην Γκαζίαντεπ, μια πόλη που βρίσκεται κοντά στο επίκεντρο του σεισμού των 7,8 βαθμών.
Το περιθώριο για να σωθούν τα θύματα του σεισμού στην Τουρκία και τη Συρία «εξαντλείται γρήγορα», δήλωσε και ο περιφερειακός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη.
Ο Δρ. Χανς Κλούγκε είπε στο BBC Radio 4’s Today ότι μόνο το 22% των ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί στα ερείπια επιβιώνουν για 72 ώρες μετά από έναν τέτοιο σεισμό και το ποσοστό μειώνεται κατακόρυφα όσο περνάει ο χρόνος.
«Κάθε λεπτό μετράει τώρα γιατί το περιθώριο για να σωθούν ζωές τελειώνει γρήγορα», είπε ο Κλούγκε. «Όλοι εργάζονται αδιάκοπα για να βρουν και να σώσουν τυχόν επιζώντες». Ο αριθμός των νεκρών είναι πιθανό να «αυξηθεί κατά πολύ», είπε.
«Καίμε παγκάκια»
«Αναγκαστήκαμε να κάψουμε τα παγκάκια του πάρκου και κάποια από τα ρούχα των παιδιών. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο», προσθέτει. «Τουλάχιστον θα μπορούσαν να μας έχουν δώσει σκηνές», τονίζει αναφερόμενος στις τουρκικές αρχές.
Κατά την επίσκεψή του στην περιοχή ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την Τετάρτη παραδέχθηκε ότι έγιναν κάποια λάθη στη διαχείριση της καταστροφής, καθώς αυξάνονται οι επικρίσεις. «Φυσικά υπήρχαν κενά, είναι αδύνατο να είναι κανείς προετοιμασμένος για μια τέτοια καταστροφή» εκτίμησε.
Από τη Δευτέρα η τουρκική αστυνομία έχει συλλάβει καμιά δωδεκαριά ανθρώπους για αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τις οποίες επέκριναν την κυβέρνηση για τη διαχείριση της καταστροφής.
Τουλάχιστον 3.356 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην επαρχία Χατάι, λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των 12.873 νεκρών που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στην Τουρκία. Πρόκειται για τον χειρότερο απολογισμό που έχει καταγραφεί στη χώρα μετά τον σεισμό του 1999, όταν σεισμός μεγέθους 7,4 βαθμών προκάλεσε τον θάνατο 17.000 ανθρώπων, εκ των οποίων περίπου 1.000 στην Κωνσταντινούπολη.
Αργή βοήθεια προς τη Συρία
Συνολικά στην Τουρκία και τη Συρία 23 εκατομμύρια άνθρωποι »είναι ενδεχομένως εκτεθειμένοι (μετά τον σεισμό), εκ των οποίων περίπου 5 εκατομμύρια ευάλωτοι» προειδοποίησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Στη Συρία έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής 3.162 νεκροί, σύμφωνα με τις αρχές και τους διασώστες που δραστηριοποιούνται στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές.
Στις περιοχές όπου η βοήθεια αργεί να φτάσει, οι επιζώντες νιώθουν μόνοι. Στη Τζαντάιρις, μια πόλη που βρίσκεται σε περιοχή της Συρίας υπό τον έλεγχο των ανταρτών, «ακόμη και τα κτίρια που δεν έχουν καταρρεύσει, έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές» εξηγεί ο Χάσαν, ένας κάτοικος.
«Υπάρχουν περίπου 400 με 500 εγκλωβισμένοι κάτω από κάθε πολυκατοικία που έχει καταρρεύσει και μόλις δέκα άνθρωποι που προσπαθούν να τους απομακρύνουν. Δεν υπάρχουν μηχανήματα» προσθέτει.
Στο χωριό Μπεσνάγια, στα σύνορα με την Τουρκία, ο Μάλικ Ιμπραΐμ σκάβει χωρίς σταματημό στα ερείπια, αναζητώντας 30 μέλη της οικογένειάς του, που βρίσκονται όλοι στα συντρίμμια. Ήδη έχουν ανασυρθεί δέκα πτώματα.
«Είκοσι άνθρωποι βρίσκονται στα συντρίμμια. Δεν έχω λέξεις, είναι μια καταστροφή. Οι αναμνήσεις μας θάφτηκαν μαζί τους, Είμαστε ένας λαός που έχει πληγεί με όλη τη σημασία της λέξης» τονίζει ο 40χρονος άνδρας.
Στην Αντιόχεια εκατοντάδες πτώματα στο πάρκινγκ νοσοκομείου
Η Ράνια Ζαμπούμπι κάνει σλάλομ ανάμεσα στα πτώματα που κείτονται στην άσφαλτο. Μέσα στο σκοτάδι και στο κρύο, ανοίγει, τον έναν μετά τον άλλο, νεκρικούς σάκους. Ψάχνει τον θείο της.
Αγνοείται από τη Δευτέρα, όταν ο σεισμός 7,8 βαθμών μετέτρεψε την Αντιόχεια, στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας, σε μαρτυρική πόλη. «Βρήκαμε τη θεία μου, αλλά όχι τον θείο μου», εξηγεί με πνιγμένη φωνή.
Η πρόσφυγας από τη Συρία, με μαύρη μαντίλα και σαμπό στα πόδια, έχασε οκτώ μέλη της οικογένειάς της στην τραγωδία η οποία στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 16.000 ανθρώπους στην τουρκική και στη συριακή επικράτεια, κατά τους πιο πρόσφατους προσωρινούς απολογισμούς των θυμάτων.
Στον χώρο στάθμευσης του μεγαλύτερου νοσοκομείου της πόλης, άλλοι επιζήσαντες προσπαθούν κι αυτοί να αναγνωρίσουν συγγενείς τους ανάμεσα στα παραταγμένα πτώματα. Κάποιοι λιποθυμούν.
Δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου μέτρησε χθες βράδυ κάπου 200 θύματα, ορισμένα απλά τυλιγμένα με κουβέρτες, όχι μακριά από τις σκηνές όπου δουλεύει το ιατρικό και το νοσηλευτικό προσωπικό που ήρθε από όλη τη χώρα και, σε κάποιες περιπτώσεις, από το εξωτερικό.
Τουλάχιστον 3.356 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Χατάι: σε αυτήν αναλογεί χονδρικά το ένα τέταρτο των νεκρών που έχουν ανασυρθεί ως τώρα στην Τουρκία.
Εξαιτίας του μεγέθους της καταστροφής, ο χώρος στο πάρκινγκ δεν αρκεί πλέον, παρότι είναι πελώριο. Επτά πτώματα έχουν αποτεθεί, αναγκαστικά, πλάι σε κάδο ξέχειλο από σκουπίδια.
Τριάντα μέτρα πιο κει, το νοσοκομείο, πελώριος όγκος από μπετόν και γυαλί, στέκεται ακόμα όρθιο, όμως οι ρωγμές που χάσκουν στη μία του πλευρά, διακριτές παρά το ότι έχει πέσει η νύχτα, έπεισαν τις αρχές να διατάξουν να εκκενωθεί. Το εσωτερικό του επίσης υπέστη ζημιές· είναι αδύνατο να εισαχθεί οποιοσδήποτε, ζωντανός ή νεκρός.
Ανώνυμα θύματα
Οι πρώτοι δέχονται φροντίδες μέσα σε κόκκινες και λευκές σκηνές, αφού γίνει διαλογή ανάλογα με τη σοβαρότητα των τραυμάτων τους. Πολλοί διακομίζονται με ελικόπτερα σε άλλα νοσοκομεία που άντεξαν τους σεισμούς, ιδίως στα Άδανα.
Οι νεκροί αφήνονται στην παγωμένη άσφαλτο. Πόσοι μεταφέρθηκαν εκεί από τη Δευτέρα; «Πολλοί», απαντά ο Γιτζάν Καϊσεριλί, εθελοντής που ήρθε από την Άγκυρα να βοηθήσει. «Πιθανόν 400, πιθανόν 600», λογαριάζει.
Ο άνδρας, με σκούφο και άνορακ, βοηθά τις οικογένειες να βρουν τους δικούς τους και προσπαθεί να τους προσφέρει την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη. Έχει να κοιμηθεί δυο μέρες. Ο κόσμος στο πάρκινγκ πάει κι έρχεται ασταμάτητα. Δεξιά του, ένας άνδρας κι ο γιος του, έφηβος με σγουρά μαλλιά, σηκώνουν ένα πτώμα και προχωρούν, απαθείς. Πίσω τους, ένας άνδρας οδηγεί, πολύ σιγά, παλιό μπλε σεντάν.
Βρήκε το πτώμα που αναζητούσε.Το έχει φορτώσει στο πίσω κάθισμα, μέσα σε λευκό νεκρικό σάκο, με ανοικτό το πορτμπαγκάζ, από το οποίο εξέχουν τα πόδια.
Πίσω του, είναι σταθμευμένο βαρύ φορτηγό με ρυμουλκούμενο. Δεν μετέφερε βοήθεια, όπως πολλά που πήραν τον δρόμο για την Αντιόχεια. Χρησιμοποιείται για την αποκομιδή των πτωμάτων που δεν αναγνωρίζονται.
«Περίπου το 70% των πτωμάτων εδώ είναι ανώνυμα», υπολογίζει ο Γιτζάν Καϊσεριλί. Αν δεν αναγνωριστούν μέσα σε 24 ώρες, φορτώνονται στο βαρύ όχημα και καταλήγουν σε ομαδικούς τάφους.
«Μπορούμε να τοποθετούμε πενήντα πτώματα στο εσωτερικό», εξηγεί ο Γιτζάν Καϊσεριλί. «Θα μπορούσαμε να φορτώνουμε περισσότερα, αλλά δεν θέλουμε να τα βάζουμε το ένα πάνω στο άλλο».
Η Ελλάδα στέλνει νέα ανθρωπιστική βοήθεια
Πέντε αεροσκάφη με ανθρωπιστική βοήθεια αποστέλλει η Ελλάδα στην Τουρκία, μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, για τη διαχείριση των άμεσων συνεπειών από τον σεισμό μεγέθους 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ, που έπληξε τη χώρα τα ξημερώματα της 6ης Φεβρουαρίου.
Με εντολή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η Ελλάδα διαθέτει για την ανακούφιση των πληγέντων και την κάλυψη αναγκών που έχουν προκύψει, υγειονομικό και ιατροφαρμακευτικό υλικό και είδη πρώτης ανάγκης, όπως 7.500 κουβέρτες, 1.500 κρεβάτια και 500 σκηνές, οι οποίες μπορούν να φιλοξενήσουν οικογένειες και να χρησιμοποιηθούν ως κινητά ιατρεία.
Την αποστολή του πρώτου κύματος ανθρωπιστικής βοήθειας στην Τουρκία θα συνοδεύσουν ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης και ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Βασίλειος Παπαγεωργίου και θα αναχωρήσει τις επόμενες ώρες από το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, για τη μεταφορά όλου του υλικού και με στόχο να φτάσει στους πληγέντες το συντομότερο δυνατό, θα πραγματοποιηθούν πέντε πτήσεις προς την Τουρκία με αεροσκάφη της AEGEAN.
Η αποστολή πραγματοποιείται σε συνεννόηση με τις τουρκικές αρχές, με τη συνδρομή του Τούρκου πρέσβη στην Αθήνα, και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της ενεργοποίησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.
Να σημειωθεί ότι το κόστος μεταφοράς των προς διάθεση υλικών, θα καλυφθεί κατά 75% από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, ενώ το υπόλοιπο 25% της εθνικής συμμετοχής θα αποτελέσει χορηγία της αεροπορικής εταιρείας AEGEAN.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που βρέθηκε στο πλευρό των σεισμόπληκτων της Τουρκίας, διαθέτοντας δύο ομάδες έρευνας και διάσωσης, που συνδράμουν από την πρώτη στιγμή τις επιχειρήσεις στην περιοχή που υπέστη βιβλική καταστροφή από τον φοβερό σεισμό, και η ελληνική αποστολή έχει ανασύρει μέχρι στιγμής πέντε ανθρώπους ζωντανούς από τα ερείπια, μεταξύ των οποίων τρία παιδιά.
Πηγή: The Guardian, Al Jazeera